жытнік, ‑у, м.

Абл. Хлеб, прыгатаваны з жытняй мукі. Наўрад ці ёсць што на свеце смачнейшае за свежы жытнік! Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кро́скі ’маленькія караваі’ (Шпіл.). Магчыма, да *крохкі. Параўн. круха 2 (гл.), прасл. кгuxъ ’хлеб’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

знізу прыслоўе

  1. З ніжняга боку, унізе.

    • Хлеб падгарэў з.
    • З. даверху.
    • Глядзець з. ўверх на каго-н. (таксама пераноснае значэнне: адносіцца да каго-н. з глыбокай павагай).

  2. пераноснае значэнне: 3 боку шырокіх мас народа, працоўных.

    • Рух пачаўся з.
    • Крытыка з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

падпячы, ‑пяку, ‑пячэш, ‑пячэ; ‑пячом, ‑печаце; пр. падпёк, ‑пякла, ‑пякло; заг. падпячы; зак.

Разм.

1. што. Падрумяніць (пра хлеб і пад.). Падпячы хлеб.

2. што. Дапячы сыраватае. Падпячы бульбу.

3. што і чаго. Спячы ў дадатак да чаго‑н. ужо спечанага.

4. каго-што і без дап. Моцна прыгрэць, прыпячы (пра сонца).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскро́іць сов.

1. раскрои́ть;

р. ткані́ну — раскрои́ть ткань;

2. (хлеб) разре́зать;

3. разг. рассе́чь, раскрои́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ветраць, ‑ае; незак.

Разм. Прасушвацца, праветрывацца. Хлеб, вядома, застаўся некранутым і ветраў пад страхою, аж пакуль не высыхаў на сухар. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пекар, ‑а, м.

Рабочы, які займаецца выпечкай хлеба; хлебапёк. — Чаго панікаваць? Іншы раз і ў пекара са стала хлеб зводзіцца. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да пода; з подам. Подавая печ.

2. Спечаны на подзе ў печы. Подавы хлеб.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дели́ть несов., в разн. знач. дзялі́ць; (разделять — ещё) падзяля́ць;

◊

дели́ть всё попола́м дзялі́ць усё папала́м;

дели́ть хлеб и соль дзялі́ць хлеб і соль;

дели́ть не́чего няма́ чаго́ дзялі́ць;

дели́ть шку́ру неуби́того медве́дя дзялі́ць ску́ру незабі́тага мядзве́дзя;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

акраец, ‑райца, м.

Кавалак хлеба, пірага, булкі, адрэзаны ад непачатага краю. Акраец хлеба. Адрэзаць (адкроіць) акраец. ▪ На адным канцы століка ляжаў загорнуты ў далікатны абрус акраец хлеба. Колас. // Кавалак хлеба. Хоць ёсць у запасе ў нас леташні хлеб, Ды з новага ўраджаю Спяклі мы, і вось на вячэрнім стале Ляжыць перад намі акраец. Танк. // Паэт. Што‑н. падобнае на акраец хлеба. Акраец пачырванелага сонца ўжо ледзь віднеўся з-за эглайнаўскай вежы. Броўка.

•••

Свой акраец хлеба — хлеб, кавалак хлеба; хлеб як сродак існавання. Мець свой акраец хлеба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)