навуказна́ўства, -а, н.

Галіна ведаў, якая вывучае заканамернасці функцыянавання і развіцця навукі, структуру і дынаміку навуковай дзейнасці, узаемадзеяння навукі з іншымі сферамі матэрыяльнага і духоўнага жыцця грамадства.

|| прым. навуказна́ўчы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засячы́² і засе́кчы², -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; засе́к, -кла; -сячы́; засе́чаны; зак., каго.

1. Збіць да смерці.

2. Пазбавіць жыцця вострым прадметам (сякерай, шабляй).

|| незак. засяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

абра́з, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Выява Бога, святога або падзей іх жыцця як прадмет рэлігійнага пакланення вернікаў.

У хаце на покуці віселі абразы.

|| памянш. абразо́к, -зка́, мн. -зкі́, -зко́ў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скры́тны, -ая, -ае.

1. Які пазбягае адкрытасці, не расказвае іншым пра сябе.

С. хлопец.

Дзейнічаць скрытна (прысл.).

2. Скрыты ад чыйго-н. вока; таемны.

С. вобраз жыцця.

|| наз. скры́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Баўтало жэрдка, якой заганяюць рыбу ў сетку’ (З жыцця). Утварэнне да баўта́ць, бо́ўтаць, борт (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Пастра́ціць ’многіх пазбаўляць жыцця’ (Нас.). Утворана пры дапамозе прыстаўкі па‑ і польск. stracić ’пакараць смерцю’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мярцві́ць, ‑влю, ‑віш, ‑віць; незак., каго-што.

1. Пазбаўляць жыцця, губіць.

2. перан. Разм. Рабіць пустынным, змярцвелым. У яўрэйскім канцы вуліцы было яшчэ цішэй. Субота мярцвіла ўсе праявы будзённага жыцця. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

казю́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Абл. Казяўка, кузурка. Да звычайнага, векавога жыцця лесу — жыцця раслін, птушак, розных мошак і казюлек — цяпер.. дадалося новае жыццё лясных людзей. Кавалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пабрыдчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; зак.

Стаць менш прыгожым. Дзяўчына пабрыдчэла. □ Вясёлая была [маці], любіла ўзяць ад жыцця, а цяпер — пацяжэла, парыхлела, пабрыдчэла часова, аднак не аддасць свайго новага жыцця за мінулыя радасці. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усто́й, ‑я, м.

1. Спец. Апора, бык ​2.

2. звычайна мн. (усто́і, ‑яў); перан. Уклад жыцця, замацаваны традыцыям. Устоі жыцця. Маральныя ўстоі. □ Гераічная барацьба лепшых сыноў рабочага класа падарвала ўстоі самаўладства. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)