Áchse
f -, -n вось; вал; шпень; стрджань
auf der ~ sein — разм. быць [знахо́дзіцца] у даро́зе
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
перако́шаны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад перакасіць 1.
2. у знач. прым. Скрыўлены, несіметрычны. У акуратна зрубленай клеці ледзь ліпяць на адной завесе — вось-вось упадуць — перакошаныя дзверы. Лынькоў.
перако́шаны 2, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад перакасіць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
распла́кацца, ‑плачуся, ‑плачашся, ‑плачацца; зак.
1. Пачаць моцна плакаць. Хлопчык шморгнуў носам, гатовы вось-вось зноў расплакацца. Сіняўскі.
2. перан. Разм. Пачаць жаліцца, імкнучыся выклікаць спачуванне. Шубіну на момант здалося, што кандыдат у старшыні не стрымаецца, можа расплакацца і адмовіцца ад выбараў. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ато́снік, ‑а, м.
Драўляны або жалезны падцяжнік, які надзяваецца на вось і за які прымацоўваецца атоса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ву́згалавень ’накладка на пярэднюю вось воза пры перавозцы бярвення’ (Шат.), ву́зголовень ’плашка, у якой замацоўваюцца ручкі (у возе)’ (лун., Шатал., Маслен.), у́зголовень ’тс’ (Маслен.). Гл. ву́згалавак, суфіксацыя характэрна для назваў дэталей у возе і санях; параўн. палес. на́головень ’вяз, які злучае галоўкі саней’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́люс ’пункт перасячэння з паверхняй уяўнай восі вярчэння Зямлі’ (ТСБМ). З лац. polus ’тс’ < грэч. πόλος ’паваротны пункт, вось вярчэння’, ужо ў Арыстоцеля — πόλος αρκτικος і πόλος ανταρκτικος (Ванякова, Зб. Слаўскаму, 220). Увёў ва ўжытак усходніх славян Ілля Капіевіч (Сацута, PC, 1997, 11. 88).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
хааты́чны, ‑ая, ‑ае.
Бязладны, пазбаўлены парадку, паслядоўнасці, арганізаванасці. На шырокіх прасторах зямлі бурліць вір змагання, жорсткага, бязлітаснага, але не бязладнага і хаатычнага, а змагання, падпарадкаванага акрэсленаму закону. Колас. На гэты раз на экране ўзніклі хаатычныя хвалі, якія, здавалася, вось-вось набудуць нейкі пэўны выгляд. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагру́зка ж., в разн. знач. нагру́зка;
н. бярве́ння — нагру́зка брёвен;
грама́дская н. — обще́ственная нагру́зка;
кары́сная н. — поле́зная нагру́зка;
н. на вось — нагру́зка на ось
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
закапа́ны і зако́паны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад закапаць.
•••
Вось (вот) дзе сабака закапаны гл. сабака.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бу́кса, ‑ы, ж.
Металічная каробка з падшыпнікам, які перадае ціск вагона, паравоза і пад. на вось кола.
[Ням. Büchse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)