падма́зацца, -ма́жуся, -ма́жашся, -ма́жацца; -ма́жся; зак. (разм.).

1. Падфарбаваць сабе губы, твар.

2. да каго. Ліслівасцю, падхалімствам увайсці ў ласку да каго-н.

|| незак. падма́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

налі́чваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. гл. налічыць.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Утрымліваць, змяшчаць у сабе нейкую колькасць каго-, чаго-н.

Атрад налічваў трыста чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ла́дна, прысл.

1. Зграбна, прыгожа, спраўна.

Л. пашыты.

2. у знач. сцвярдж. часц. Ужыв. для выражэння згоды, пацвярджэння чаго-н., азначае: добра, хай сабе і так.

Л., прыйду!

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прыгне́чаны, -ая, -ае.

1. Які церпіць прыгнёт, уціск, эксплуатуецца.

П. народ.

2. Які адчувае на сабе прыгнечанне (у 2 знач.); цяжкі, змрочны.

П. настрой.

|| наз. прыгне́чанасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раскіда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. гл. раскідацца.

2. Не цэнячы чаго-н., дарэмна траціць, не імкнуцца ўтрымаць што-н. пры сабе (разм.).

Не было магчымасці р. часам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

руда́, -ы́, ДМ рудзе́, мн. ру́ды, руд, ж.

Прыродная мінеральная сыравіна, якая змяшчае ў сабе металы ці іх злучэнні.

Жалезная р.

|| прым. ру́дны, -ая, -ае.

Рудныя горы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

самабічава́нне, -я, н. (кніжн.).

1. Прычыненне сабе фізічных пакут, выкліканае рэлігійным фанатызмам.

2. перан. Суровае асуджэнне сябе, сваіх памылак, паводзін і ўчынкаў у выніку ўсведамлення іх нікчэмнасці, агіднасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

су́песак, -ску, м.

Асадкавая пясчана-гліністая горная парода, а таксама рыхлая глеба, якая змяшчае ў сабе пясок (пераважна) і гліну.

|| прым. су́пескавы, -ая, -ае і супясча́ны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тлу́шчавы, -ая, -ае.

1. Які змяшчае ў сабе тлушч.

Тлушчавая тканка.

2. Звязаны з апрацоўкай і выкарыстаннем тлушчу.

Тлушчавая прамысловасць.

3. Які атрымаўся ад тлушчу; тлусты.

Тлушчавая пляма.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Нічо́га ’нічога; нядрэнна; абы-як’ (Нас., Сл. ПЗБ, Касп.), ’нічога, нішто сабе’ (Ян.), нычо́го ’дрэнна, нічога’ (Клім.), нічаго́ ’нічога, так сабе’ (Бяльк.), нічо́го ’нічога’ (Сцяшк.), укр. нічо́го ’нічога’, рус. ничего́ ’нічога; зусім; так сабе’, польск. рэдка niczego ’нічога; зусім’, чэш. ničeho ’нічога’, славац. ničoho ’тс’, в.-луж. ničeho, ničoho ’тс’, серб.-харв. nȉčego ’тс’. Пераважна паўн.-слав. утварэнне з *ni (адмоўе) і *čego (пытальны займеннік), гл. што. Экспрэсіўныя дэрываты: нічо́гачка, нічо́гачкі (Яўс., Нас.), нічагу́сі (⁺ні‑чаго‑сі, гл. сёй), нічогу́сенькі (ТС), нічагу́сенька, нічагусенькі, нічоге́нькі (Нас., Касп., Ян.), нічагу́ські (Сл. ПЗБ), нічагуткі (⁺ні‑чаго‑т‑кі, Бяльк.), нычогутько (⁺ні‑чого‑ти‑ко, гл. той, Клім.), нічаге́нечкі (Мат. Маг.). Развіццё семантыкі ад нейтральнага ’нічога’ да рознай градацыі адмоўных значэнняў на падставе спалучэнняў нічога дрэннага, нічога асаблівага ’так сабе, нядрэнна’, да нічога добрага ’абы-як, дрэнна’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)