Пе́ката, пеката́ ’пякотка’ (барыс., чэрв., Сл. ПЗБ). Утвораныя пры дапамозе суф. ‑ат‑а са значэннем ’вынік дзеяння’ ад пе́кці/ пе́кчы < пячы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прызвадзі́ць (прізвади́ть) ’вырабляць’ (Дабр.). З рус.производить ’тс’. Паводле Карскага (1, 267), вынік змяшэння прыставак про- (гл. пра-) і пры‑ (гл. пры‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
эфе́кт
(лац. effectus)
1) вынік якога-н. дзеяння (напр. э. лячэння);
2) моцнае ўражанне ад каго-н., чаго-н. (зрабіць э.);
3) сродак стварэння моцнага ўражання (напр. шумавы э., светлавы э.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Wírkung
f -, -en
1) дзе́янне, уплыў
in ~ tréten* — уступі́ць у дзе́янне [у сі́лу]
in ~ sétzen — прыве́сці ў дзе́янне
séelische ~ — мара́льны ўплыў
~ áusüben — уплыва́ць, рабі́ць уплыў
séine ~ tun* — рабі́ць свой уплыў
2) эфе́кт, вы́нік
◊ Úrsache und ~ — прычы́на і вы́нік
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Bilánz
f -, -en
1) бала́нс; вы́нік (тс. перан.)
róhe ~ — папярэ́дні бала́нс [вы́нік]
éine ~ áufstellen — скла́сці баланс
die ~ frisíeren [verschléiern] — падчы́сціць бала́нс (каб ён выглядаў больш лепшым)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Рэ́псам ’напралом’ (Мат. Гом.), ’нечакана; хутка’ (жлоб., Наша слова, 2002, 16 кастр.). Магчыма, вынік шэрагу фанетычных змен: раптам > рапцам, рэпцам > рэпсам. Гл. раптам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смарда́ ‘парэчкі, смародзіна’ (Бяльк.). Магчыма, вынік моцнай рэдукцыі другога галоснага ў *смарада́ (гл. смародзіна). Але не выключаны ўплыў яшчэ ст.-польск.smard ‘смурод’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АЛЬТЭРНАТЫ́ЎНЫЯ ШКО́ЛЫ,
свабодныя школы, няпоўныя і поўныя сярэднія школы ў краінах Зах. Еўропы і ЗША, якія існуюць паралельна ці замест звычайных школ і забяспечваюць альтэрнатыўную адукацыю па змесце або формах і метадах работы з вучнямі. Узніклі ў канцы 1960-х г. як вынік антыаўтарытарных пед. рухаў. Найбольш пашыраны ў ЗША. Мэта альтэрнатыўнай школы — індывідуалізацыя і дыферэнцыяцыя выкладання электыўных прадметаў і курсаў навучання.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АМВРО́СІЕЎКА,
стаянка і косцішча верхняга палеаліту (каля 25—20 тыс.г. таму назад) каля в. Амвросіеўка (Данецкая вобл., Украіна). На стаянцы, дзе жылі першабытныя паляўнічыя, выяўлены рэшткі агнішчаў, вял. колькасць апрацаванага крэменю, на косцішчы — касцявыя рэшткі 983 зубраў. У археал. л-ры косцішча Амбросіеўка разглядаецца як месца адначасовага палявання на вял. статак зуброў, рэшткі свяцілішча ці вынік шматгадовага палявання жыхароў стаянкі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЯЛЬМО́,
лейкома, рубцовае памутненне рагавой абалонкі вока. Бывае прыроджанае (запаленне рагавіцы ў перыяд унутрывантробнага развіцця) і набытае (вынік хвароб, траўмаў вачэй). Бяльмо можа займаць усю паверхню рагавіцы або яе частку. У залежнасці ад памераў і інтэнсіўнасці памутнення зрок значна пагаршаецца або поўнасцю страчваецца. Рагавая абалонка набывае белаваты колер з бліскучай паверхняй. Часта ў яе ўрастаюць крывяносныя сасуды. Лячэнне: рассысальная тэрапія, хірургічнае — кератапластыка.