ню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. каго-што. Удыхаць праз нос які-н. пах.

Н. паветра.

2. што. Удыхаць у нос (лекавы, наркатычны і пад. сродак).

Н. нашатыр.

3. перан. Выведваць, высочваць (разм.).

◊

І не нюхаў чаго (разм., неадабр.) — не зведаў чаго-н., не ведае чаго-н.

Не нюхаць пораху — не быць на вайне, не ваяваць.

|| зак. паню́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1 знач.).

|| аднакр. нюхну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ню́ханне, -я, н.; прым. ню́хальны, -ая, -ае.

Н. тытунь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саба́ка, -і, мн. -і, -ба́к, м.

1. Свойская млекакормячая жывёліна сямейства сабачых.

Пародзісты с.

Паляўнічы с.

2. перан. Пра злога, шкоднага чалавека (разм., лаянк.).

◊

Вось дзе сабака закапаны (разм.) — вось у чым сутнасць справы.

Сабакам сена касіць (жарт.) — знаходзіцца невядома дзе і займацца невядома чым.

Сабаку з’есці на чым (разм.) — быць вопытным у якой-н. справе.

У сабакі вачэй пазычыць (пазычыўшы) (разм., асудж.) — згубіць сумленне.

|| памянш. саба́чка, -і, мн. -і, -чак, м. (да 1 знач.).

|| прым. саба́чы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ца́цка, -і, ДМ -ццы, мн. -і, -цак, ж.

1. Прадмет, прызначаны для гульні, аздобы, упрыгожання.

Магазін дзіцячых цацак.

Ёлачныя цацкі.

2. Што-н. вельмі прыгожае, цікава аздобленае.

Не кватэра, а ц.

3. перан. Той, кім распараджаюцца па ўласным жаданні, хто служыць каму-н. для пацех.

Быць цацкай у чужых руках.

4. Пра тое, што з’яўляецца прадметам клопату, непрыемнасці (разм.).

Параніў руку — зрабіў сабе цацку.

|| памянш.-ласк. ца́цачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| прым. ца́цачны, -ая, -ае.

Ц. магазін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).

1. Валачыся па зямлі.

Ланцуг цягаўся па зямлі.

2. Хадзіць дзе-н., куды-н. доўга, без мэты, без пільнай патрэбы.

Ц. па хатах.

3. Неаднаразова хадзіць, ездзіць куды-н. з якой-н. мэтай, па якой-н. справе.

Ц. па судах.

4. з кім, за кім. Заляцацца да каго-н.; быць у інтымных адносінах з кім-н. (неадабр.).

5. Спаборнічаць; мерацца сіламі з кім-н. Дзе табе з ім ц.!

◊

Цягацца за чубы (разм.) — біцца.

|| зак. пацяга́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

равня́ться

1. ураўно́ўвацца, раўнава́цца;

2. (быть равным чему-л.) быць ро́ўным;

два́жды два равня́ется четырём два ў два ро́ўна чатыро́м;

3. воен. раўня́цца;

4. страд. ураўно́ўвацца, раўнава́цца; параўно́ўвацца; см. равня́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сопровожда́ться

1. (происходить одновременно с чем-л.) адбыва́цца адначасо́ва (з чым); быць (з чым);

дождь сопровожда́лся грозо́й дождж быў з навальні́цай;

2. страд. суправаджа́цца; дадава́цца, далуча́цца; см. сопровожда́ть​ 1, 3.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нагля́д, -ду м.

1. в разн. знач. наблюде́ние ср., надзо́р, присмо́тр;

быць пад ~дам — быть под надзо́ром (наблюде́нием, присмо́тром);

пакі́нуць пад чыі́м-не́будзь ~дам — оста́вить под чьи́м-л. надзо́ром (наблюде́нием, присмо́тром);

2. (орган контроля) надзо́р;

тэхні́чны н. — техни́ческий надзо́р

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Patiare potius ipse, quam facias scelus

Лепш самому трываць, чым чыніць зло.

Лучше самому терпеть, чем причинять зло.

бел. Лепш самому быць пакрыўджаным, чым каго іншага пакрыўдзіць.

рус. Лучше самому терпеть, чем других обижать. Лучше в обиде быть, нежели в обидчиках. Сам потерпи, а другого не обидь.

фр. Mieux vaut souffrir que nuire (Лучше страдать, чем вредить).

англ. Better suffer a great evil than do a small one (Лучше пережить большое зло, чем причинить малое).

нем. Besser weichen, als zanken (Лучше уступить, чем ругать­ся).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

brassy [ˈbrɑ:si] adj.

1. гу́чны і рэ́зкі (пра музыку і голас)

2. я́рка-ме́днага ко́леру

3. бессаро́мны, наха́бны

4. апра́нутая безгусто́ўна, але́ з мэ́тай быць сексуа́льна прыва́бнай (пра жанчын)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

chop​1 [tʃɒp] n.

1. уда́р (сякерай)

2. адбіўна́я катле́та;

a mutton/a pork chop адбіўна́я катле́та з бара́ніны/свіні́ны;

get the chop BrE, infml быць зво́льненым з пра́цы

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)