turecki
tureck|i
турэцкі;
kawa po ~u — кава па-турэцку;
siedzieć po ~u — сядзець па-турэцку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ро́знасць, ‑і, ж.
1. Якасць, уласцівасць рознага (у 1 знач.); розніца. Нягледзячы на рознасць поглядаў і характараў, мы ўчатырох сыходзіліся ў адным: нельга сядзець склаўшы рукі, трэба дзейнічаць. Навуменка. Рознасць пазіцый Багдановіча і Бадлера, можа, найвыразней раскрываецца якраз у тым, як паэты падаюць малюнкі зла. Лойка.
2. У матэматыцы — вынік адымання. Рознасць двух лікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Stúbe
f -, -n пако́й
die gúte ~ — гасцёўня
in der ~ hócken — сядзе́ць у ха́це, не выхо́дзіць на двор [на ву́ліцу]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ла́ўка¹, -і, ДМ ла́ўцы, мн. -і, ла́вак, ж.
1. Прыстасаванне для сядзення на некалькі чалавек у выглядзе дошкі (або дошак, збітых разам, часцей без спінкі) на слупках або на ножках у парку, на вуліцы і пад.
2. Невялікая лава (у 1 знач.) у памяшканні.
Ляжаць пад лаўкай.
3. Прыстасаванне ў вагоне для сядзення або ляжання пасажыраў.
На ніжняй лаўцы.
4. Школьная парта (разм.).
Сядзець на апошняй лаўцы.
|| памянш. ла́вачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. ла́вачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
замо́к, ‑мка, м.
1. Прыстасаванне для запірання на ключ чаго‑н. (дзвярэй, чамаданаў і пад.). Дзвярны замок. Вісячы замок. Унутраны замок. // Засцежка на бранзалеце, ланцужку і пад. // Разм. Від засцежкі ў адзенні. Замок-маланка.
2. Спец. Дэталь у некаторых відах агнястрэльнай зброі, пры дапамозе якой робіцца выстрал. Замок гарматы. □ [Дубінін] з кулямётам пачаў адпаўзаць .., а калі выбіўся з сілы, кулямёт укінуў у варонку ад бомбы, а замок узяў з сабою. Гурскі.
3. Спосаб злучэння частак драўляных канструкцый. Рубіць вугал у замок.
4. У архітэктуры — цэнтральны камень аркі, скляпення.
•••
За сямю (дзесяццю) замкамі — старанна схаваны, надзейна ахоўваецца.
Пад замком (на замку) — замкнуты. Сельмаг цэлы дзень на замку, бо прадаўшчыца таксама пайшла за жняяркай. Брыль.
Сядзець пад замком гл. сядзець.
Трымаць пад замком гл. трымаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
stride
[straɪd]
1.
v.i. strode, stridden, striding
1) кро́чыць, сяга́ць
2) пераступа́ць, перасяга́ць
He strode over the brook — Ён пераступі́ў праз раўчу́к
2.
v.t.
1) кро́чыць
to stride the streets — кро́чыць па ву́ліцах
2) сяда́ць, сядзе́ць ве́рхам
to stride a horse — сядзе́ць ве́рхам на кані́
3.
n.
1) сяге́нь -ня́ m., вялі́кі крок
2) даўжыня́ кро́ку
•
- hit one’s stride
- take in stride
- make great strides
- make rapid strides
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Ту́цкі — ‘сядзець малому ў бацькі за спінай’ (Вушац. сл.), «калі малога нясуць заплеччу» (Наша Ніва, 2003, 6 чэрв.). З дзіцячай мовы, відаць, гукапераймальнага паходжання, параўн. укр. туц выгук, што імітуе стук рагамі, ту́цати ‘біцца рагамі (пра барана)’ (ЕСУМ, 5, 687), ід. tuc ‘тыц’, tucen ‘тыкаць’ (Астравух, Ідыш-бел. сл.), а таксама польск. nosić kogo na barana ‘насіць каго на спіне (плячах)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
добразычлі́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць добразычлівага. Добразычлівасць гаспадароў. □ — Вястун прыляцеў! Сардэчна просім! — у голасе Пятра — добразычлівасць і ласка. Новікаў. // Добразычлівыя адносіны да каго‑, чаго‑н. Я зараз жа адагнаў ад сябе добразычлівасць — гэта такім мая маці заносіла ў горад усё да кроплі малако, такія абыходзіла мяне ў пачатковай школе здалёк, не хацелі сядзець за адной партай. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ёмка 1,
1. Прысл. да ёмкі.
2. безас. у знач. вык. Разм. Добра, зручна. Сядзець [Віктару], відаць, было не вельмі ёмка, і ён раз-пораз варочаўся, намагаўся вылезці з кажуха. Шамякін.
ёмка 2, ‑і, ДМ ёмцы; Р мн. ‑мак; ж.
Абл. Чапяла. Дзядзіна.. пякла аладкі, нервуючыся, бразгала праз меру моцна аб прыпечак ёмкаю і патэльняй. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́туя, ‑і, ж.
Скульптурны вобраз чалавека або жывёліны, які звычайна размяшчаюцца на пастаменце. Мармуровая статуя. □ Прыгожы сад, які любіў Ватто: Між дрэў зялёных статуі паўсталі. Багдановіч. // перан. Пра халоднага, пазбаўленага жыццёвай энергіі чалавека. Гледзячы збоку на Аню, нельга было не падумаць: даць бы гэтай прыгожай статуі жывыя і цёплыя вочы. Васілевіч.
•••
Як статуя (стаяць, сядзець) — зусім нерухома.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)