Пака́місь ’пакуль што, пакуль’ (Янк. 3., Мат. Гом.; Нар. сл., стаўбц.). Мабыць, з рус. покамест ’тс’, якое ад пока і место (гл. Фасмер, 3, 304).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пашвэ́ндзіць (экспр.) ’пашанцаваць’ (кругл., Жыв. нар. сл.). Скажонае пашчэнціць (< польск. poszczęścić ’тс’) і швэндацца (гл.) — параўн. ілюстрацыю: Сёння майму каню пашвэн‑ дзіла: цэлы дзень пръгуляу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пая́зд ’воз з рысорным сядзеннем’, ’вясельны поезд — усе вазы з вясельнікамі’ (Касп.), дзярж. ’воз, павозка’ (Нар. сл.). З польск. pojazd ’тс’ < (ро)jeździć ’ездзіць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плошчыкі ’кіёчкі для раздзялення асновы (нітак) у кроснах, каб яны не скручваліся’ (гродз., Нар. сл., Сцяшк. Сл.; Скарбы). Да плоскі (гл.) — кіёчкі маюць плоскую форму.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Прако́вец, пракосяць ’пярсцёнак’ (пруж., Брэн), пруківэць ’тс’ (брэсц., Нар. лекс.). Укр. прукнвець ’тс’. Дэрыват ад *пракавсщъ < каваць (гл.). Гл. таксама: Цыхун, Зб. Абрэмбскай-Яблонскай, 49.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыцю́хацца ’стаміцца ад беганіны’ (Нас.), прыцюхкацца, пріцюхацца, пріцёхацца ’стаміцца ў выніку аднастайных рухаў, хады’, ’прывалачыся’ (узд., Жд. 3; мсцісл., З нар. сл.). Да цюхаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ры́галь ’падваліна пад падлогай’ (бяроз., Нар. сл.). Няясна. Верагодней за ўсё гэта запазычанне з ням. Riegel ’засаўка, запор, замок’, як і некаторыя іншыя будаўнічыя тэрміны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рышшыбуня́ць ’раскідаць’ (чавус., Нар. сл.). Утворана ад рас- і шы́бень ’палка’, шыбава́ць ’хутка, жвава, імкліва рухацца’, шыба́ць ’кідаць, шпурляць’, шы́бка ’хутка, шпарка’, шы́бельны ’свавольны’, ’гарэзлівы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скаляру́шча ‘шалупайка’ (слонім., Сл. ПЗБ), скаляру́шчына ‘лупіны ад яек’ (стаўб., Жд. 1), скляру́шчыны ‘тс’ (Сл. нар. фраз.). Пры дапамозе метатэзы р – л з скаралюшча (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Со́сьлі ‘ледзяшы, што звісаюць са страхі’, со́сьлівъя (пагода) ‘калі нарастаюць ледзяшы на стрэхах’ (беш., Нар. сл.). Няясна; магчыма, да ссаць (гл.), параўн. славен. seselj ‘соска’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)