Прапорцыя ’суаднесенасць частак паміж сабой’ (ТСБМ). Ст.-бел. пропорция (препорцыя) XVII ст. < ст.-польск. proporcyja (Булыка, Лекс. Запазыч., 154). Сучаснае беларускае з рус. пропо́рция ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 78), якое, відаць, праз польск. proporcja з лац. prōportiō ’суаднесенасць’ (гл. Фасмер, 3, 376. з літ-рай).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
само́ гл caм;
◊ гэ́та гаво́рыць само́ за сябе́ das spricht für sich selbst;
само́ сабо́й зразуме́ла es verstéht sich von selbst
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
themselves [ðəmˈselvz] pron.
1. сябе́, сабе́; сабо́й, сабо́ю; -ся;
The children hurt themselves sliding downhill. Дзеці параніліся, калі каталіся з горкі.
2. са́мі
♦ (all) by themselves адны́, без ніко́га
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
saying [ˈseɪɪŋ] n.
1. афары́зм; пры́маўка;
as the saying goes/runs/is як гаво́рыцца/ка́жуць
2. выка́званне;
doings and sayings сло́вы і спра́вы;
it needs no saying само́ сабо́й зразуме́ла
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
posiadać się
незак.
nie posiadać się z radości — не валодаць сабой ад радасці
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
затка́ць, ‑тку, ‑тчэш, ‑тчэ; ‑тчом, ‑тчаце; зак., што.
1. Пакрыць тканым узорам. Заткаць настольнік арнаментам. // перан. Заплесці, зацягнуць густой сеткай чаго‑н. Павук заткаў вугал павуцінай. // перан. Пакрыць сабой, схаваць пад сабой. Тонкія белыя воблачкі заткалі сонца і самі наскрозь пачырванелі. Хомчанка. Цягучая цемень ночы заткала месячык у небе. Нікановіч.
2. Паставіўшы кросны, крыху паткаць, праткаць вузкую палоску. Загнаць кросны.
3. у што. Увесці ткучы; уткаць. Заткаць чырвоную нітку ў бераг.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лафе́т, ‑а, М ‑феце, м.
Станок, на якім замацоўваецца ствол артылерыйскай гарматы. Салдат хутка авалодаў сабой, адчапіў лафет з перадка гарматы і даволі цвёрда загадаў таварышам: — Стаўце шчыткі! Карпюк.
[Ням. Lafette з фр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міратво́рны, ‑ая, ‑ае.
Уст. Які нясе з сабой мір 1, цішыню, спакой. Зялёны прастор поўніўся аднастайным, як далёкая музыка, чмяліным гудам, але ў лузе панавала дзівосная міратворная цішыня. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недабі́ты, ‑ая, ‑ае.
Ранены, прыбіты не да смерці. Недабітая птушка. // перан. Не знішчаны поўнасцю пасля разгрому, паражэння. Пакідаючы за сабой недабітыя варожыя часці, .. нашы рухаліся ўперад і ўперад. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самалюбава́нне, ‑я, н.
Любаванне самім сабой, сваімі здольнасцямі, поспехамі. [Жураўскі] ў першыя ж хвіліны знаёмства адрэкамендаваў сябе Лемяшэвічу і зрабіў гэта ўмела і проста, без ценю выхвалення ці самалюбавання. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)