прыгажо́сць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Сукупнасць якасцей, што прыносяць асалоду позірку, слыху; усё прыгожае, чароўнае.
Горад выключнай прыгажосці.
Вызначацца прыгажосцю.
2. мн. Прыгожыя, чароўныя мясціны.
Прыгажосці прыроды.
3. толькі Н. Пра што-н. прыемнае, што прыносіць задавальненне (разм.).
Надыхаліся лясным паветрам, адпачылі.
П.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
усва́таць сов. (каму; каго, што) прям., перен. сосва́тать;
ёй усва́талі ўдаўца́ — ей сосва́тали вдовца́;
мне хаце́лі ўсва́таць няспра́ўны магнітафо́н — мне хоте́ли усва́тать неиспра́вный магнитофо́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кра́йнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Крайняя ступень чаго-н., празмернае праяўленне чаго-н.
З адной крайнасці ў другую.
Розныя крайнасці ў думках.
2. перан. Што-н. зусім непадобнае, процілеглае іншаму.
Нездарма кажуць, што крайнасці сыходзяцца.
3. Цяжкае і небяспечнае становішча.
Давесці чалавека да крайнасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
часць, -і, мн. -і, -е́й, ж.
1. Асобная самастойная вайсковая адзінка.
Камандзір танкавай часці.
Вайсковая ч.
2. Доля, пай, частка, якія належаць каму-н.
Трэцюю ч. зямлі бацька адпісаў малодшаму сыну.
3. Галіна якой-н. дзейнасці; спецыяльнасць (разм.).
Пайсці па фінансавай часці.
Гэта не па маёй часці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
склада́насць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць складанага (у 2–5 знач.). Я свет угледзеў там [над Нёманам], Пазнаў складанасць гам яго і тонаў. Колас. Праз два дні Міхась зразумеў, што ўся складанасць яго становішча прыдумана ім самім. Шахавец.
2. толькі мн. (склада́насці, ‑ей). Тое, што патрабуе вялікіх намаганняў; цяжкасці. У барацьбе са стыхіяй прыроды, з рознымі іншымі цяжкасцямі і складанасцямі рос і загартоўваўся калектыў шахцёраў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старада́ўнасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць старадаўняга (у 1 знач.); даўнасць узнікнення, існавання чаго‑н. Старадаўнасць звычаяў. // Вельмі далёкія часы, далёкае мінулае. Жыццё не знае старасці — Яно не мае меж: З глыбокай старадаўнасці Да нас прыходзіць верш. Непачаловіч.
2. звычайна мн. (старада́ўнасці, ‑ей). Помнім далёкага мінулага. Паспрабуйце не мінаць хуткім крокам і безуважнымі вачыма помнікі старадаўнасці — песні, карціны, скульптуры, будынкі. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
измени́тьII сов. (кому, чему) здра́дзіць;
измени́ть ро́дине здра́дзіць радзі́ме;
измени́ть дру́жбе здра́дзіць дру́жбе;
измени́ть привы́чке змяні́ць (перамяні́ць) звы́чкі;
па́мять ей измени́ла па́мяць ёй здра́дзіла.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тяжело́ нареч., безл., в знач. сказ. ця́жка;
тяжело́ дыша́ть ця́жка ды́хаць;
ей тяжело́ без по́мощи ёй ця́жка без дапамо́гі;
на душе́ тяжело́ на душы́ ця́жка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Рыла́н, рыле́й ’чалавек з поўным чырвоным тварам’ (ТС). Сюды ж рыла́сты ’таўстаморды’ (Байк. і Некр.), рыла́стый ’чалавек з моцным, громкім голасам’, рылатый ’чалавек з тоўстымі, адвіслымі губамі’ (Нас.), рыла́ты ’губаты’ (люб., ЛА). Адыменныя ўтварэнні з рознымі суфіксамі ад ры́ла (гл.) (Пра словаўтваральны тып з суф. ‑ан і ‑ей гл. Сцяцко, Афікс. наз., адпаведна 94 і 98). Тое ж у іншых мовах, параўн. рус. дыял. рыла́н ’таўстарылы’, серб.-харв. ри̏ласт ’мардасты’, ’губасты’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
схі́льнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1. Здольнасць, пастаянная цяга, імкненне да чаго-н.
С. да жывапісу.
С. да канструявання.
2. Слабасць да чаго-н.
С. да салодкага.
3. Сімпатыя да каго-н.
Меў ён сардэчную с. да тутэйшай прыгажуні.
4. Наяўнасць спрыяльных умоў для захворвання.
С. да прастуды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)