These twins are very much alike — Гэ́тыя блізьня́ты ве́льмі падо́бныя
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ідэа́льны
(п.-лац. idealis, ад гр. idea = паняцце)
1) які існуе толькі ў свядомасці, у ідэях і ўяўленнях (напр. і. свет);
2) які адпавядае паняццю аб ідэале, узвышаны (напр. і-ая любоў);
2) вельмі добры, дасканалы (напр. іыя ўмовы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Басі́лы ’абутак з шыны’ (Жд.). Гэта слова вельмі нагадвае іншую назву абутку — бахі́лы ’абутак, галёшы, зробленыя з шын, абутак з гумы і г. д.’ (гл.). Што гэта варыянты аднаго і таго ж слова, здаецца, сведчыць паралелізм бахі́лы|басі́лы (КЭС, бых.). Фанетычная змена не вельмі зразумелая, аднак у гаворках часам сустракаецца чаргаванне х : с. Не выключаецца і ўплыў нейкага іншага сямейства слоў. Параўн., напр., рус.дыял.баси́ла (мн.) ’убранне’, ба́си́ть ’прыбірацца, выстройвацца’. Гл. бахі́лы (там і літ-pa да этымалогіі).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Магу́тны ’вельмі дужы, здаровы’, ’вельмі вялікі, значны па сіле, велічыні’, ’тоўсты, масіўны (пра слой, пласт)’, ’з вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі’ (ТСБМ, Касп., Бяльк.). Укр.могу́тний, рус.могу́тный ’моцны, магутны, здаровы’, чэш., славац.mohutný ’тс’. Утворана ад дзеепрыметніка цяп. часу mogǫt‑ пры дапамозе суф. ‑ъnъ‑jь. Да магчы́ (гл.). Параўн. Фасмер (2, 636), Махэк₂ (371). Анышкевіч (Сл. бойк. гов., 1, 426) супастаўляе бойк.маготний з венг.mag ’зерне’. Сюды ж магутнасць ’уласцівасць магутнага, вялікая сіла, моц’ (ТСБМ, Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Барчак ’расліна боцікі, Aconitum L. stoerkianum’ (Кіс.), ’Aconitum napellus’ (Крывіч, IV, 1923). Не вельмі яснае слова. Параўн. іншую назву гэтай расліны — барэц. Магчыма, барчак вытворнае ад барэц (суф. ‑ʼак)?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ляме́шка1 ’рэдкая страва з мукі’ (ТСБМ). Да ляме́ха (гл.).
Ляме́шка2 ’няўклюдны, непаваротлівы чалавек’, лемешы́шчэ ’вельмі няздатны, няздольны, непаваротлівы чалавек’ (ТС). У выніку пераносу значэння з ле́мех (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мале́сенькі ’вельмі маленькі’ (Мал., Янк. 2), стаўб.мале́сінькі, мсцісл.малёсенечкій, малёсенькій (Нар. сл., Нар. словатв., Ян.), рус.паўн., дан.ма́лёсенький, мале́сенький ’тс’. Усходнеславянскае (з суф. ‑ес‑). Да малы́ (гл.).
Мальта́н ’цёплая тканіна з бавоўны’, мальта́нка ’хустка с такой тканіны’ (КЭС, лаг.). З польск.multan ’сорт вельмі мяккай баваўняная тканіны’, якое з франц.molleton ’тс’. Гл. таксама малітан, мульт.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Масіню́рына, полац.мъстю́рына мая! — лашчыць кошку, кацянё (Нар. лекс.). Да ⁺масенькі. Параўн. рус.пск., цвяр., смал., валаг., каст., вяц.ма́сенький ’вельмі маленькі’, перм.ма́си‑ма́си‑ма́сенькі — падзыўное для авечак.