Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
засмалі́цца, ‑смоліцца; зак.
1. Паддацца засмолцы, засмольванню. Лодка добра засмалілася.
2. Пакрыцца, зацячы смалой. Не блішчыць ужо на сонцы сякера — яна ў смале і маладой сасновай кары; засмалілася тапарышча, стала чорнае.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карба́с
(рус. карбас, ад вепскага karbaz)
вялікая паморская лодка з высокімі бартамі, прызначаная для перавозкі грузаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
кая́к
(эскім. kajak)
лёгкая скураная аднамесная лодка з двухлопасцевым вяслом у эскімосаў і іншых народаў Поўначы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
скафа́ндр
(фр. scaphandre, ад гр. skaphe = лодка + aner, andros = чалавек)
спецыяльны герметычны касцюм вадалаза або касманаўта.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
ску́тэр
(англ. scooter, ад scoot = імчаць)
аднамесная пласкадонная спартыўная лодка з рэданам 2 і падвесным маторам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
про́ламка, ‑і, ДМ ‑мцы; Рмн. ‑мак; ж.
Разм. Адтуліна, прасечаная, праламаная ў лёдзе ракі, возера і пад.; палонка. Ля берага, у вялікай проламцы, гойдаліся паціху дашчаная лодка, пашпакляваная і прасмоленая.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́несціся, ‑несуся, ‑несешся, ‑несецца; пр. вынесся, ‑лася; зак.
Імкліва выбегчы, выехаць адкуль, куды‑н.; вымчацца. Коннік вынесся наперад. □ Неўзабаве перавозчык мой пачаў веславаць, і лодка .. зрабіла імклівы наўкруг, вынеслася на сярэдзіну ракі.Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дуба́с ’вялікі, тупы нож’ (Нас.: Вілен., Ковен., Гродз. губ.). Укр.дубас ’вялікі нож’. Няясна. Параўн. фармальна ідэнтычнае, але з іншым значэннем рус.дуба́с ’від лодкі’. Магчыма, спачатку ’лодка грубай работы’ > ’грубы прадмет’. Параўн. у рус. гаворках (СРНГ, 8, 223): дубас «с заостренным носом и тупою кормою грубой работы, наподобие простого корыта». Адсюль, відаць, метафарычна: ’грубы, тупы прадмет’ (> ’тупы нож; тупы, вялікі нож’). Лексему дуба́с ’лодка’. Фасмер (1, 548) выводзіць ад *dǫbъ ’дуб’ (насуперак Міклашычу, які зыходзіў з тур.tombaz).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
уто́ркнуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ні́ся; зак., у што.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і уткнуцца (у 1 знач.).
Кап’ё ўторкнулася ў зямлю.
2. Уперціся, уткнуцца ў што-н.
Лодка ўторкнулася носам у пясок.
У. тварам у падушку.
3. Тое, што і уткнуцца (у 3 знач.).
У. ў газету.
|| незак.уто́рквацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)