Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sport, ~u
м. спорт;
sport wyczynowy — спорт (у адрозненне ад фізкультуры);
~y wodne — віды воднага спорту;
uprawiać sport — займацца спортам;
dla ~u — дзеля спартыўнага інтарэсу
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
kęs
м.
1. кавалак;
kęs chleba — кавалак хлеба;
o każdy kęs перан. за кожны кавалак (дзеля кожнага кавалка);
2. кавалак; частка;
kęs czasu — даволі працяглы час
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
По́ле абшар зямлі, прызначаны для ворыва’, ’вялікая роўная прастора’ (ТСБМ). Укр.по́ле, рус.по́ле, н.-луж.pólo, в.-луж.polo, польск., чэш., славац.pole, славен.polje, серб.-харв.по̏ље, балг.поле́ ’тс’. Прасл.*polje суадносіцца з по́лы (гл.) ’пусты, адкрыты, незапоўнены’, роднаснае ст.-швед.fala ’раўніна’, лац.palam прысл. ’адкрыта’, хец.palhi ’шырокі і плоскі’ (Фасмер, 3, 307; Сной, 467; Чарных, 2, 51). Можа суадносіцца са значэннем ’выпаленая (у лесе) дзеля пасеву прастора’ ад і.-е.*pel‑ ’паліць’, г. зн. ’лес, выпалены для сяўбы’, аналагічна лац.area ’адкрытая прастора’ і arēre ’паліць’ (Макоўскі, Мир сл. и знач., 151), магчыма, другаснае збліжэнне пры першасным і.-е.*pel‑ ’светлы, шэры’, параўн. пялясы ’з белымі палосамі’, літ.laũkas ’поле’, літаральна — ’белае’, г. зн. ’палоска засеянай зямлі сярод лесу’ (Трубачоў-Фасмер, 3, 307; Куркіна, Зб. Слаўскаму, 155). Гл. таксама пу́львына ’бязлесная раўніна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
То́мка ’баркун, Melilotus officinalis Lam.’ (Нас., Байк. і Некр., Кіс.), ’духмяны каласок; гандлёвая назва баркуну’ (Стан., Дэмб. 1, Мат. Гом.), ’баркун, Melilotus officinalis Desr.’ (Касп.), то́мка пахучая ’духмяны (пахучы) каласок, Anthoxanthum odoratum L.’ (Байк. і Некр., Кіс.), ’пахучакаласнік’ (Кіс.). Укр.дыял.то́мка ’пахучая трава Anthoxanthum odoratum L.; зуброўка, Hierochloë australis’, чэш., славац.tomka ’гладун, Herniaria glabra’, а таксама чэш., славац.tomkovice ’гладун’, рус.дыял.томкови́ца ’тс’. З польск.tomka, tonka ’пахучая трава’, у тым ліку ’пахучы каласок’, ’зуброўка’ і інш., дыял.tomkownica ’гладун’, якія сталіся вынікам скарачэння і дээтымалагізацыі tonkobób, tonkowy bób, tonkowe ziarna ’экзатычная расліна Dipteryx’. Назва скалькавана з ням.Tonkabohne ’боб тонкі’, Tonkabaum ’Dipteryx odorata’ — назвы расліны, чые размолатыя плады дадавалі да табакі дзеля прыемнага паху. Польск.tonka, tonka wonna трансфармавалася ў tomka і было перанесена на іншыя пахучыя расліны (Махэк₂, 647; Слупскі, Зб. памяці Слаўскага, 352–353; ЕСУМ, 5, 596).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
справядлі́васцьж.
1. Geréchtigkeit f -;
па справядлі́васці von Rechts wégen; geréchterweise;
па ўсёй справядлі́васці nach Recht und Bílligkeit;
2. (правільнасць) Ríchtigkeit f -, Wáhrheit f -;
дзе́ля справядлі́васці um gerécht zu sein, der Geréchtigkeit hálber
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ва́жнасцьж.
1. (значнасць) Wíchtigkeit f -; (значэнне) Bedéutung;
насту́пны паво́дле ва́жнасці der nächstwichtigste;
2. (фанабэрыстасць) Hóchmut m -(e)s; Wichtigtueréi f -; (не) вялі́кая ва́жнасць!разм. das ist nicht so wíchtig!, das ist ganz únwichtig!;
дзе́ля бо́льшай ва́жнасціразм. der gróßen Wíchtigkeit hálber
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
dobro
н.
1. дабро;
2. дабро; маёмасць; пажыткі;
dobro społeczne — грамадская маёмасць;
3. карысць; выгада;
dla ~a ojczyzny — дзеля карысці айчыны;
dla ~a sprawy — на карысць справы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
адво́дм.
1. (чаго-н у другое месца) Ábführung f -, Ábleitung (вадыі г. д.), Wégführen n -;
2.тэх. Zwéigrohr n -(e)s, -e; Zwéiglini¦e f -, -n;
3.юрыд. Zurückweisung f -, -en; Áblehnung f -, -en;
◊
дзе́ля адво́ду вачэ́йразм. zur Täuschung, zum Schein, zur Írreführung
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ГАЛУБЫ́ СВО́ЙСКІЯ,
птушкі сямейства галубоў атр. голубападобных. Паходзяць ад дзікага шызага голуба (Columba livia). Вядома больш за 150 парод галубоў свойскіх, якія падзяляюцца на паштовых, спартыўных, дэкаратыўных і мясных. Паштовыя галубы свойскія (чырвоны паштар, бельгійскія) здольныя пралятаць да 1000 км са скорасцю 100 км/гадз. Раней іх выкарыстоўвалі для сувязі. Спартыўных (мікалаеўскі, нежынскі, курскі і інш.) і дэкаратыўных галубоў свойскіх (дутышы, паўліны, якабіны, турманы, чайкі і інш.) гадуюць аматары дзеля хуткага палёту, прыгожага апярэння, своеасаблівай формы цела і буркавання. Мясных галубоў свойскіх (карно, кінг, рымскія і інш.) у многіх краінах гадуюць на мяса.
Жывая маса мясных галубоў 700—1100 г, самак 600—700 г. Спароўванне з 5-месячнага ўзросту. Наседжваюць яйцы галубка і голуб 18 сутак. Бацькі выкормліваюць птушанят «валлёвым малаком» (малакападобнай кашкай). У 30—40-дзённым узросце выкарыстоўваюцца на мяса.