Тро́пік, звычайна тро́пікі ‘гарачы пояс Зямлі, размешчаны на поўнач і поўдзень ад экватара’ (ТСБМ). Праз польскую ці рускую мовы з англ.tropic ‘тс’, якое з лац.tropicus (circulus) < ст.-грэч.τροπικός (κύκλος) ‘тс’ (Фасмер, 4, 105; SWO, 1980, 778).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паналіва́цца, ‑аецца; зак.
1. Наліцца ў вялікай колькасці. Вада паналівалася ў паграбы.
2. Набухнуць ад чаго‑н., напоўніцца чым‑н. — пра ўсё, многае. Вены паналіваліся крывёю. □ Каласы яшчэ не паналіваліся як мае быць, не ацяжэлі і не кланяліся чалавеку ў пояс.Сабаленка.Паналіваліся сокам.. дробныя вішні.Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́хва, ‑ы, ж.
1. Уваходная частка жаночых палавых органаў.
2. Ніжняя частка ліста, якая ў выглядзе трубкі ахоплівае сцябло ў некаторых раслін.
3. Тое, што і ножны 1. [Тапурыя] выняў з похвы і заткнуў за пояс нож.Самуйлёнак.[Мікола] выцягнуў з похвы фінку, адкрыў бляшанку кансерваў, адрэзаў хлеба.Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ха́цішча, ‑а, н.
Разм. Месца, дзе раней стаяла хата. Лёгка адшукаць яшчэ Родную руіну — На зарослым хацішчы Расцвіла шыпшына.Вітка.Бераг зарос крапівою па пояс, крапіва буяла і над каменнем якогасьці хацішча.Лось.А неўзабаве на старым хацішчы ўжо стаялі вось гэтыя тры вянцы новага зруба...Сіпакоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упле́сцісов.
1. вплести́; ввить; ввяза́ть;
у. сту́жку ў касу́ — вплести́ ле́нту в ко́су;
у. ў шнуро́к залату́ю ні́тку — вплести́ (ввить) в шнуро́к золоту́ю нить;
2.разг. (втянуть, вовлечь) впу́тать;
3. (израсходовать всё) уплести́;
усе́ ні́ткі ўпляла́ ў адзі́н по́яс — все ни́тки уплела́ в оди́н по́яс;
4. (съесть) уплести́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
збажына́, ‑ы, ж.
Разм.
1. Агульная назва хлебных злакаў: жыта, пшаніцы, аўса, ячменю. Сеяць збажыну. Зжатая збажына. □ Схіляюцца ў палях у пояс Збажыны калгаснай Каласы.Аўрамчык.
2.зб. Зерне хлебных злакаў; збожжа. Хлопчык, баязліва аглядваючыся на бацьку, сяк-так ускарабкаўся на мяшок са збажыною, што стаяў на лаўцы.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
реме́ньм.
1. рэ́мень, -ня м.;
2.(пояс) рэ́мень, -ня м., папру́га, -гі ж.; дзя́га, -гі ж.;
3.техн. (приводной) пас, род. па́са м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Gurt
m -(e)s, -e
1) по́яс, дзя́га, рэ́мень, папру́га
2) папру́га (у сядла), пас
3) вайск. кулямётная сту́жка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Перабора1 (перэбо́ра) ’зяць-прымак’ (ТС). Утворана пры дапамозе суф. м. р. nomen agentis ‑а (< *‑a) ад перабірацца (у хату жонкі). Да пера- і браць (гл.).
Перабо́ра2 ’рознакаляровы пояс’ (хойн., Мат. Гом.). Да перабіраць (гл.). Суф. ‑а (ж. р.), як у перабіранка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
во́бласць, -і, мн. -і, абласце́й, ж.
1. Частка якой-н. тэрыторыі, край.
В. экватара.
2. Буйная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў былым СССР, а цяпер у краінах СНД.
Віцебская в.
Прыехаць з вобласці.
3.чаго або якая. Межы, у якіх распаўсюджана якая-н. з’ява, зона, пояс.
В. вечнай мерзлаты.
Азёрная в.
4.чаго або якая. Асобная частка арганізма, участак цела.
В. сэрца.
У грудной вобласці.
Абследаваць в. ранення.
|| прым.абласны́, -а́я, -о́е (да 2 знач.).
А. цэнтр.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)