Трынасе́ннік ‘расліна балотніца, Triglochin palustre L.’ (гродз., маг., Кіс.), трынасе́ньнік балотны ‘тс’ (Некр. і Байк.). Да тры і насенне (гл.). Матывацыя: шматкветкавае гронкападобнае суквецце (да 60 кветак) складаецца з трох кветачак, з якіх у верасні вырастае насенне па тры зярняткі ў кожнай кветцы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
масянжо́вы, ‑ая, ‑ае.
Уст.
1. Які мае адносіны да мосенжу. // Зроблены з мосенжу. На камодзе красаваліся масянжовыя падсвечнікі. Бядуля.
2. Колеру мосенжу, бронзавы. Масянжовы загар. □ Прыйшоў Мікіта — дужы хлапчына з масянжовым тварам, трох[і] сутулаваты, унурысты і маўклівы. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паве́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад павесіць.
2. у знач. наз. паве́шаны, ‑ага, м.; паве́шаная, ‑ай, ж. Той, каго пакаралі смерцю цераз павешанне. Вецер, халодны асенні вецер пагойдваў целы павешаных і вяроўкі на трох шыбеніцах. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кана́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Штучнае рэчышча, напоўненае вадой.
Асушальны к.
2. Вузкая поласць у выглядзе трубы, трубкі ўнутры чаго-н. (спец.).
К. ствала гарматы.
3. Лінія сувязі, камунікацыі.
Перадача вядзецца па трох каналах.
4. Тое, што і тэлеканал.
Пераключыць тэлевізар на больш цікавы к.
5. звычайна мн., перан. Шляхі, сродкі для дасягнення чаго-н.
Дыпламатычныя каналы.
|| прым. кана́льны, -ая, -ае (да 1, 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ядо́к м
1. Ésser m -s, -;
до́бры ядо́к ein stárker Ésser;
2. разм (асоба) Persón f -, -en;
сям’я́ з трох едако́ў éine Famíli¦e von drei Persónen, éine dréiköpfíge Famíli¦e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Трыкі́р ‘трысвечнік’: наш трыкір, нашыя тры святліны (Н. Мацяш), укр. трикірій ‘тс’, рус. трики́рий ‘падсвечнік з трох свечак’, стараж.-рус. трикирии ‘тс’. Запазычана праз царкоўнаславянскую мову як сімвал святой Тройцы з грэч. τριχήριον ‘тс’ з адаптацыяй да асаблівасцей беларускай мовы; гл. Фасмер, 4, 102.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кадо́н
(ад код)
адзінка генетычнага кода, набор з трох нуклеатыдаў у інфармацыйнай рыбануклеінавай кіслаце, які вызначае месца дадзенай амінакіслаты ў бялковай малекуле (параўн. антыкадон).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
недалі́ў, ‑ліву, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. недаліваць — недаліць.
2. Колькасць якой‑н. вадкасці, якой не хапае да патрэбнай меры. Недаліў бензіну да трох літраў.
3. Спец. Няпоўная заліўка ліцейнай формы металам, у выніку чаго атрымліваюцца дэфекты ліцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пео́н 1, ‑а, м.
Спец. Чатырохскладовая вершаваная стапа антычнай метрыкі з трох ненаціскных і аднаго націскнога склада.
[Грэч. paiēōn.]
пео́н 2, ‑а, м.
Селянін, батрак у краінах Лацінскай Амерыкі і ў паўднёвых штатах ЗША, які ператварыўся ў выніку кабальнай залежнасці ў раба.
[Ад ісп. peon — падзёншчык, батрак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыно́жнік, ‑а, м.
1. Тое, што і трыножак. Сястра ідзе ў кухню. Яна бразгае дрэўкамі і грыміць трыножнікам, раскладваючы пад ім аганёк. Скрыган.
2. Столік на трох ножках, на якім запальваўся свяшчэнны агонь або прыносілася ахвяра бажаству ў старажытных народаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)