за́яц (род. за́йца) м., в разн. знач. за́яц;
забі́ць за́йца — уби́ть за́йца;
каўне́р з за́йца — воротни́к из за́йца;
е́хаць за́йцам — е́хать за́йцем;
○ земляны́ з. — земляно́й за́яц;
◊ ганя́цца за двума́ зайца́мі — гоня́ться за двумя́ за́йцами;
забі́ць двух зайцо́ў — уби́ть двух за́йцев;
за двума́ зайца́мі паго́нішся, ніво́днага не зло́віш — посл. за двумя́ за́йцами пого́нишься, ни одного́ не пойма́ешь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
засе́сці, -ся́ду, -ся́дзеш, -ся́дзе; засе́ў, -се́ла; -ся́дзь; зак.
1. Надоўга размясціцца дзе-н.
З. дома.
2. за што і з інф. Сесці надоўга, заняўшыся якой-н. справай.
З. за падручнікі.
З. пісаць.
3. Скрытна размясціцца дзе-н.
З. ў акопах.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.), у чым. Шчыльна ўвайсці, трапіць у што-н. так, што цяжка выняць, выцягнуць.
З. ў гразі.
Куля засела ў сцяне.
Трывога засела ў душы (перан.).
|| незак. засяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
гак¹, -а, мн. га́кі, -аў, м.
1. Металічны крук.
Гакам зачапіць за бервяно.
2. Востры шып у падкове.
Гэты г. не кавальскай работы.
◊
З гакам (разм.) — з лішкам.
Тры кіламетры з гакам.
|| прым. га́кавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
мех¹, ме́ха, мн. мяхі́ і мяхо́ў, м.
1. Тара з палатна для захоўвання і перавозкі сыпучых цел, дробных рэчаў і пад.
Палатняны м.
2. Мера для чаго-н. сыпкага.
Пазычыць м. бульбы.
◊
Біцца за пусты мех (разм.) — настойліва даводзіць відавочнае, за што няма патрэбы спрачацца.
Нагаварыць мех з торбай — нагаварыць многа і абы-чаго.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
засы́пацца¹, -ы́плюся, -ы́плешся, -ы́плецца; -ы́пся; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра сыпкае: трапіць куды-н. усярэдзіну, за што-н.
Снег засыпаўся за каўнер.
2. Пакрыцца, напоўніцца чым-н. сыпучым.
З. да краёў.
3. чым. Мець чаго-н. у вялікай колькасці (разм.).
Ураджайны год, хлебам можна з.
|| незак. засыпа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
здоро́воI межд. (приветствие) прост. здаро́ў (здаро́ва), як ма́ешся, до́бры дзень;
◊
за здоро́во живёшь без дай прычы́ны, ні з таго́ ні з сяго́;
подобру́-поздоро́ву паку́ль цэ́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
по́ручань, -чня, звычайна мн. -чні, -чняў, м.
1. На трапах, на лесвіцах, на бартах суднаў, пры дзвярах вагонаў — прут, брусок, рэмень, за які трымаюцца рукой пры спуску, пад’ёме.
Трымацца за п.
2. Апора для рук у крэсле, калясцы і пад.
Крэсла з поручнямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
счапі́цца, счаплю́ся, счэ́пішся, счэ́піцца; зак.
1. Злучыцца, зачапіўшыся адзін за аднаго.
Шасцярні счапіліся.
2. перан., з кім і без дап. Пачаць спрачацца, схапіцца ў бойцы (разм.).
Дзеці счапіліся за цацку.
|| незак. счэ́плівацца, -ваюся, -ваешся, -ваецца.
|| наз. счэ́пліванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
здаро́ўкацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак. (разм.).
Вітаць адзін аднаго пры сустрэчы.
З. за руку.
|| зак. паздаро́ўкацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. здаро́ўканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
і́мпарт, -у, М -рце, м.
Увоз тавараў, капіталаў, тэхналогій і пад. з-за мяжы; проціл. экспарт.
І. гатовай прадукцыі.
|| прым. і́мпартны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)