Курч 1 ’карчага’ (З нар. сл.). Да курчыцца (гл.).
Курч 2 ’сабака з пароды хартоў, сетэр’ (Гарб.). Запазычанне з польск. kurcz ’тс’ (Слаўскі, 3, 394–395).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
саба́чы, -ая, -ае.
1. гл. сабака.
2. Вельмі цяжкі, нязносны, а таксама (пра мароз, холад) незвычайна моцны ў сваім праяўленні (разм.).
Сабачая доля.
С. холад.
3. перан. Адданы, паслужлівы, пакорны (разм.).
Сабачыя вочы.
Сабачая пакорнасць начальству.
4. Састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў.
Сабачая мята.
С. клешч.
◊
Ушыцца ў сабачую скуру (разм.) — страціць сумленне.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Курта́ты 1 ’бясхвосты’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.), ’маларослы’ (Гарэц.). Укр. куртатій ’тс’. Прыметнік з прадуктыўным суфіксам ‑аты. У іншых славянскіх мовах гэты суфікс не зафіксаваны (параўн. Слаўскі, 3, 414), таму слова трэба лічыць беларуска-ўкраінскай інавацыяй. Агульнараспаўсюджанае ў заходнеславянскіх мовах kurta ’сабака з адрэзаным хвастом’ запазычана з лац. curtus ’кароткі’ (с.-лац. curtus canis ’сабака з адрэзаным хвастом’).
Курта́ты 2 ’чорт’ (Федар.). Да куртаты 1 (гл.). Параўн. куцы 1 ’кароткі’ і куцы 2 ’чорт’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Псець ’старэць (аб сабаку, а пагардліва і аб чалавеку)’ (Нас., Шат.). Паланізм. Параўн. польск. psieć ’рабіцца штораз горшым, як сабака’, ад pies (Банькоўскі, 2, 957), гл. сапсе́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брэх, ‑у, м.
Характэрныя для сабак, лісоў і некаторых іншых звяроў гукі. Заўважыўшы людзей і нарабіўшы брэху, з-пад хаты выбег пярэсты цыбаты сабака. Адамчык. З задумы лесніка вывеў брэх незнаёмага сабакі. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выть сов., в разн. знач. выць;
соба́ка во́ет саба́ка вы́е;
ве́тер во́ет ве́цер вы́е;
выть от бо́ли выць ад бо́лю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
bloodhound
[ˈblʌdhaʊnd]
n.
1) саба́ка -выве́днік
2) Sl. шпік -а́ m., аге́нт вы́шуку, дэтэкты́ў -ва m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
greyhound
[ˈgreɪhaʊnd]
1) хорт харта́ m. (паляўні́чы саба́ка)
2) быстрахо́дны акія́нскі парапла́ў
3) аўто́бус да́льніх рэ́йсаў
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
го́нчы охот.
1. прил. го́нчий;
г. сабака — го́нчая соба́ка;
2. в знач. сущ. го́нчая;
брэх ~чых — лай го́нчих
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ко́стка ж. кость (отдельная);
саба́ка знайшо́ў ~ку — соба́ка нашла́ кость;
◊ як к. ў го́рле — как кость в го́рле
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)