электрару́хаючы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. электрару́хаючы электрару́хаючая электрару́хаючае электрару́хаючыя
Р. электрару́хаючага электрару́хаючай электрару́хаючага электрару́хаючых
Д. электрару́хаючаму электрару́хаючай электрару́хаючаму электрару́хаючым
В. электрару́хаючы электрару́хаючую электрару́хаючае электрару́хаючыя
Т. электрару́хаючым электрару́хаючай
электрару́хаючаю
электрару́хаючым электрару́хаючымі
М. электрару́хаючым электрару́хаючай электрару́хаючым электрару́хаючых

Крыніцы: sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

энергапрамысло́вы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. энергапрамысло́вы энергапрамысло́вая энергапрамысло́вае энергапрамысло́выя
Р. энергапрамысло́вага энергапрамысло́вай энергапрамысло́вага энергапрамысло́вых
Д. энергапрамысло́ваму энергапрамысло́вай энергапрамысло́ваму энергапрамысло́вым
В. энергапрамысло́вы энергапрамысло́вую энергапрамысло́вае энергапрамысло́выя
Т. энергапрамысло́вым энергапрамысло́вай
энергапрамысло́ваю
энергапрамысло́вым энергапрамысло́вымі
М. энергапрамысло́вым энергапрамысло́вай энергапрамысло́вым энергапрамысло́вых

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

энергахімі́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. энергахімі́чны энергахімі́чная энергахімі́чнае энергахімі́чныя
Р. энергахімі́чнага энергахімі́чнай энергахімі́чнага энергахімі́чных
Д. энергахімі́чнаму энергахімі́чнай энергахімі́чнаму энергахімі́чным
В. энергахімі́чны энергахімі́чную энергахімі́чнае энергахімі́чныя
Т. энергахімі́чным энергахімі́чнай
энергахімі́чнаю
энергахімі́чным энергахімі́чнымі
М. энергахімі́чным энергахімі́чнай энергахімі́чным энергахімі́чных

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

эўклі́даў

прыметнік, прыналежны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. эўклі́даў эўклі́дава эўклі́дава эўклі́давы
Р. эўклі́давага эўклі́давай
эўклі́давае
эўклі́давага эўклі́давых
Д. эўклі́даваму эўклі́давай эўклі́даваму эўклі́давым
В. эўклі́даў
эўклі́давага
эўклі́даву эўклі́дава эўклі́давы
Т. эўклі́давым эўклі́давай
эўклі́даваю
эўклі́давым эўклі́давымі
М. эўклі́давым эўклі́давай эўклі́давым эўклі́давых

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

эўклі́даў

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. эўклі́даў эўклі́дава эўклі́дава эўклі́давы
Р. эўклі́давага эўклі́давай
эўклі́давае
эўклі́давага эўклі́давых
Д. эўклі́даваму эўклі́давай эўклі́даваму эўклі́давым
В. эўклі́даў
эўклі́давага
эўклі́даву эўклі́дава эўклі́давы
Т. эўклі́давым эўклі́давай
эўклі́даваю
эўклі́давым эўклі́давымі
М. эўклі́давым эўклі́давай эўклі́давым эўклі́давых

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

язы́часкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. язы́часкі язы́чаская язы́часкае язы́часкія
Р. язы́часкага язы́часкай язы́часкага язы́часкіх
Д. язы́часкаму язы́часкай язы́часкаму язы́часкім
В. язы́часкі
язы́часкага
язы́часкую язы́часкае язы́часкія
Т. язы́часкім язы́часкай
язы́часкаю
язы́часкім язы́часкімі
М. язы́часкім язы́часкай язы́часкім язы́часкіх

Крыніцы: sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

я́навіцкі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́навіцкі я́навіцкая я́навіцкае я́навіцкія
Р. я́навіцкага я́навіцкай
я́навіцкае
я́навіцкага я́навіцкіх
Д. я́навіцкаму я́навіцкай я́навіцкаму я́навіцкім
В. я́навіцкі
я́навіцкага
я́навіцкую я́навіцкае я́навіцкія
Т. я́навіцкім я́навіцкай
я́навіцкаю
я́навіцкім я́навіцкімі
М. я́навіцкім я́навіцкай я́навіцкім я́навіцкіх

