гінеке́й

(гр. gynaikeios = жаночы)

1) жаночая палавіна ў старажытнагрэчаскім доме;

2) дзяржаўная або прыватная майстэрня ў позняй Рымскай імперыі і Візантыі, дзе працавалі жанчыны і мужчыны-рабы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

англіка́нства

(ад англ. Anglican = англіканскі)

дзяржаўная царква ў Англіі, адна з пратэстанцкіх цэркваў, што ўзнікла ў XVI ст. у час Рэфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

плутакра́тыя

(гр. plutokratia, ад plutos = багацце + kratos = улада)

палітычны лад, у якім дзяржаўная ўлада належыць кучцы самых багатых прадстаўнікоў пануючага класа.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

chancellor [ˈtʃɑ:nsələ] n.

1. ка́нцлер

2. дзяржа́ўная/юрыды́чная асо́ба;

the Chancellor of the Exchequer міні́стр фіна́нсаў (у Вялікабрытаніі);

the Lord Chancellor/the Lord High Chancellor вярхо́ўны суддзя́ (і старшыня палаты лордаў)

3. прэзідэ́нт універсітэ́та

4. рэ́ктар (ганаровы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

АЎТАНО́МНАЯ РЭСПУ́БЛІКА, Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка (АССР),

у б. СССР нацыянальная дзяржаўная адзінка, якая ўваходзіла ў склад саюзнай рэспублікі і ажыццяўляла дзярж. ўладу па-за межамі кампетэнцыі саюзнай рэспублікі на аўт. пачатках (гл. Аўтаномія). У 1990 было 20 АССР, з іх 16 у РСФСР. Пасля распаду СССР аўтаномныя рэспублікі захаваліся ў некаторых краінах СНД (у Азербайджане, Грузіі).

т. 2, с. 117

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

свабо́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. У філасофіі: магчымасць праяўлення суб’ектам сваёй волі на аснове пазнання законаў развіцця прыроды і грамадства.

Суадносіны свабоды і неабходнасці.

2. Дзяржаўная незалежнасць, суверэнітэт.

Барацьбіты за свабоду народа.

3. Адсутнасць абмежаванняў, якія звязваюць грамадска-палітычнае жыццё і дзейнасць грамадства або яго членаў.

С. выбару веравызнання.

С. слова.

4. Увогуле — адсутнасць якіх-н. абмежаванняў у чым-н., асабістая незалежнасць, самастойнасць.

Поўная с.

5. Стан таго, хто не знаходзіцца ў заключэнні, у няволі.

Выпусціць на свабоду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

frontier

[frʌnˈtɪr]

1.

n.

1) дзяржа́ўная мяжа́

2) мяжа́ прасо́ўваньня пасяле́нцаў у ЗША

3) перадава́я галі́на (наву́кі)

4) Obsol. цьвярды́ня f.; форт -у m.; паме́жны го́рад

2.

adj.

паме́жны

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Рубе́ж ’мяжа чаго-небудзь або паміж чым-небудзь’, ’дзяржаўная мяжа’, ’лінія абаронных збудаванняў’ (ТСБМ), ’кант, грань’ (Гарэц.), рубѣжъ ’граніца’ (Шымк. Собр.). Укр. рубі́ж ’край, мяжа; засечка’, рус. рубе́ж ’рубеж’, балг. ръбе́ж ’мяжа, мяжа паміж палямі’. Стараж.-рус. рубежъ ’засечка; знак мяжы’ (Сразн., 3, 179). З прасл. *rǫbežь ’метка, засечка’, вытворнага з суфіксам ‑ežь > ад *rǫbati, *rǫbiti ’сячы’ (гл. рубаць, рубіць) (БЕР, 6, 361; Чарных, 2, 125). Паводле Якабсона, рубеж ёсць царкоўнаславянская форма ў адносінах да рубёж ’высяканне лесу’ (Трубачоў-Фасмер, 3, 510).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дзяржа́ўны Staats-, statlich;

дзяржа́ўная ўла́да Statsmacht f -;

дзяржа́ўны лад Statsform f -, -en; Statsaufbau m -(e)s;

дзяржа́ўнае пра́ва Statsrecht n -(e)s, -e;

дзяржа́ўная мо́ва offizi¦lle Sprache, Statssprache f -, -n;

дзяржа́ўны дзе́яч Statsmann m -(e)s, -männer;

дзяржа́ўны пераваро́т Statsstreich m -(e)s, -e;

дзяржа́ўнае страхава́нне statliche Verscherung;

на дзяржа́ўнай слу́жбе im Statsdienst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дата́цыя ж. эк. Subventin [-vən-] f -, -en (прадпрыемствам); Zwendung f -, -en, Zschuss m -es, -schüsse (установам, арганізацыям);

дзяржа́ўная дата́цыя Subventin f -, -en, Statszuwendung f -, -en

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)