ша́хматы, -мат.

1. Гульня белымі і чорнымі фігурамі і пешкамі на дошцы ў 64 клеткі, якая заключаецца ў тым, што кожны з двух партнёраў імкнецца аб’явіць мат¹ каралю саперніка, а таксама адпаведны від спорту.

Гуляць у ш.

Першынство свету па шахматах.

2. Фігуры і пешкі для такой гульні.

Дарожныя ш.

|| прым. ша́хматны, -ая, -ае.

Ш. гурток.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

займа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які выклікае цікавасць; забаўны. Займальная гульня. Займальны сюжэт. □ Героі мультыплікацый — пераважна разумныя, кемлівыя жывёлы і птушкі, яны такія займальныя ў сваіх паводзінах, што не толькі дзецям, але і дарослым цяжка адарвацца ад экрана. Філімонаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ко́нікі 1 ’дзіцячая гульня’ (ТСБМ, Нар. словатв.). Гл. конь 1.

Ко́нікі 2 ’жарты’ (Ян.). Гл. конікі 1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пераганкі: у пераганке́ ’навыперадкі (гульня)’, пераго́нкі, упераго́нкі ’тс’, ’спаборніцтва ў бегу’ (Др.-Падб.; Гарэц.). Да наперагонкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

віктары́на

(ад лац. victoria = перамога)

гульня ў адказы на пытанні з розных галін ведаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

marble [ˈmɑ:bl] n.

1. ма́рмур

2. pl. marbles дзіця́чая гульня́ са шкляны́мі ша́рыкамі

♦

lo se one’s marbles infml звар’яце́ць, з’е́хаць з глу́зду

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

final​1 [ˈfaɪnl] n.

1. sport фіна́л, фіна́льная сустрэ́ча/гульня́

2. pl. finals BrE выпускны́я экза́мены;

sit/take one’s finals здава́ць выпускны́я экза́мены

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Красво́рд ’гульня-загадка’ (ТСБМ). Англ. cross‑word (там жа, 2, 724). Запазычанне праз рускую мову (Шанскі, 2, 8, 409).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пры́пень ’гульня з манетамі, якімі б’юць аб сцяну’ (Ваўр.). Ад прыпя́ць ’дацягнуцца пядзяй да чужой манеты’, гл. пяць, пну.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тры́шак ‘картачная гульня’ (Мальдзіс, Як жылі нашы продкі. Мінск, 2009, 186). Параўн. польск. tryszak ‘тс’, іншая назва srtaszak. Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)