Ігу́мен, ігу́мення ’настаяцель (настаяцельніца) праваслаўнага манастыра’. Ст.-бел. игуменъ (Гіст. лекс., 121) < ст.-рус. игуменъ (XI ст., Сразн.) < ст.-слав. игоуменъ, грэч. ἡγούμενος ’кіраўнік, вядучы’. Фасмер, 2, 117; Шанскі, 2, I, 8.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ме́нтар, ‑а, м.

1. Уст., іран. Настаўнік, выхавальнік, кіраўнік. Мой добры, мой даўні ментар, Настаўнік мае хады. Таўбін.

2. Спец. Чаранок (галінка), які прышчэпліваецца расліне для атрымання ў гібрыдзе якасцей, уласцівых дрэву, з якога ўзяты чаранок.

[Ад імя Ментара — выхавальніка Тэлемака, сына Адысея з паэмы Гамера «Адысея».]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

іма́м, ‑а, м.

1. Правіцель мусульманкай дзяржавы, які спалучае ў адной асобе свецкую і духоўную ўладу.

2. Духоўны кіраўнік усіх магаметан або групы магаметан. // Той, хто правіць службу ў мячэці, а таксама мула — настаяцель саборнай мячэці.

[Ад араб. imām — які знаходзіцца наперадзе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ві́цэ-ко́нсул

(ад віцэ- + консул)

намеснік консула або кіраўнік самастойнага віцэ-консульства.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ко́нунг

(ст.-сканд. konungr)

вайсковы кіраўнік, а пасля кароль у скандынаўскіх народаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Рэ́гент ’часовы правіцель манархічнай дзяржавы; дырыжор хору, пераважна царкоўнага’ (ТСБМ). Ст.-бел. реентъ ’начальнік канцылярыі’ < ст.-польск. regent, rejent < лац. regēns, ‑ntis ’кіраўнік’ (Булыка, Лекс. запазыч., 59). Значэнне ’дырыжор’ з рус. ре́гент ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Нача́льнік ’хто кіруе, загадвае чым-небудзь’ (Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ, Некр. і Байк., БРС, ТСБМ), параўн.: nastaulaju naczalnikam nad waŭkami (Пятк. 2, 144), укр., рус. нача́льник ’тс’, польск. naczélnik ’хто стаіць на чале, кіраўнік, правадыр’, чэш. načelnik ’тс’, славац. načelnik, славен. načelnik, серб.-харв. на́челник, балг. нача́лник, макед. началник. Са ст.-слав. начѧльникъ ’правадыр, кіраўнік’ ад начѧло ’пачатак’, параўн. рус. под нача́лом ’пад кіраўніцтвам’; для шэрагу славянскіх моў дапускаецца змяшэнне асноў načęti, načьnǫ ’пачаць’ і čelo ’лоб, пярэдняе месца’ (гл. чало), параўн. на чале, польск. na czele, славен. na čelu ’на першым месцы, пад кіраўніцтвам’, гл. Бязлай, 2, 210; Махэк₂, 97 і інш.; параўн. таксама польск. naczelnik ’павязка на лоб; рамень у вуздэчцы, што знаходзіцца на ілбе ў каня’, якое разам з naczelnik ’загадчык, кіраўнік, камандзір’ выводзяць ад czoło, гл. Брукнер, 80; Варш сл., 3, 24.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дырэ́ктар

(лац. director)

кіраўнік прадпрыемства, установы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

важа́к м. разм.

1. (кіраўнік) Ánführer m -s, -, Führer m, Léiter m -s, -;

2. (павадыр статку) Léittier n -s, -e

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

governor [ˈgʌvənə] n.

1. губерна́тар; праві́цель;

the governor of a state губерна́тар шта́та

2. член праўле́ння

3. кіраўні́к, нача́льнік (установы);

a prison governor нача́льнік турмы́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)