◎ Но́сцам ’нагой, выспяткам’ (Некр. і Байк.; калінк., З нар. сл.; жытк., Мат. Гом., ТС), ндссам ’нагою, наском бота’ (Янк. 1), носца: даць носца ’даць выспятка’ (ТС). Відаць, ад ⁺носец ’насок (бота)’, памянш. да нос (гл.), параўн. укр.«вдарив иого носаком» (Грынч.); формы тыпу ндсцык ’выспятак’ (Ян.), нос‑ цакам, насцакдм ’выспяткам’ (Мат. Гом.) другасныя, параўн. таксама народнаэтымалагічныя ўтварэнні: ногца: даць ногца (Некр. і Байк., да нага).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ню́хмарка экспр. ’нос’ (маладз., Сл. ЦРБ), параўн. рус.нюхмырить ’шморгаць носам’, нюхмыра ’пра чалавека, што шморгае носам’. Ад нюхаць з няяснай экспрэсіўнай суфіксацыяй.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зве́сіцьсов.
1. све́сить;
з. но́гі — све́сить но́ги;
2. (голову, нос) опусти́ть, пове́сить;
◊ з. галаву́ — пове́сить го́лову
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарбі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Памянш.да гарбіна; маленькая гарбіна. Нос з гарбінкай. □ Кожная грудка лёду, кожны парог — гарбінка, выступ зямлі, узгорачак становяць .. [ручайкам] замінкі.. ў іх імклівым руху.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́рпа, ‑ы, ж.
Разм. Пра кароткі і задзёрты нос. Вяртаючыся назад, старшыня яшчэ здалёк убачыў, што яго новыя сябры з нецярпеннем пазіраюць на вуліцу, прыціснуўшы да шыб прыплюшчаныя кірпы.Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыплю́снуты, ‑ая, ‑ае.
1.Дзеепрым.зал.пр.ад прыплюснуць.
2.узнач.прым. Які мае выгляд прыціснутага з бакоў або зверху. Прыплюснуты нос. □ Твар у мужчыны круглы і прыплюснуты.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ты́кацьIнесов. ты́кать;
т. па́лкай у зямлю́ — ты́кать па́лкой в зе́млю;
◊ т. па́льцам — ты́кать па́льцем;
т. у нос — ты́кать в нос;
т. у во́чы — ты́кать в глаза́
ты́кацьIIнесов., разг., фам. (обращаться на «ты») ты́кать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ростр ’таран у выглядзе галавы якой-небудзь жывёлы на насавой частцы стараж.-рымскага ваеннага карабля’ (ТСБМ). Праз рус. мову з лац.rostrum ’нос карабля’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rümpfen
: die Náse ~ змо́ршчыць нос: перан. вы́казаць пага́рду да чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Gúrke
f -, -n агуро́к
sáure ~n — салёныя агуркі́
2) разм.нос
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)