гардэмары́н, ‑а, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі — званне выхаванца старэйшага класа марскога кадэцкага корпуса, а таксама чын (ніжэйшы за мічмана) у флоце.

[Фр. garde-marine.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

генера́л-губерна́тарства, ‑а, н.

У дарэвалюцыйнай Расіі — буйная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка з адной або некалькіх губерань на чале з генерал-губернатарам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́дкуп, ‑у, м.

У дарэвалюцыйнай Расіі — права па спагнанне дзяржаўных падаткаў, якое перадавалася казной прыватным асобам. Аддаць на водкуп. Заняцца водкупам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мешчані́н, -а, мн. мяшча́не і (зліч. 2, 3, 4) мешчані́ны, мяшча́н, м.

1. У царскай Расіі: асоба, якая належала да гарадскога рамесна-гандлёвага саслоўя.

2. перан. Чалавек з дробнаўласніцкімі інтарэсамі, вузкім кругаглядам.

|| ж. мяшча́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

|| прым. мяшча́нскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

іншагаро́дні, -яя, -яе.

1. Які жыве ў іншым горадзе, прыехаў або атрыманы з іншага горада.

І. жыхар.

Іншагародняя пошта.

2. у знач. наз. іншагаро́дні, -яга, мн. -ія, -іх, м. У дарэвалюцыйнай Расіі: селянін, які жыў у казацкай станіцы, але не належаў да казацкага саслоўя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фармуля́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У дарэвалюцыйнай Расіі: паслужны спіс, куды заносіліся звесткі аб праходжанні службы чыноўнікамі.

2. Ліст, кніга або бланк, куды заносяцца асноўныя звесткі пра стан і эксплуатацыю механізма, збудавання (спец.).

Ф. машыны.

3. Бібліятэчная ўліковая картка.

|| прым. фармуля́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брандма́йстар

(ням. Brandmeister)

начальнік пажарнай каманды горада ў царскай Расіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

феерве́ркер

(ням. Feuerwerker)

унтэр-афіцэр артылерыі ў арміі царскай Расіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

паўімперыя́л, ‑а, м.

Залатая манета ў дарэвалюцыйнай Расіі, роўная палавіне імперыяла (вартасцю 5 рублёў, а пасля 1897 г. — 7 рублёў 50 капеек).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

курсі́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Слухачка вышэйшых жаночых курсаў у дарэвалюцыйнай Расіі канца 19 і пачатку 20 стст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)