прывалачы́, ‑лаку, ‑лачаш, ‑лачэ; ‑лачом, ‑лачаце, ‑лакуць; пр. прывалок, ‑лакла, ‑ло; заг. прывалачы; зак., каго-што.
Валочачы, цягнучы, даставіць куды‑н. [Косцік] бягом прывалок дзве жэрдкі і па слізкім лёдзе насунуў іх танчэйшымі канцамі да Аксінні. Пальчэўскі. — Будзеш упірацца, то паклічу Рыгора і Язэпа і, далібог, прывалачом вось так, як ты цяпер ляжыш. Колас. Прывалаклі [партызаны] нават два цяжкія кулямёты. Шахавец. // Разм. Прынесці (звычайна што‑н. цяжкае, вялікае). [Чыжык] прывалок у яміну новенькі нямецкі карабін і патроны, знойдзеныя сярод забітых гітлераўцаў. Лупсякоў. Гарыдавец Шарона праз сяло Адзін дамоў на плечах прывалок. Танк. // Разм. Сілаю прывесці, прымусіць прыйсці. [Сашка:] — На чорта ён мне, твой гэты працаўнік, ты маеш з ім справы, то ідзі да яго, а чаго ты мяне сюды прывалок? Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упіка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго, каму, з дадан. сказам і без дап.
Папракаць каго‑н., выказваць неадабрэнне, нездавальненне за што‑н. Глядзеў [Звераў] на трапяткі сонечны зайчык.. і ўпікаў сябе за тое, што схлусіў урачу. Алешка. Так, так, Паліна больш за ўсіх будзе ўпікаць.. [Ніне], што ў апошні час не пісала і нават у час канікулаў не наведалася дамоў. Сіўцоў. І хоць дзеду Мікалаю ўжо ішоў восьмы дзесятак — .. ён, і не думаў пакідаць працу і вельмі злаваўся, калі бабка Вікця ўпікала, што ён цэлымі днямі прападае на ферме. Даніленка. [Яраш:] — Я расказаў Галі пра гэтую жанчыну яшчэ да таго, як мы пажаніліся. Тады яна змаўчала і сказала, што ўсё разумее... А цяпер упікае. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
bent
I [bent]
1.
v., p.t. and p.p. of bend
2.
adj.
1) сагну́ты, крывы́; нагну́ты, пахі́лены
2) Figur. накірава́ны, нава́жаны; зь вялі́кім нахі́лам
He is bent on going home — Ён накірава́ўся е́хаць дамо́ў
3.
n.
нахі́л -у m., ця́га, схі́льнасьць f.
II [bent]
n.
1) мятлі́ца f. (трава́)
2) пы́рнік -а m.
3) сьцябло́ травы́
4) Archaic верасаві́ньне n., пустэ́ча f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
this
[ðɪs]
1.
adj., pl. these
1) гэ́ты, гэ́тая, гэ́тае
this child — гэ́тае дзіця́
After this you must go home — Пасьля́ гэ́тага ты му́сіш ісьці́ дамо́ў
2) This is newer than that — Гэ́ты наве́йшы за той
2.
pron.
гэ́та
This is my brother — Гэ́та мой брат
3.
adv.
гэ́та, гэ́так
before this — пе́рад гэ́тым
like this — так, гэ́так
this much — гэ́тулькі
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
зваць несов.
1. (каго на што, да каго, чаго) звать (кого на что, к кому, чему), призыва́ть (кого на что, к чему); мани́ть;
з. да сябе́ дзяце́й — звать к себе́ дете́й;
з. дамо́ў у го́сці — звать домо́й в го́сти;
з. на барацьбу́ — звать (призыва́ть) на борьбу́;
заву́ць да́лі да сябе́ — ма́нят да́ли к себе́;
2. (именовать) звать, называ́ть; (называть по имени) оклика́ть;
◊ успаміна́й як зва́лі — погов. помина́й как зва́ли
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
церабі́цца, цераблюся, цярэбішся, цярэбіцца; незак.
1. Рабіць дробныя, частыя рухі рукамі і нагамі (пра чалавека), канечнасцямі (пра жывёлу), вызваляючыся ад каго‑, чаго‑н., з чаго‑н. Мухі старанна ўвіхаюцца каля яго і рады, што Петрык не вельмі цярэбіцца. Крапіва. Царкоўны стараста.. стаяў і спакойна пазіраў, як Мадэст церабіўся ў гразі і не мог вывалачы з балота ног. Колас. Недзе з алешыны, з камля, падала на ваду і бездапаможна церабілася чорная малюсенькая мурашка. Адамчык.
2. Чысціцца дзюбай (пра птушак). [За канавай] сядзела і церабілася чародка белых качак. Ракітны.
3. Абл. З цяжкасцю, намаганнямі ісці, рухацца. [Партызаны] сталі асцярожна церабіцца да азярка. Навуменка. Неяк раз, толькі пачынала днець, Мірон церабіўся дамоў — паспець звесці вочы, пакуль маці пачне штурхаць пад бок. Кудравец.
4. Зал. да церабіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
quarter1 [ˈkwɔ:tə] n.
1. чвэрць, чацвёртая ча́стка;
a quarter of a mile чвэрць мі́лі;
a page and a quarter старо́нка з чвэ́рцю
2. чвэрць гадзі́ны, пятна́ццаць хвілі́н;
I’ll meet you in a quarter of an hour. Сустрэнемся праз чвэрць гадзіны.
