Verbum

палко́ўнік, ‑а, м.

1. Афіцэрскае званне або чын, які ідзе за званнем падпалкоўніка. Палкоўнік ганарыўся тым, што ён, кадравы афіцэр, .. вырас ад капітана да палкоўніка, мае сем узнагарод. Шамякін. // Асоба, якая носіць гэтае званне. Пажылы, друзлы сівавусы палкоўнік сядзеў у штабе польскай дывізіі. Колас.

2. Уст. Камандзір палка.

паро́жак, ‑жка, м.

Памянш. да парог (у 1, 2 знач.). Марыя ступіла на парожак калідора і пачала абчышчаць мяцёлкай боты. Кулакоўскі. — Мы прывыклі, дружа, — мякка сказаў Турсевіч, — [адкарасквацца] агульнымі выразамі там, дзе наш розум не можа адолець, пераступіць нейкія парожні, якія адгароджваюць ад яго тое, чаго мы не ведаем. Колас.

пасміха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Тое, што і пасмейвацца. Дзед Талаш задаволена пасміхаецца: яго ваякі ведаюць службу. Колас. [Вера] пачала па-руску, паспрабавала па-нямецку, а італьянец стаяў і пасміхаўся сваім вялікім ротам з роўнымі белымі зубамі. Мікуліч. Ну а мяне Празвалі ўсе «паэтам» І пасміхаліся, Нібыта з дзівака. Хведаровіч.

па́ства ​¹, ‑ы, ж., зб.

Веруючыя якой‑н. царквы; парафіяне. [Ксёндз] вялікі мастак на тое, каб стварыць адпаведны настрой у сва[ёй] паствы, каб потым выігрываць на яе струнах патрэбныя яму мелодыі. Колас.

па́ства ​², ‑ы, ж.

Абл. Пасьба. Ззаду стаім, маладзейшыя, — Усе басанож, Так, як вярнуліся з паствы. Танк.

патускне́ць, ‑ее; зак.

Стаць цьмяным, цёмным, тусклым. Сонца патускнела і ўсё глыбей уплывала ў хмары. Колас. Вось суровыя рады бярозавых крыжоў на самай ўскраіне сяла ўжо страцілі свой беласнежны колер, патускнелі, амаль што захаваліся ў густых зялёных травах. Лынькоў. Вочы .. [Пракапенкі] патускнелі, зніклі з твару рысы бадзёрага, маладога натхнення. Кулакоўскі.

по́блізу, прысл. і прыназ.

Тое, што і паблізу. Мы тут поблізу паходзім, калі што якое — дамо знаць. Колас. Сяліба была глухая і стаяла яна поблізу рэштак велізарнага лесу. Чорны. На вакзальнай плошчы, у трамваі, поблізу мяне сеў чалавек. Скрыган. Поблізу яго [дзядзькі], прывязаны да плоту, стаяў нязграбны галавасты конь. Мележ.

прапа́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. прапах, ‑ла; зак., чым.

Насыціцца якім‑н. пахам. [Сёмка] так прапах сосам, што яго можна было за паўвярсты носам знюхаць. Колас. Жыў Макарка ў цёмнай, на тры акенцы хаце, якая ўся прапахла дзёгцем і смалою. Хомчанка. Выцвілі пад сонцам яго бровы, Чабарком, Жывіцаю прапах. Бялевіч.

прафе́сарскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да прафесара. Прафесарскае званне. // Такі, як у прафесара, уласцівы прафесару. Пісар быў чалавек сярэдніх год і меў прафесарскі выгляд — строгі, сур’ёзны і нават сярдзіты. Колас.

2. у знач. наз. прафе́сарская, ‑ай, ж. Пакой для адпачынку выкладчыкаў у памяшканні вышэйшай навучальнай установы.

прыме́та, ‑ы, ДМ ‑меце, ж.

Тое, што і прыкмета. Дзед Талаш і Мартын Рыль былі запісаны ў асобны спісак з пералічэннем прымет, па якіх можна пазнаць іх. Колас. — А ляцяць як нізка! — Зіма блізка, — напамінае Сцяпан вядомую ўсім прымету. Крапіва. Зачарнелі дарогі — добрая прымета на ўраджай. Скрыган.

прына́мсі, пабочн.

Ва ўсякім разе. Лабановіч мінае выганы, выходзіць у поле. Тут прастарней і як бы вальней трохі, прынамсі, нікога не відаць. Колас. Нарадчыца зарачанскага дэпо Ліда Падбярэзская была дзяўчына незвычайная. Гэтак, прынамсі, думаў Міхась. Васілёнак. Салдат зычным голасам закрычаў да камандзіра батальёна так, быццам быў, прынамсі, палкоўнікам. Карпюк.