Verbum

анлайнавы слоўнік

audit

[ˈɔdət]

v.t.

1) правяра́ць, рэвізава́ць

2) быць во́льным слухачо́м (у кале́джы, ва ўнівэрсытэ́це)

аўды́т -у m., рэві́зія f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

diet

[ˈdaɪət]

1) е́жа f.; харчава́ньне n.

2) дые́та f.

быць на дые́це, трыма́ць дые́ту, трыма́ць на дые́це

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

disadvantage

[,dɪsədˈvæntɪdʒ]

1) невыго́да f., невыго́днае стано́вішча

to be at a disadvantage — быць у неспрыя́льным стано́вішчы

2) стра́та, шко́да, некары́сьць f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

go through

а) даво́дзіць да канца́

б) перажы́ць; прайсьці́, перане́сьці (цяжку́ю апэра́цыю)

в) шна́рыць; шука́ць

г) прайсьці́, быць прыня́тым (пра прае́кт)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

have a finger in the pie

а) мача́ць па́льцы, удзе́льнічаць у чым-н.; быць заме́шаным у чым-н.

б) мяша́цца; перашкаджа́ць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

show up

а) вы́крыць, вы́явіць (ашука́нца)

б) вы́ставіць на пасьме́шышча

в) вылуча́цца чым, быць выда́тным у чым

г) прыйсьці́, прыбы́ць, зьяві́цца

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

mark¹ [mɑ:k] n.

1. след; пля́ма;

dirty marks бру́дныя пля́мы

2. адзна́ка, прыкме́та;

The work bears the marks of a genius. Твор мае прыкметы геніяльнасці.

3. адзна́ка, ацэ́нка;

high/good marks высо́кія/до́брыя адзна́кі

4. hist. ма́рка (грашовая адзінка ў Германіі)

♦

be up to the mark BrE быць до́брым і быць на нале́жным узро́ўні; адпавяда́ць патрабава́нням;

hit/miss the mark папа́сці ў цэль/прамахну́цца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

во́ка, -а, мн. во́чы і (з ліч. 2, 3, 4) во́кі, вок, вачэ́й, Д вача́м, Т вача́мі і вачы́ма, М на вача́х, н.

1. Орган зроку, а таксама сам зрок.

Левае в.

Блакітныя вочы.

Хвароба вачэй.

Вернае в.

Вочы загарэліся на што-н. (вельмі захацелася мець што-н.). З завязанымі вачамі (неабачліва, не раздумваючы). Падняць вочы (паглядзець уверх або знізу ўверх). Рабіць вялікія вочы (здзіўляцца). Ісці куды вочы глядзяць (ісці абы-куды, без пэўнай мэты). Закрыць вочы каму (перан.: прысутнічаць пры чыёй-н. смерці). Паганае в. (у забабонах: позірк, які прыносіць няшчасце).

2. перан., толькі адз. Здольнасць бачыць, набытая ў працэсе жыццёвага вопыту.

Бывалае в.

Звыклае в.

Гаспадарчае в.

◊

Глядзець вачамі каго або чыімі на што — не мець уласнай думкі.

Кідацца ў вочы — прыцягваць увагу, быць асабліва прыметным.

Лезці ў вочы (разм., неадабр.) —

1) старацца быць увесь час на віду, назойліва маячыць перад вачамі;

2) быць асабліва прыметным.

Адвесці вочы каму (разм.) — адцягнуць увагу чыю-н. ад чаго-н.

Адкрыць вочы каму на каго-што — паказаць каго-н. у праўдзівым свеце.

Закрываць вочы на што — знарок не заўважаць чаго-н., пакідаць без увагі што-н.

Глядзець у вочы чаму (небяспецы, смерці і пад.) — быць блізкім да чаго-н.

Вочы б мае не бачылі (разм.) — пра што-н. непрыемнае, што не хочацца бачыць.

У вочы казаць (сказаць) — казаць (сказаць) адкрыта, прама.

Чортава вока (разм.) — вельмі глыбокае, бяздоннае месца на балоце.

Як вока схопіць або як вокам ахапіць (разм.) — колькі можна ўбачыць, як толькі далёка бачыць вока.

Як вокам маргнуць (разм.) — пра вельмі хуткае дзеянне.

У вочы не бачыў каго (разм.) — ніколі не бачыў каго-н.

За вочы (гаварыць; разм.) — завочна, у адсутнасць.

На вока (разм.) — прыблізна, без дапамогі вымяральных сродкаў.

З вока на вока або вока на вока — сам-насам.

З п’яных вачэй (разм.) — у стане ап’янення.

Упасці (укінуцца) у вока (разм.) — запомніцца, спадабацца.

Адбіраць вочы — асляпляць (пра веснавое сонца).

Берагчы як зрэнку вока — пільна сачыць, уважліва ахоўваць што-н.

Вачэй не зводзіць з каго-чаго (разм.) — вельмі захапляцца кім-, чым-н.

Вачэй не паказваць (разм.) — пазбягаць сустрэчы.

Глянуць адным вокам (разм.) — няўважліва, хутка прачытаць што-н.

Мець вока на каго (разм.) — таіць злосць на каго-н.

Хоць вока выкалі (разм.) — пра начную цемнату.

Хоць пальцам у вока (разм.) — пра густую цемру.

|| памянш. во́чка, -а, мн. -і, -чак, н. (да 1 знач.), мн. таксама вачаня́ты, -ня́т (да 1 знач.; разм.).

Строіць вочкі каму-н. (какетнічаць з кім-н.).

|| прым. во́чны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

◎ Недасе́к ’загана ў палатне, калі ўток слаба прыбіты бёрдам’ (чэрв., Нар. лекс.; Ян.; круп.; гродз., Нар. сл.; лунін., Шатал.; Жд. 1; Уладз.; Сл. ПЗБ), недосёка ’тс’ (ТС), недо‑ сіка ’тс’ (пін., Нар. лекс.). З неда- (гл.) і сячы ’біць, часта ўдараць’, параўн. іншую назву недабой (гл.); аднак балгарская дыялектная назва недосег (недосѣгъ) ’калі пры тканні не дастаецца бёрдам да палатна’ (тырнаўск., Гераў) прымушае дапусціць, што названае збліжэнне можа быць другасным у выніку пераасэнсавання першаснай асновы ад *sęgti, sęgati ’даставаць, хапаць’ (гл. сягаць), параўн. дасягаць Дабівацца’, у такім выпадку можа быць рэканструявана прасл. *nedo‑ sęg ₇ > як ткацкі тэрмін, магчыма, дыялектнага распаўсюджання на славянскай моўнай тэрыторыі, які звязвае беларускія і балгарскія дыялекты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вэль ’вуаль, вэлюм у маладой’ (Малчанава, Мат. культ., 167). Гэтага слова няма ні ў польск., ні ў рус., ні ва ўкр. мовах, і ў зах.-еўрап. мовах не знаходзіцца нічога, што б магло быць крыніцай бел. слова. Таму можна меркаваць, што яно ўтворана на беларускай глебе: відавочна, гэта скарачэнне або слова вэ́люм або ж вэ́лян (можа, не без уплыву ідэнтычнай па семантыцы лексемы вуа́ль). Толькі выпадкова бел. слова супадае з серб.-харв. ве̏о (род. ве̏ла) і славен. vel ’пакрывала, вуаль’ (паўдн.-слав. лексемы ўзяты з іт. velo < лац. vēlum), таму што аб запазычанні бел. мовай з серб.-харв., славен. або іт. не можа быць размовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)