Заскару́злы ’шурпаты, закаснелы’. Рус.заскорузлый, ’тс’. Параўн. укр.заскору́блий, зашкарублий ’тс’, польск.zaskorupieć ’пакрывацца шкарлупінай; стаць цвёрдым, як шкарлупіна’, zaskorupiały, серб.-харв.заскору́пати(се) ’пакрывацца шкарлупой’. Заскарузлы — элавы дзеепрыметнік ад *заскарузнуць (< за + скарузнуць; Даль: скору́знуть ’сохнуць і пакрывацца трэшчынамі’). Дзеяслоў ад назоўніка таго ж кораня, што скура, кара, гл. Бел. форма, магчыма, з рус. Паходжанне ‑уз‑ няяснае. Шанскі, 2, З, 62.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пяле́жыць (пеле́жыць) ’паласаваць’ (Нас.). Магчыма, звязана з рус.дыял.пелега́ ’кара дрэва, лыка’, першапачаткова ’абдзіраць кару, пакідаючы палосы’, якое Праабражэнскі (2, 33) параўноўвае з літ.palegas ’саламяная страха’, palagà ’саламяная паветка’, што прымае і Фасмер (3, 228), улічваючы рус.дыял.пелёжить ’абкладваць сцены саломай на зіму’; Банькоўскі (2, 550) рэканструюе *pelega ’пялюшка’ (і пра кару дрэва), суадноснае з *pelena (гл. пелена).
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
АКУЛІРО́ЎКА
(ад лац. oculus вока),
спосаб прышчэплівання раслін роставай пупышкай (вочкам). Найб. пашыраны спосаб размнажэння многіх пладовых дрэў. Спячым вочкам часцей за ўсё прышчэпліваюць сеянцы дзікіх відаў і культурных сартоў. Акуліроўка патрабуе найменшага расходу прышчэпачнага матэрыялу і забяспечвае адносна высокую прыжывальнасць прышчэпак. Прышчэпа прыдатная да акуліроўкі ў час летняга руху сокаў (ліпень—жнівень), калі ў раслін добра адстае кара. У першую чаргу акуліруюць костачкавыя культуры, потым грушу, насенныя прышчэпы яблыні і апошнімі — клонавыя прышчэпы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Страце́нне ‘смяротная кара’, ‘адсячэнне (галавы)’ (Нас., Гарэц.), страцэ́ня, страцэнё ‘знішчэнне’ (Сл. ПЗБ), страце́не ‘страта’ (Нар. Гом.), стра́ціць ‘загубіць, знішчыць, пазбавіць жыцця’ (Нас., ТСБМ, Нар. Гом., Сержп. Прымхі, Сл. ПЗБ, Некр. і Байк.). У спецыфічным значэнні ‘пазбаўленне жыцця’, хутчэй за ўсё, з польск.stracenie ‘пакаранне смерцю’, stracić ‘пакараць смерцю’, што развілося на падставе значэння ‘згубіць, загубіць’, тыповага для стра́ціць, што да тра́ціць (гл.), параўн. страта ‘згуба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
capital
[ˈkæpətəl]1.
n.
1) сталі́ца f.
2) вялі́кая лі́тара
3) капіта́л -у m.
4) рэсу́рсы pl., рэсу́рс -у m.
5) ма́емасьць f., бага́цьце n.
6) капіталі́сты pl.
7) капітэ́ль f.
2.
adj.
1) капіта́льны
capital expansion plans — пля́ны пабо́льшаньня капіта́лу
2) ва́жны, вяду́чы
3) гало́ўны, істо́тны, капіта́льны
4) першара́дны, даскана́лы
capital speech — першара́дная прамо́ва
5) Law кара́ны сьме́рцю (пра злачы́нства)
capital sentence — сьмяро́тны прысу́д
capital punishment — ка́ра сьме́рці, сьмяро́тная ка́ра
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
АНДРУ́САЎ Мікалай Іванавіч
(19.12.1861, Адэса — 27.4.1924),
рускі геолаг і палеантолаг, адзін з заснавальнікаў палеаэкалогіі. Акад. Пецярбургскай АН, чл.-кар. (1910). Праф. Юр’еўскага (1896) і Кіеўскага (1905) ун-таў, Вышэйшых жаночых курсаў у Пецярбургу (1912). Працаваў у Геал. к-це (Пецярбург). Навук. працы па стратыграфіі і палеанталогіі неагену Понтакаспійскага бас., тэктоніцы і палеагеаграфіі Альпійскай зоны Еўразіі, выкапнёвых рыфах, арганагенных вапняках. Даследаваў трацічныя адклады Паўн. Каўказа і Закаўказзя. Удзельнічаў у акіянаграфічных экспедыцыях на Чорным (1890) і Мармуровым (1894) морах, у заліве Кара-Багаз-Гол (1897).