звалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -ло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., каго-што (разм.).
1. Цягнучы, зняць з чаго-н.
З. мех з воза.
2. Валочачы, знесці ў адно месца.
З. галлё ў кучу.
3. Знесці куды-н. далёка.
Дзеці звалаклі граблі.
|| незак. звалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
апо́ра, -ы, ж.
1. Тое, на што можна абаперціся, што служыць для падтрымкі чаго-н.
А. для моста.
Плошча апоры.
2. перан. Дапамога, сіла, што падтрымлівае каго-, што-н.; падтрымка.
Дзеці — а. для бацькоў у старасці.
3. перан. Зыходны пункт, аснова чаго-н.
Вопыт папярэднікаў — а. для далейшых даследаванняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
панаця́гваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Нацягваючы, напяць усё, многае.
П. вяроўкі.
2. што. Надзець на сябе многа чаго-н., накрыцца чым-н. — пра ўсіх, многіх (разм.).
Дзеці панацягвалі на сябе коўдры.
3. чаго. Прыцягнуць, прынесці за некалькі прыёмаў вялікую колькасць чаго-н. (разм.).
П. галля.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
параўня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; зак., з кім-чым.
1. Рухаючыся, аказацца на адной лініі з кім-, чым-н.
Сонца параўнялася з вершалінамі дрэў.
2. Стаць роўным, аднолькавым.
Дзеці параўняліся з бацькам.
3. Стаць нароўні з кім-, чым-н. у якіх-н. адносінах.
Нам цяжка п. з ёй у стараннасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
covey
[ˈkʌvi]
n., pl. -eys
1) вы́вадак -ку m. (птушаня́т)
2) дзе́ці аднае́ ма́ткі (бацько́ў); чарада́, гру́па, сям’я́ f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
дзіця́ і дзіцё, дзіцяці, ДМ дзіцяці, Т дзіцем і дзіцём, н.; мн. дзеці, дзяцей.
1. Малалетні хлопчык або дзяўчынка (ад нараджэння да падлеткавага ўзросту). Выхоўваць дзяцей. Дзеці дашкольнага ўзросту. □ Між вялікіх лазяць дзеці, Так, як мышы між снапоў. Крапіва. Дзіця не заплача — матка не здагадаецца. Прыказка. Дзе многа нянек, там дзіця без носа. Прыказка. // Пра наіўнага, нявопытнага чалавека. — [Паўлік] папаўся ў лапы агіднага чалавека. Ён жа яшчэ дзіця тады быў. Чорны.
2. Сын або дачка (незалежна ад узросту). Матчына сэрца гатова ўсім ахвяраваць дзеля любага дзіцяці свайго. Бядуля. Як сыдземся ўсе на свята — Васьмёра дзяцей дарослых — Становіцца цеснай хата Ад падарункаў розных. Гілевіч. // Дзіцяня ў жывёл, птушак. Жалобна ціўкала нейкая маленькая птушка, мабыць шукала сваіх сябровак ці дзяцей. Шамякін. І сава хваліць сваё дзіця. Прымаўка.
3. чаго. Пра чалавека, які засвоіў характэрныя рысы свайго асяроддзя, эпохі і пад. Дзіця свайго часу. □ Гэтыя дзеці вады хоць і жывуць морам, але рыбакамі назваць іх нельга. Маўр. Мы дзеці рэвалюцыі, Кастрычніка сыны! Дудар.
•••
Горкае (зялёнае) дзіця — пра наіўнага, нявопытнага маладога чалавека.
Не дзяцей хрысціць каму з кім гл. хрысціць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлютава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак., каго.
Прывесці ў лютасць. Дзеці разлютавалі сабаку. □ [Зелянюк:] — Ты, Карызна, гаворыш не таму, што ўпэўнены ў гэтым.. — Гэтыя словы.. разлютавалі Карызну. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сусе́даў, ‑ава.
Які належыць суседу, мае адносіны да суседа. Суседавы дзеці. □ [Арцём:] — Мне і не снілася, што патраплю на вяселле! О, на суседавым вяселлі пагуляць прыемна! Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ста́нік ‘ліф; бюстгальтар’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Касп., ЛА, 4), ‘верхняя жаночая вопратка без рукавоў; бюстгальтар’ (Сцяшк.), ‘ніжняя вопратка без рукавоў, якую носяць дзеці, жанчыны паверх кашулі’ (Сл. Брэс.). Да стан 1 ‘стан, фігура’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ребя́таI (мн., от ребёнок) дзе́ці, род. дзяце́й, ед. дзіця́, род. дзіця́ці ср.;
у него тро́е ребя́т у яго́ тро́е дзяце́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)