3. кварта́л, чвэрць го́да, тры ме́сяцы
4. кварта́л;
a residential quarter кварта́л жылы́х дамо́ў; раён, ча́стка го́рада;
a student quarter студэ́нцкі гарадо́к;
in the industrial quarter of the city у прамысло́вым раёне го́рада
5. AmE мане́та ва́ртасцю чвэрць до́лара (25 цэнтаў)
6. ква́дра;
the quarters of the moon ква́дры Ме́сяца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
back4 [bæk] adv.
1. зза́ду;
Keep back! Не падыходзь!/Не набліжайся!
2. наза́д;
back and forth уза́д і ўпе́рад;
there and back туды́ і наза́д;
be/get back home
1) вярну́цца даха́ты/дамо́ў
2) вярну́цца на радзі́му;
look back агля́двацца;
step back зрабі́ць крок наза́д
3. (таму́) наза́д;
an hour or so back каля́ гадзі́ны таму́;
far back in ancient times даўны́м-даўно́, у старажы́тныя часы́
4. (паказвае на дзеянне ў адказ) answer back пярэ́чыць;
pay back адда́ць доўг; адплаці́ць; вярну́ць гро́шы;
talk back агрыза́цца
♦
hold back the tears стры́мліваць слёзы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дом, ‑а і ‑у; мн. дамы, ‑оў; м.
1. ‑а. Будынак для жылля, размяшчэння устаноў і прадпрыемстваў. Цагляны дом. Будаўніцтва жылых дамоў. □ Дом стаіць воддаль і розніцца ад вясковых хат. Бядуля. Неяк у нядзелю ў Беражках адбылося радаснае гулянне — адразу пятнаццаць калгасных сем’яў спраўлялі ўваходзіны ў новыя дамы. Краўчанка. // перан. Пра ўсё, што можа служыць прытулкам, сховішчам для каго‑, чаго‑н. Гэта звычайная сям’я ў звычайных умовах. Нікуды яны не спяшаюцца: яны ў сваім доме — на лодцы. Маўр.
2. ‑у. Чыё‑н. жылое памяшканне разам з гаспадаркай. Бацькоўскі дом. □ Хто яна і адкуль, Таня сама не ведала. Падабралі яе малую чужыя людзі на вялікай дарозе і далі прытулак у сваім доме. Новікаў. Змарылася... Цяжка старой Тупаць дзень каля дому. Гілевіч. Не спала маці, крактаў на печы бацька. Увесь клопат па дому лёг на яго. Паўлаў. // Сям’я; людзі, якія жывуць у адным памяшканні. Выйсці на суботнік усім домам. □ Пасля такой доўгай разлукі з домам Аленка адчувала сябе шчаслівай. Колас. // перан. Родныя мясціны, родны край. І успомнім былое Народа-героя, Што ў бітвах суровых уславіў свой дом. Колас.
3. ‑а; каго-чаго або які. Як назва дзяржаўнай, грамадскай, культурнай установы, а таксама памяшкання, дзе яна знаходзіцца. Дом калгасніка. Дом мадэлей. Дом культуры. Гандлёвы дом.
4. ‑у. Дынастыя, род. Дом Раманавых.
•••
Дзіцячы дом — вучэбна-выхаваўчая ўстанова для дзяцей, якія не маюць бацькоў.
Жоўты дом (уст.) — бальніца для душэўнахворых.
Заезны дом — тое, што і заезны двор (гл. двор 1).
Казённы дом (уст.) — а) афіцыйная дзяржаўная ўстанова або служба ў ёй; б) турма.
Публічны дом — у капіталістычным грамадстве: памяшканне, у якім жывуць і прымаюць наведвальнікаў прастытуткі.
Выносіць смецце з дому гл. выносіць.
На дом — дамоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гру́па, ‑ы, ж.
1. Некалькі чалавек, прадметаў і пад., якія знаходзяцца блізка адзін ад аднаго. Група дамоў. □ На ўзлеснай вуліцы, якая была дагэтуль бязлюднай, раптам з’явілася група дзяўчат і хлопцаў. Шахавец. // Графічны малюнак, скульптура або фатаграфічны здымак некалькіх асоб. Скульптурная група.
2. Сукупнасць прадметаў, з’яў, рэчываў, аб’яднаных паміж сабой якой‑н. агульнай прыметай, уласцівасцю і пад. Група крыві. □ У значнай колькасці вугор водзіцца ў возеры Нарач і некаторых азёрах Нарачанскай групы. Матрунёнак.
3. Аб’яднанне некалькіх асоб, арганізацыя, падраздзяленняў і пад., звязаных агульнымі мэтамі, ідэямі, сумеснай дзейнасцю. Камсамольская група. Ударная група войск. Група армій. □ А калі ў партызанскай групе сур’ёзна загаварылі аб узрывах чыгункі, .. [Ірына] проста сказала: — Гэта зраблю я... Лынькоў. // Аб’яднанне некалькіх асоб для сумесных заняткаў. Група падоўжанага дня. □ Жэня Жук — адзіная ў групе дзяўчына — з крэйдаю ў руках нешта тлумачыла.. ля дошкі. Карпаў.
[Ням. Gruppe.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)