ти́хий в разн. знач. ці́хі;
ти́хая ночь ці́хая ноч;
ти́хий го́лос ці́хі го́лас;
ти́хий ход ці́хі ход;
ти́хая ра́дость ці́хая ра́дасць;
ти́хие де́ти ці́хія дзе́ці;
◊
в ти́хом о́муте че́рти во́дятся у ці́хім бало́це чэ́рці расту́ць; хто ці́ха хо́дзіць, той гу́ста ме́сіць; ці́хая свіння́ глыбо́ка ры́е; ці́хая вада́ грэ́блю рве;
ти́хой са́пой ці́хай са́пай.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
uruchamiać
незак. пускаць у ход; прыводзіць у рух;
uruchamiać silnik samochodu — заводзіць матор аўтамабіля
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
cug, ~u
м.
1. уст. цуг;
2. цяга (паветра); скразняк;
3. шахм. уст. ход
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
перахадзі́ць, -хаджу́, -хо́дзіш, -хо́дзіць; -хо́джаны; зак.
1. што. Перабыць якую-н. пару, ходзячы ў чым-н. ці як-н.
П. зіму ў асеннім паліто.
2. чым. У гульнях: пайсці іначай, перамяніць ход.
П. пешкай.
3. што. Перанесці на нагах (хваробу; разм.).
П. грып.
4. што і без дап. Абысці ўсё або многа чаго-н.
Колькі я перахадзіў за год!
Усе дарогі ў наваколлі перахадзіў.
|| незак. перахо́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
jerky
[ˈdʒɜ:rki]
adj.
1) адры́вісты
2) су́таргавы, спазматы́чны
3) з рыўка́мі (пра язду́), дро́гкі (пра воз); з рэ́зкім пу́скам у ход або́ зрушэ́ньнем зь ме́сца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Жаро́нкі ’канаплянае шалупінне’ (Касп.). Рус. смал. жаро́нцы ’прылада для абдзіркі канапель’. З тым жа коранем, што жарон (гл.). Трэба ўлічыць, што жерновать у пск. гаворках азначае ’здзіраць шалупінне з грэчкі’; шалупінне ўзнікае пры апрацоўцы на жорнах, жаронках, але хутчэй семантычны ход не ад прылады да прадукту, а ад працэсу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жмур ’бурбалка’ (КСТ). Укр. жму́ри мн. л. ’зыб, бурбалкі’. Даль фіксуе жмуркі ’вочы’, паколькі вочы могуць вызначацца рознымі назвамі круглых выпуклых прадметаў (вульг. шары, банькі; глаза < круглыя каменьчыкі), магчыма, і тут зварот: жмуры ’вочы’ (якія жмурацца) > ’бурбалкі’. Іншы ход: жмурыць > ’моршчыць’ — ’зыб’. Абодва тлумачэнні патрабуюць выяснення прамежкавых ступеней.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Fórtgang
m -(e)s
1) адыхо́д
2) дале́йшы ход; праця́г
séinen ~ néhmen* — праця́гвацца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
за́дні в разн. знач. за́дний;
~няе ко́ла — за́днее колесо́;
◊ даць з. ход — дать за́дний ход;
без ~няй ду́мкі — без за́дней мы́сли;
без ~ніх ног — без за́дних ног;
~нім днём (чысло́м) — за́дним число́м;
~нім ро́зумам бага́ты — за́дним умо́м кре́пок;
хадзі́ць (стая́ць) на ~ніх ла́пках — ходи́ть (стоя́ть) на за́дних ла́пках;
адысці́ на з. план — отойти́ на за́дний план
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
кадэ́цкі 1, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кадэта 1.
•••
Кадэцкі корпус гл. корпус.
кадэ́цкі 2, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да кадэта 2. Кадэцкі лібералізм. □ Ход выбараў паказваў, што верх бярэ ў іх так званая канстытуцыйна-дэмакратычная або кадэцкая партыя, памяркоўна-апазіцыйная партыя памешчыкаў і ліберальнай буржуазіі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)