Рэ́готы ’драўляная пасудзіна ў выглядзе карыта, у якой мялі сукно’ (З нар. сл., Сл. Брэс.). Няясна. Магчыма, звязана з польск. rechot ’роў, напоўнены вадой’, бо першапачаткова для апрацоўкі сукна маглі выкарыстоўваць роў з вадой, а пазней ужо пасудзіну. Польскае слова Ліндэ выводзіць з франц. Rechaud de rempart ’абарончы вал; роў’ (Ліндэ, 5, 34). Магчымая семантычная паралель: польск., чэш. koryto ’рэчышча’ — карыта ’пасудзіна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жало́нка ’пасудзіна ў свідравіне’ (ТСБМ). З рус. жело́нка ’тс’, памянш. ад жёлн, жолон, звязанага з жёлоб (гл. жо́лаб). Фасмер, 2, 43.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ву́тка 1, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Фальшывая сенсацыйная чутка. Газетная вутка.
ву́тка 2, ‑і, ДМ ‑тцы, Р мн. ‑так; ж.
Пасудзіна з доўгім носам, якая падаецца ляжачым хворым мужчынам для мачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ла́данка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Уст. Сумачка з ладанам ці якім‑н. прадметам для нашэння на грудзях, здольная, паводле ўяўленняў веруючых, засцерагчы ад няшчасця.
2. Невялікая пасудзіна, у якой спальваюць ладан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Лі́павачка, ліпо́вачка ’бочачка, выдзеўбаная са ствала ліпы’ (круп., Нар. сл.; бялын., Янк. Мат.; віл., смарг., Сл. паўн.-зах.), лі́паўка ’пасудзіна з ліпы для мёду’ (Сержп. Борт., Грыг., Жд. 1, Сл. паўн.-зах.), ’каробка з ліпавай кары’ (Шат.; в.-дзвін., Шатал.; віл., З нар. сл.), ’пасудзіна з тоўстага дуплістага дрэва для збожжа’ (КЭС, лаг., Мат. Гом.)., маз., б.-каш. ліпоўка ’выдзеўбаная з ліпы пасудзіна для мёду, ператопленага нутранога тлушчу’ (З нар. сл., Мат. Гом.), ’бочка з ліпы для збожжа, мукі’ (віл., круп., астрав., Сл. паўн.-зах.). Укр. липівка, рус. варонеж. ли́повка ’бочачка з ліпы’. Утварылася з ліпавы і суф. ‑ка (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 115).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
даёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Пасудзіна, у якую дояць малако. Да самых краёў сырадой Запеніцца ў звонкай даёнцы. Аўрамчык. У кароўніку грымелі ланцугі, чуўся звон бляшаных даёнак, цурканне малака ды чмыханне кароў. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
плява́льніца, ‑ы, ж.
Пасудзіна, у якую сплёўваюць сліну, макроту. Смачны прайшоўся па кабінеце ў кут ля дзвярэй, дзе стаіць плявальніца, намерыўся і плюнуў у самую сярэдзіну яе, потым выцер хустачкай губы і зноў сеў за стол. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бак ’пасудзіна’ (БРС). Рус. бак, укр. бак. Паводле Фасмера, 1, 108, запазычанне з герм. моў (параўн. гал. bak ’рэзервуар, таз, балея’, ням. Back ’глыбокая драўляная міска для матроскага стала’, англ. back ’пасудзіна, чан’). Параўн. Клюге, 43. Шанскі, 1, Б, 13, спасылаючыся на Ушакова, хоча бачыць тут запазычанне з франц. bac. Больш пераконвае тлумачэнне Фасмера, таму што рус. слова мела значэнне і марскога і ваеннага тэрмінаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бікла́га, бакла́га
(тат. baklak)
невялікая драўляная ці металічная дарожная пасудзіна для вады, якую носяць на рэмені.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ко́лба ’шарападобная або канічная шкляная пасудзіна’ (ТСБМ). Укр. колба, рус. колба ’тс’. Праз рускае пасрэдніцтва запазычана з ням. Kolben ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 195).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)