абрэзак, ‑зка, м.

Непрыдатны кавалак, які астаўся пасля разрэзвання чаго‑н. Абрэзак шкла. ▪ Ля рашоткі дзеці раяцца і, захапіўшы з сабой абрэзкі аполкаў, зноў залазяць у падвал. Гарбук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настольнік, ‑а, м.

Кавалак спецыяльна апрацаванай тканіны, якой засцілаюць стол; абрус. Заслаць на стол настольнік. Накрыць хлеб рогам настольніка. ▪ — Папалуднуйце, — парушыла цішыню Таццяна і стала засцілаць настольнік. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

chunk

[tʃʌŋk]

n., informal

1) кава́лак -ка, камя́к -а́ m

chunk of wood — кало́да f.

2) прыса́дзісты чалаве́к або́ жывёліна

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

упрэ́лы

1. кул (які добра ўварыўся) gar (gewórden); gegárt;

упрэ́лы кава́лак мя́са ein gar gewórdenes Stück Fleisch;

2. (упацелы) geschwítzt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Гамэ́лак ’неразбіты кавалак цвёрдай ці сухой зямлі на раллі’, ’вялікі кавалак снегу, лёду са снегам’ (слаўг., Яшкін). Магчыма, азванчэннем пачатковага зычнага (асіміляцыяй) з камэлак ’тс’ (а гэта да слав. *komьlь ’камель і да т. п.’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

маналіт, ‑а, М ‑ліце, м.

1. Суцэльная каменная глыба. // Прадмет, высечаны з суцэльнага каменя.

2. У глебазнаўстве — кавалак глебы з непарушаным структурным складам, які паказвае будову глебы ў вертыкальным разрэзе.

[Ад грэч. mónos — адзін і líthos — камень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фрагме́нт

(лац. fràgmentum = абломак, кавалак)

частка твора мастацтва (карціны, скульптуры), урывак тэксту, музычнага твора (напр. ф. антычнай скульптуры, ф. рамана, ф. балета).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

wad​1 [wɒd] n.

1. па́чак;

a wad of (bank)notes па́чак гро́шай

2. кусо́к, кава́лак, камя́к (ваты, воўны і да т.п.);

a wad of chewing tobacco тытунёвая жва́чка

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

бірка назоўнік | жаночы род

  1. Невялікая дошчачка або кавалак кардону з надпісам (на таварах, на багажы і пад.).

    • Б. на чамадане.

  2. Палачка або дошчачка, на якой нарэзамі вёўся ўлік чаго-н. (устарэлае).

  3. пераноснае значэнне: Характарыстыка (звычайна адмоўная), якая даецца каму-н. па шаблону.

|| прыметнік: бірачны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

адваліцца дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Аддзяліўшыся, упасці.

    • Кавалак тынку адваліўся.

  2. Схіліць тулава назад; адкінуцца (размоўнае).

    • А. на спінку крэсла.

  3. Наеўшыся, адсунуцца ад стала, пакінуць есці (размоўнае).

    • А. ад клёцак.

  4. пераноснае значэнне: Паменшаць (пра мароз, спёку і пад.).

    • Мароз адваліўся, і пайшоў снег.

|| незакончанае трыванне: адвальвацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)