дро́гнуть​II сов.

1. здрыгану́цца; страсяну́цца; (задрожать) задрыжа́ць; (пошевельнуться) зварухну́цца;

го́лос дро́гнул го́лас задрыжа́ў;

рука́ не дро́гнет рука́ не задрыжы́ць;

у него́ дро́гнули бро́ви у яго́ зварухну́ліся бро́вы;

2. (прийти в смятение) завага́цца; (пошатнуться) пахісну́цца; (податься) пада́цца; (не выдержать) не вы́трымаць;

неприя́тель дро́гнул и на́чал отступа́ть во́раг не вы́трымаў і пача́ў адступа́ць;

толпа́ дро́гнула и потесни́лась наза́д нато́ўп пахісну́ўся і пада́ўся наза́д.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

напряже́ние ср.

1. напру́жанне, -ння ср.;

2. (сосредоточение сил, внимания и т. п.) напру́жанне, -ння ср.; (натуга) нату́га, -гі ж.;

3. (натянутость) напру́жанасць, -ці ж.;

4. физ., техн. напру́жанне, -ння ср.;

высо́кое напряже́ние эл. высо́кае напру́жанне;

голова́ боле́ла от напряже́ния галава́ бале́ла ад напру́жання;

рабо́та тре́бует большо́го напряже́ния сил рабо́та патрабу́е вялі́кага напру́жання сіл;

рука́ дрожи́т от напряже́ния рука́ дрыжы́ць ад напру́жання;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

рабо́тать несов.

1. працава́ць, рабі́ць;

рабо́тать по на́йму працава́ць па на́йме;

рабо́тать над кни́гой працава́ць над кні́гай;

рабо́тать со словарём працава́ць са сло́ўнікам;

рабо́тать в колхо́зе працава́ць (рабі́ць) у калга́се;

парово́зы рабо́тают на не́фти и угле́ параво́зы працу́юць на на́фце і ву́галі;

2. (действовать) дзе́йнічаць, служы́ць;

рука́ не рабо́тает рука́ не дзе́йнічае (не слу́жыць);

◊

рабо́тать над собо́й працава́ць над сабо́й;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Зару́ка ’гарантыя’. Рус. прастамоўн. зару́ка ’падтрымка’, укр. зару́ка ’гарантыя, падтрымка’, польск. zaręka, в.-луж. zaruka, чэш., славац. záruka ’тс’, славен. zarǭka, zaroka ’заручаны’, серб.-харв. за̑руке ’заручаны’. Параўн. ст.-рус. заручити ’заверыць асабістым подпісам’ (XVII ст.), ст.-бел. заручити ’заручыць’ (Скарына). Бязафіксны прасл. назоўнік ад zarǫčiti (< rǫčiti < zǫk‑i‑ti, гл. рука) ’тое, за што (у чым) даюць руку’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

запу́шчаны ​1, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад запусціць ​1.

запу́шчаны ​2, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад запусціць ​2.

2. у знач. прым. Пакінуты без догляду, без увагі, даведзены да запусцення; закінуты, занядбаны. Запушчаны сад. □ У запушчаным цётчыным двары даўно трэба мужчынская рука. Навуменка.

3. у знач. прым. Не вылечаны своечасова; застарэлы. [Марыя Гарасімаўна] старанна апрацавала запушчаную рану. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няцвёрды, ‑ая, ‑ае.

1. Якому не ўласціва цвёрдасць, даволі мяккі. Няцвёрды грунт.

2. перан. Няўпэўнены, хісткі. Наталля Пятроўна ў жаху адхіснулася і няцвёрдым крокам выйшла з хаты. Шамякін. «Дарагая, любая мамачка», — пісала яшчэ няцвёрдая, але старанная дзіцячая рука. Кірэенка.

3. перан. Такі, якому не ўласціва рашучасць, цвёрдасць. // Уласцівы такому чалавеку. Няцвёрды характар. // Які выражае нерашучасць. Няцвёрды адказ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скрэ́мзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Пакрыць рознымі штрыхамі, неакуратна, невыразна спісаць, счыркаць. Вунь колькі ўжо старонак у сшытку скрэмзаў, а канца не відно! Шыловіч.

2. Закрэсліць у многіх месцах, зрабіць многа паправак, дапісванняў. На яго думку, артыкул быў напісаны востра, дасціпна, але калі я ўзяўся чытаць, дык рука мая мімаволі скрэмзала кожны сказ. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шві́ва, ‑а, н.

Разм. Тое, што шыецца або пашыта. Маці таксама дрэмле на другім крэсле са швівам у руках. Якімовіч. Сядзе [Верка] за стол ля акна ад вуліцы пад ходзікамі, пакладзе швіва ля сябе цэлую гару, круціць за ручку ў машыне, аж, здаецца, рука ў яе не свая — як толькі спраўляецца падгінаць швы, — і пачынае пець. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Па́зуха ’прастора паміж грудзямі і адзеннем’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Сл. ПЗБ), ’вараток, манішка ў сарочцы’ (ТС), па́зухі ’пярэдняя частка адзення на грудзях’ (Малчанава, Мат. культ., Шн. 3). Рус. па́зуха, укр. па́зуха, ст.-слав. пазоуха, польск., чэш., славац. pazucha, серб.-харв. па̏зухо ’пазуха, плячо’, славен. pȃzduha, балг. па́зуха, па́зува, па́зва. Зыходзячы са славен. pȃzduha, тлумачаць з праслав. pazducha з прыстаўкай paz‑ (як, напрыклад, у пазногаць, рус. паздер) і ducha, якое роднаснае ст.-інд. dōṣ ’рука, перадплечча’, dōṣṇás ’рука, перадплечча; ніжняя частка пярэдняй лапы жывёліны’, авесц. daōš ’плячо’, лат. paduse ’падпаха, пазуха’ (гл. Фасмер, 3, 187; там жа гл. і інш. літ-py). Няясным у гэтай этымалогіі застаецца знікненне d; яно тлумачыцца дысіміляцыяй у спалучэнні podъ > pazducha (Бернекер, 1, 233) або дыял. слав. зліццём zd > z (Уленбек, KZ, 40, 553 і наст.). Брукнер (400) выводзіць слав. слова з паз (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rączka

rączk|a

ж.

1. ручка (маленькая рука);

2. ручка; тронкі; дзяржанне;

z ~i do ~i — з рук у рукі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)