сімента́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм. Карова сіментальскай пароды. Карова старая, з адвіслым бокам, даўно б пара збыць, але вельмі малочная, сіменталка. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сімента́льскі, ‑ая, ‑ае.
Пра пароду буйнай рагатай жывёлы, якая выведзена ў Швейцарыі і вызначаецца высокімі малочнымі і мяснымі якасцямі. // Які мае адносіны да такой пароды. Сіментальская карова.
[Ад назвы даліны Simmental у Швейцарыі.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эфузі́ўны
(ад лац. effusio = разліванне)
вывержаны;
э-ыя пароды — магматычныя горныя пароды, якія ўтварыліся ў выніку застывання лавы на паверхні Зямлі (андэзіт, базальт, абсідыян і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Жмодзь ’саранча, навала’ (КСТ). Параўн. рус. разан., тамб. жмуть ’той, хто прыгнятае, уціскае’. Відаць, пераасэнсаванне старой назвы балт. групы плямён (параўн. для вакалізму ст.-рус. 1689 г. жмот ’конь жмудскай пароды’), вядомае і ў іншых выпадках (параўн. варвары).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абісалі́ты
(ад гр. abyssos = бяздонны + -літ)
геал. глыбінныя горныя пароды.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
карбанаты́ты
(ад карбанаты)
горныя пароды, што складаюцца пераважна з карбанатаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АЎТАХТО́ННЫЯ АДКЛА́ДЫ,
горныя пароды, якія залягаюць на месцы ўтварэння. Пераважна асадкавыя пароды (марскія, азёрныя, гідратэрмальныя і інш.). Найб. пашыраны ў платформавым чахле кантынентаў і ў ложы акіяна. Вывучэнне складу аўтахтонных адкладаў і пахаваных у іх рэшткаў арганізмаў дае магчымасць узнавіць прыроднае асяроддзе былых геал. эпох (напр., на Беларусі — гісторыю міжледавіковых эпох плейстацэну).
т. 2, с. 122
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
рудаспу́ск, ‑у, м.
Спец. Нахіленая падземная горная вырабатка, якая не мае непасрэднага выхаду на зямную паверхню і служыць для спуску карысных выканняў, парожняй пароды і інш. грузаў самаплывам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
біцю́г, ‑а, м.
Рабочы конь — цяжкавоз буйной пароды. [На вуліцы] .. іншы раз нават цокаюць па бруку падковамі вялізныя.. біцюгі, якія развозяць паклажу па раскіданых у глухіх завулках крамках і ларках. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
скакавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які належыць да пароды коней з высокімі бегавымі якасцямі. Скакавы конь.
2. Які мае адносіны да конскіх скачак, звязаны з імі. Скакавы іпадром. Скакавыя спаборніцтвы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)