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

я́хтны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. я́хтны я́хтная я́хтнае я́хтныя
Р. я́хтнага я́хтнай
я́хтнае
я́хтнага я́хтных
Д. я́хтнаму я́хтнай я́хтнаму я́хтным
В. я́хтны
я́хтнага
я́хтную я́хтнае я́хтныя
Т. я́хтным я́хтнай
я́хтнаю
я́хтным я́хтнымі
М. я́хтным я́хтнай я́хтным я́хтных

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ячэ́ечны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ячэ́ечны ячэ́ечная ячэ́ечнае ячэ́ечныя
Р. ячэ́ечнага ячэ́ечнай
ячэ́ечнае
ячэ́ечнага ячэ́ечных
Д. ячэ́ечнаму ячэ́ечнай ячэ́ечнаму ячэ́ечным
В. ячэ́ечны
ячэ́ечнага
ячэ́ечную ячэ́ечнае ячэ́ечныя
Т. ячэ́ечным ячэ́ечнай
ячэ́ечнаю
ячэ́ечным ячэ́ечнымі
М. ячэ́ечным ячэ́ечнай ячэ́ечным ячэ́ечных

Крыніцы: krapivabr2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ту́рак1 ‘жыхар Турцыі’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Федар. 4, Сл. ПЗБ, Зайка Кос.), ту́рок ‘тс’ (ТС, Вруб.), ‘Турцыя, Турэччына’: немца, турка ваяваць (Карскі 2-3, 397), ту́ркі ‘тс’: Куды цябе мамка аддае: / Ці ў туркі, ці ў татары (барыс., Песні сямі вёсак), ту́рак ‘упарты чалавек’ (беласт., Сл. ПЗБ), ‘някемлівы чалавек’ (Мат. Гом., Зайка Кос.), ту́рок ‘чалавек з разумовымі недахопамі’ (ТС), ту́рык ‘дурань’ (Юрч. Вытв.), ст.-бел. турокъ (1480 г.), турчинъ, турчынъ (1499 г.) ‘жыхар Турцыі’ (ГСБМ). Параўн. укр. ту́рок, рус. ту́рок, стараж.-рус. турокъ (XV ст.). Запазычанне з тур. türk ‘турак, цюрак’, звязанае (паводле ЕСУМ, 5, 682) з türk ‘грубы, жорсткі, разбойніцкі’, уйг. türk ‘сіла; моцны’, чагат. ‘жорсткі, храбры’, якія зводзяцца да ст.-цюрк. türk ‘цюркская дынастыя’, якую кітайцы называлі Tu‑küz ці Ту‑кю (Фасмер, 4, 125). Запазычанне адсылаецца і да манг. türkün ‘бацькі і родзічы замужняй жанчыны’. Гл. таксама Фасмер (4, 83–84). Сюды ж турча́нка ‘жанчына турэцкай нацыянальнасці’ (ТСБМ), Турэ́ччына ‘Турцыя’; Турцыя — са ст.-польск. Turcja, якое з новалац. Turcia, гэтаксама прыметнік турэцкі са ст.-польск. turecki < Turek ‘турак’ (Фасмер, 4, 126); ту́рка ‘турак’ (Байк. і Некр.), турэцкі баго́н — нейкая расліна (ТС), турэцкіе агуркі — бальшые і доўгіе (Ян.), турэцкі рамонак ‘рамонак пахучы, Matricaria matricarioides (L.)’ (лельч., Нар. лекс.).

Ту́рак2 ‘бубны (масць у картах)’: бубен, або званок, або турак (Наша Ніва, 2002, 15 лют.). Відавочна, адпавядае польск. turek ‘чырвоная кветка’ на базе колеру бубновай карты або значэння ‘палявая кветка’, што можа атаясамлівацца са званочкам (Варш. сл.), дакладней — з контурам кветкі «званковай» (бубновай) карты. Сувязь з Turek ‘турак’ застаецца няяснай.

Ту́рак3 ‘грыб курачка, Rozites casperata (Fr.) P. Karsten’ (кам., маладз., смаляв., Сярж.–Яшк.). Заходняя лакалізацыя назвы сведчыць пра магчымае запазычанне польск. turek ‘від грыба з вялікай апушанай шапачкай арэхападобнай формы пясчанага колеру’ (Варш. сл.). Мяркуецца, што грыб нагадвае турэцкі галаўны ўбор, адсюль зыходнае Turek, гл. турак1.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)