аза́ртны, ‑ая, ‑ае.

Заўзяты, гарачы, поўны захаплення, палымяны. Азартная гульня. Азартны агеньчык (у вачах). □ З іншых [купэ] даносілася абы-што — то азартныя выкрыкі карцёжнікаў.., то невыразная гамонка, то смяшок, то дзіцячы плач. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ке́глі, ‑яў; адз. кегля, ‑і, ж.

1. Гульня, якая заключаецца ў збіванні шаром драўляных або пластмасавых слупкоў, расстаўленых у пэўным парадку. Гуляць у кеглі.

2. Драўляныя або пластмасавыя слупкі для гэтай гульні.

[Ням. Kegel.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазіцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да пазіцыі (у 2, 5 знач.). Пазіцыйная гульня. Пазіцыйныя варыянты гукаў. □ [Камлюк:] — Весці пазіцыйныя баі .. амаль на адкрытай мясцовасці — хіба ж гэта па партызанскай тактыцы? М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таталіза́тар, ‑а, м.

1. Механічны лічыльнік на скачках, які паказвае грашовыя стаўкі на таго ці іншага каня, а таксама бюро, якое прымае стаўкі і аддае выйгрыш.

2. Гульня на грошы на скачках.

[Фр. totalisateur.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чы́жык, ‑а, м.

1. Памянш.-ласк. да чыж; тое, што і чыж.

2. Дзіцячая гульня, у якой завостраная з двух канцоў палачка заганяецца кіем у круг. // Сама завостраная палачка ў гэтай гульні.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаргата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; незак.

Разм. Тое, што і шаргацець. Тым часам на полі пачалася гульня. Шаргатаў лёд. Звінелі канькі. Стукаліся клюшкі. Няхай. Цяпер на ветры шаргаталі сухім лісцем маладыя дрэўцы. Мыслівец.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хо́ванкі мн (гульня) Verstéckspiel n -(e)s;

гуля́ць у хо́ванкі Verstéck spíelen; Blíndekuh spíelen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Апала́нт, пала́нт ’гульня, падчас якой удзельнікі спаборнічаюць ва ўменні далей паслаць кароткую палку’ (Янк. II). З польск. palant ’лапта’ < італ. palla ’шар, галка’, pallare ’гуляць у мяч’ (Брукнер, 391). Параўн. яшчэ ўкр. ополоничок ’дзіцячая гульня’. Гл. Супрун, Веснік БДУ, 1971, 3, 73.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кур’я́н 1 ’курыца з прыкметамі пеўня’ (ТС). Да кур 1 (гл.). Першапачаткова *куран (Сцяцко, Афікс. наз., 147).

Кур’я́н 2 ’дзіцячая гульня’ (ТС). Да курʼян 1 (гл.). Параўн. куры (гл.) — тая самая гульня. Ловяць з завязанымі вачыма. Каго зловяць, той «кур’ян» (ТС, 2, 254).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паля́нт ’гульня ў мяч; лапта; палка, якой удараюць мяч’ (Нас.), ’гульня ў мяч; лапта’ (Сл. ПЗБ, Доўн.-Зап., Нар. сл.). З польск. palant ’тс’, якое ад італ. palla ’мяч, шар’, pallare ’гуляць у мяч’ (Карскі, Белорусы, 162; Кюнэ, Poln., 84; Брукнер, 392).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)