куцця́, -і́, ж.

1. Урачыстая вячэра напярэдадні Каляд, Новага года, якая суправаджаецца варажбою, а таксама дзень, у які адбываецца гэта ўрачыстасць.

2. Каша з ячных і іншых круп як традыцыйная абрадавая страва беларусаў і іншых славянскіх народаў.

○

Багатая (шчодрая) куцця — гатавалася перад Новым годам; была мясная, багатая, каб і год быў багаты.

Посная (галодная) куцця — гатавалася напярэдадні Каляд і Вадохрышча без мяса і жывёльнага тлушчу.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

навіга́цыя, -і, ж.

1. Суднаходства, мараплаванне.

Адкрыць навігацыю.

2. Перыяд года, калі магчыма суднаходства.

3. Навука аб спосабах выбару шляху і метадах ваджэння суднаў, лятальных і касмічных апаратаў.

Падручнік па навігацыі.

Паветраная н.

Касмічная н.

4. Тэхналогія, працэс кіравання і выбару аптымальнага маршруту для транспартнага сродку з дапамогай навігатара (у 2 знач.).

Аўтамабільная н.

|| прым. навігацы́йны, -ая, -ае.

Н. перыяд.

Навігацыйныя прыборы.

Навігацыйная сістэма

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

атэстава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак.

1. каго-што. Даць, даваць водзыў, характарыстыку, рэкамендацыю каму-н. (кніжн.).

А. агранома як выдатнага работніка.

2. каго-што. Прысвоіць (прысвойваць) званне каму-н.

3. каго-што. Ацаніць (ацэньваць) чые-н. веды, паставіўшы якую-н. адзнаку.

А. вучняў за чвэрць года.

|| наз. атэста́цыя, -і, ж.; прым. атэстацы́йны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

Атэстацыйная камісія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пасля́

1. нареч. пото́м, по́сле;

гэ́та мо́жна зрабі́ць п. — э́то мо́жно сде́лать пото́м (по́сле);

2. предлог с род. по́сле; (со словами, обозначающими определённые отрезки времени — ещё) спустя́;

п. Но́вага го́да — по́сле Но́вого го́да;

п. не́калькіх дзён — спустя́ не́сколько дней;

◊ п. до́жджыка ў чацве́р — по́сле до́ждичка в четве́рг

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

дахадзі́ць, ‑хаджу, ‑ходзіш, ‑ходзіць; заг. дахадзі; зак.

1. Прахадзіць да канца які‑н. час. Дахадзіць у школу да канца навучальнага года.

2. Прахадзіць у якім‑н. адзенні, абутку пэўны час да канца. Дахадзіць зіму ў старых ботах.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаліквіда́цыя, ‑і, ж.

Спыненне дзейнасці якой‑н. установы, арганізацыі рашэннем самой гэтай установы, арганізацыі; самазакрыццё. Пасля самаліквідацыі «Узвышша» Кузьма Чорны часта наведваў Дом пісьменнікаў. Хведаровіч. Вясной 1905 года [«Белорусский вестник»] страціў апошніх падпісчыкаў і апынуўся перад пагрозай самаліквідацыі. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

blisko

1. блізка, паблізу, каля;

2. амаль, каля;

blisko rok — каля года; амаль год

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

тэрафі́ты

(ад гр. theros = лета + -фіты)

расліны, якія неспрыяльны перыяд года (халодны ці сухі) перажываюць у выглядзе насення (напр. бусельнік цыкутавы, васілёк сіні).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

А́НА ПЕРЭ́НА,

у рымскай міфалогіі багіня надыходзячага новага года. Святкаванне ў гонар Ана Перэны прыпадала на 15 сак., дзярж. і прыватныя асобы прыносілі ёй ахвяраванні, баляванне праходзіла ў свяшчэнным гаі на Тыбры.

т. 1, с. 338

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кастры́чнік, ‑а, м.

1. Дзесяты месяц каляндарнага года. Быў цёплы кастрычнік. Бярозы ў залатым убранні кланяліся цягніку. Шамякін.

2. (з вялікай літары). Вялікая Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя 1917 г., а таксама яе гадавіна 7 лістапада. Перамога Кастрычніка. Свята Кастрычніка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)