глікемі́я
(ад гр. glykys = салодкі + haima = кроў)
мед. наяўнасць цукру ў крыві.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
flush1 [flʌʃ] n.
1. прылі́ў крыві́; румя́нец
2. пры́ступ;
a flush of anger пры́ступ зло́сці;
a flush of embarrassment мо́мант разгу́бленасці
3. спуск вады́ (у прыбіральні)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ана́ліз, -у, м.
1. Метад навуковага даследавання шляхам разгляду асобных састаўных частак чаго-н., уласцівасцей; проціл. сінтэз.
2. Усебаковы разбор, разгляд чаго-н.
А. новага рамана.
3. Вызначэнне саставу рэчыва.
А. крыві.
Хімічны а.
○
Аналіз матэматычны — адзін з раздзелаў вышэйшай матэматыкі.
|| прым. аналіты́чны, -ая, -ае.
А. розум (схільны да аналізу). А. метад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
крывя́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; незак., каго-што.
Абл. Разбіваць, расціраць да крыві; крывавіць. У наступны момант абодва качаліся па пожні, па свежай раллі, крывянілі адзін аднаму твары, шматавалі сарочкі. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пла́зма, ‑ы, ж.
1. Спец. Вадкая частка крыві.
2. Уст. Пратаплазма.
3. Цёмна-зялёны халцэдон.
4. Спец. Стан рэчыва, у які яно пераходзіць, пачынаючы з тэмператур у некалькі тысяч градусаў.
[Грэч. plasma — утварэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сы́варатка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Спец. Вадкасць, якая атрымліваецца з крыві і лімфы пры іх згортванні і служыць лячэбным або дыягнастычным сродкам. Супрацьгрыпозная сываратка. Імунная сываратка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АГРАНУЛАЦЫТО́З,
алейкія, рэзкае памяншэнне колькасці або амаль поўнае знікненне з крыві гранулацытаў. Агранулацытоз можа быць сімптомам прамянёвай хваробы, лейкозу, малярыі, брушнога тыфу, віруснага гепатыту, грыпу і інш., а таксама самаст. хваробай (востры агранулацытоз), агранулацытоз міэлатаксічны ўзнікае пры парушэнні ўтварэння гранулацытаў у касцявым мозгу, агранулацытоз імунны назіраецца пры разбурэнні гранулацытаў крыві. Можа сведчыць пра парушэнне функцыі крывятворнай,. імуннай і інш. сістэм арганізма.
т. 1, с. 82
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЕМАЛІЗІ́НЫ,
рэчывы, здольныя вызваляць гемаглабін з эрытрацытаў крыві. Пры гэтым гемаглабін раствараецца ў плазме або навакольнай вадкасці і кроў робіцца празрыстай (лакавая кроў). Гемалізіны — прадукты жыццядзейнасці многіх бактэрый паразітычных чарвей, насякомых, скарпіёнаў, некат. ядавітых змей (лізалецыціны). Адрозніваюць нармальныя гемалізіны (прысутнічаюць у сываратцы крыві і лізіруюць уласныя эрытрацыты — аўтагемоліз), ізалізіны — лізіруюць эрытрацыты, уведзеныя ўнутрывенна ад жывёл таго ж віду, і гетэралізіны — ад інш. віду.
т. 5, с. 146
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
проли́тие книжн.
1. разліва́нне, -ння ср.;
2. праліццё, -цця́ ср., праліва́нне, -ння ср.; см. пролива́ть;
◊
без проли́тия кро́ви без праліцця́ крыві́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крыва́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Напоўнены кроўю; з прымессю крыві. Крывавы мазоль. // Кроватачывы. Крывавая рана.
2. Заліты кроўю; акрываўлены. Крывавыя рукі. Крывавы бінт.
3. Які суправаджаецца праліццём крыві, звязаны з кровапраліццем. Крывавае злачынства. Крывавая помста. □ Не для сваёй жа славы У суровы час вайны З бацькамі ў бой крывавы Кідаліся сыны. Непачаловіч. // Які ўчыніў многа забойстваў. Мы .. не аднойчы чулі пра дэспатаў крывавых і тыранаў. Дубоўка. І ўсплылі ў памяці Андрэя колішнія расказы бабкі аб паншчыне, аб крывавых панах... Пестрак.
4. Ярка-чырвоны, колеру крыві. У змрочным вячэрнім небе замігцелі крывавыя заранкі. Лынькоў. Крывавае сонца ўставала з-за небасхілу. Дамашэвіч.
5. перан. Цяжкі, пакутлівы, горкі. Крывавы пот. Крывавыя слёзы.
•••
Крывавая нядзеля гл. нядзеля.
Да крывавага поту гл. пот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)