эпідэміяло́гія

(ад эпідэмія + -логія)

раздзел медыцыны, які вывучае прычыны ўзнікнення і заканамернасці пашырэння эпідэмій, распрацоўвае меры іх прафілактыкі і ліквідацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

немагчы́масць, ‑і, ж.

1. Адсутнасць умоў, неабходных для ажыццяўлення чаго‑н. Немагчымасць выкарыстаць сродкі па назначэнню.

2. Невыканальнасць, нездзяйсняльнасць чаго‑н. Немагчымасць стварэння вечнага рухавіка.

•••

Да немагчымасці — звыш усякай меры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перасцяро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.

Тое, што перасцерагае, засцерагае ад небяспекі. Меры перасцярогі. □ — Пільнасць і перасцярога ніколі не пашкодзяць. Паслядовіч. Стралялі, відаць, ужо так, для перасцярогі, для страху. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кубі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае форму куба ​1 (у 1 знач.). Кубічны будынак.

2. Які мае адносіны да куба ​1 (у 2 знач.). Кубічны корань.

•••

Кубічныя меры гл. мера.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сык, ‑у, м.

Разм. Тое, што і сыканне. Жабы, яшчаркі і гады — Усе жыццю без меры рады — Паднялі страшэнны сык, Выстаўляючы язык. Крапіва. Веставы сваім сыкам збіў [Лукашыка] з тропу. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пацуга́цца ’пагушкацца’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Да цугайкі ’арэлі’ (там жа). Утварэнне, аналагічнае да драг. гбидашка, гойдалка ’тс’ — погойдатися. Прэфікс яа- < прасл. po‑ са значэннем меры.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Sanktión

f -, -en

1) са́нкцыя, ухвале́нне

2) pl са́нкцыя (прымусовыя меры)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Vórkehrung

f -, -en ме́ра (засцярогі)

~en tréffen* — прыня́ць ме́ры, зрабі́ць за́хады

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

дабра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бяры́; -бра́ны; зак., каго-што і каго-чаго.

1. Сабраць дадаткова, да поўнай меры.

Д. ягад у кош.

2. Выбіраючы, знайсці патрэбнае.

Д. крэсла да гарнітура.

Д. матэрыі на сукенку.

3. Завяршыць набор чаго-н. (кнігі, артыкула і пад.).

Д. кнігу.

|| незак. дабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перабо́р, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. перабіраць — перабраць (у 1, 3, 4 і 6 знач.) і перабірацца — перабрацца (у 2 знач.).

2. Дзеянне паводле дзеясл. перабіраць (у 2 знач.).

3. Лішак, узятае звыш меры, нормы; проціл. недабор. Перабор меры таксама нядобры, як і недабор. Колас.

4. Частае чаргаванне якіх‑н. гукаў; перазвон, перастук. Пералівістыя пераборы галасоў. □ Баяны і гармонікі заігралі ў перабор. Калачынскі. Ззаду грымелі, разрываючыся, снарады і густа, з пераборамі, ляскаталі кулямёты. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)