1. Прызначаны, прыстасаваны для рукі (у 1, 2 знач.), для рук. Ручны гадзіннік. Ручны багаж.
2. Які робіцца рукамі, уручную, а не машынай. Ручная здабыча вугалю.// Зроблены ўручную. Ручная вышыўка.// Які прыводзяцца ў дзеянне рукой, рукамі. Ручны станок. Ручная граната.
3. Такі, які не баіцца чалавека, прывык да чалавека; прыручаны (пра жывёлін, звяроў). Зайчанятка так прывыкла да Жэні, што зрабілася проста ручным: Жэня выпускае яго з клеткі, і яно бегае за ёй, як кошка.Якімовіч.А выведуцца маладыя арляняты, возьме [Гошка] адно з гнязда і прыручыць: няхай у іх будзе ручны арол.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
You’ll gain by the experience. Гэта (здарэнне) будзе для вас карысным урокам.
2. павялі́чваць (хуткасць, вышыню, вагу і да т.п.);
I’m afraid I’m gaining weight again. Баюся, што я зноў набіраю вагу.
3. (on, upon) наганя́ць, даганя́ць;
Тhe police were gaining on them. Паліцыя наганяла іх.
4. спяша́цца (пра гадзіннік);
Мy watch gains 2 minutes a day. Мой гадзіннік спяшаецца на 2 хвіліны ў дзень.
5.fml дабіра́цца (да месца з цяжкасцямі);
Аt last they gained the destination. Нарэшце яны дабраліся да месца прызначэння.
♦
gain ground рабі́цца (больш) папуля́рным, мо́цным, шы́рыцца;
Тhe movement is gaining ground. Гэты рух робіцца папулярным;
gain time выйграва́ць час
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wind2[waɪnd]v.(wound)
1. ві́цца (пра дарогу, раку)
2. мата́ць, намо́тваць;
wind yarn мата́ць пра́жу;
wind in the line змата́ць ву́дачку;
wind a baby in a shawl заху́таць дзіця́ ў ху́стку
3. абвіва́ць; абдыма́ць;
She wound the child in her arms. Яна моцна абняла дзіця.
4. заво́дзіць (гадзіннік); адця́гваць (струны)
♦
wind smb. around one’s (little) fingerinfml ≅ віць вяро́ўкі з каго́-н.
wind back[ˌwaɪndˈbæk]phr. v. перамата́ць наза́д
wind down[ˌwaɪndˈdaʊn]phr. v.
1. спыня́цца (пра гадзіннік)
2. расслабля́цца
wind forward[ˌwaɪndˈfɔ:wəd]phr. v. перамата́ць упе́рад
wind up[ˌwaɪndˈʌp]phr. v.
1. зако́нчыць, завяршы́ць (справу)
2.infml напру́жваць, узбуджа́ць, узру́шваць;
Are you winding me up to a fury? Ты што! Хочаш давесці мяне да шаленства?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
со́нечны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да сонца (у 1 знач.). Сонечны прамень. Сонечнае цяпло. Сонечная энергія. Сонечнае зацьменне. □ А сосны да неба ўзнімаюць галіны, нібыта вітаючы сонечны ўсход.А. Вольскі.// Які грунтуецца на скарыстанні энергіі Сонца. Сонечны рухавік. Сонечная ванна.
2. Такі, калі свеціць сонца, з сонцам. І калі запахне кропам, тады, здаецца, устае ўваччу сонечная-сонечная раніца, калі трапечуцца кропелькі расы на кветках.Лынькоў.У небе не было ні хмаркі, стаяў ясны сонечны дзень.Гурскі.Надвор’е было сонечнае.Кавалёў.
3. Які асвятляецца сонцам; асветлены сонцам. Сонечная паляна. Сонечны пакой. □ Раніцаю мокры вецер біўся з лесу ў сонечнае акно.Чорны.Над Свіслаччу, Дзе малады барок Вяршалін пікамі блакіт папоркаў, Цвіце нясмелым цветам чабарок, Паслаўшыся на сонечным пагорку.Калачынскі.Пасля цемры і вільгаці, што панавалі ў пячоры, на сонечным беразе было асабліва хораша.Бяганская.
4.перан. Радасны, светлы, шчаслівы. Жывём у сонечнай краіне І будзем жыць у добры час, Дзе праўда ясная не гіне, Дзе праўдзе служыць кожны з нас.Купала.// Які выяўляе радасны настрой. Добрай раніцы, чароўная чарцёжніца з сонечнай усмешкай!Васілёнак.
5. Падобны колерам на сонца; ярка-жоўты. Сонечны колер — след таго, што будынкі яшчэ свежыя, новыя.Скрыган.
•••
Сонечнае спляценнегл. спляценне.
Сонечная сістэмагл. сістэма.
Сонечны гадзіннікгл.гадзіннік.
Сонечны ўдаргл. удар.
Сонечныя плямыгл. пляма.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
słoneczny
słoneczn|y
сонечны;
udar ~y — сонечны ўдар;
układ ~y — сонечная сістэма;
kąpiele ~e — сонечныя ванны;
zegar ~y — сонечны гадзіннік;
okulary ~e — сонечныя акуляры;
splot ~y анат. дыхавіца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
паязджа́нін, ‑а, м.
Уст.Абл. Той, хто знаходзіцца ў дарозе, едзе куды‑н.; падарожнік. Гэтыя дзве машыны пайшлі следам за трыма грузавікамі з салдатамі, а за імі пайшлі яшчэ тры грузавікі з салдатамі. Так усе гэтыя паязджане выехалі з Баранавіч на Сіняўку і далей проста імчаліся па Маскоўска-Варшаўскай шашы, на ўсход.Чорны.Ціхамір глянуў на гадзіннік — была ўжо шостая гадзіна, але ў вакзале яшчэ было цемнавата. — Ды праз гадзіну [буфет] адчыняць, — сказаў Ціхамір тонам бывалага паязджаніна.Чыгрынаў.// Удзельнік вясельнага поезда. Як у моры ў белым снегу Без днявання, без начлегу, Ў бездарожжа, ў беспрыстанне Едуць, едуць паязджане.Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распланава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.
1. Размясціць, размеркаваць згодна з якім‑н. планам. На вялікім перапынку Іван Сямёнавіч паклікаў вучняў на двор, каб разам размеціць, дзе зрабіць клумбы, а дзе распланаваць спартыўную пляцоўку.Курто.Валя павярнула справу ў іншы бок: яна распланавала гладкую пляцоўку на асобныя квадраты і вызначыла месца для розных спартыўных гульняў.Якімовіч.
2. Размеркаваць у часе, намеціць план якіх‑н. дзеянняў. Распланаваць выхадны дзень. □ Я чакала Валеру. Яго хацела страчаць, .. і ўжо ў думках усё распланавала, як паеду на станцыю, як буду з нецярпеннем пазіраць на гадзіннік, як будзем разам варочацца са станцыі.Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адста́цьсов., в разн. знач. отста́ть; (отпасть, отделиться — ещё) отвали́ться;
адзі́н веласіпеды́ст ~та́ў на паўкіламе́тра — оди́н велосипеди́ст отста́л на полкиломе́тра;
ву́чань ~та́ў у вучо́бе — учени́к отста́л в учёбе;
гадзі́ннік ~тае́ — часы́ отстаю́т;
~та́нь ад мяне́ — отста́нь от меня́;
падно́сак ~та́ў — подмётка отста́ла (отвали́лась)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)