падкі́дыш, ‑а, м.
Дзіця, якое падкінута чужым людзям. Усынавіць падкідыша. // Пра птушак. Зязюля даволі буйная птушка, а выседжваюць яе яйкі часцей за ўсё дробныя птушкі — пеначкі, пліскі, малінаўкі. Калі з яек вылупліваюцца птушаняты, сярод іх знаходзіцца і падкідыш. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ГО́ЎМАН,
Чжун, у старажытнакітайскай міфалогіі памочнік першапродка і культ. героя Фусі. Уяўлялі яго з целам птушкі і тварам чалавека, які сядзіць на двух драконах. Лічылі таксама, што Гоўман — дух лёсу або дух дрэва.
т. 5, с. 373
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Пе́ро, ц.-палес. пера ’пэндзлік з пер’я для роспісу посуду’ (Вярэі!.). У выніку пераносу значэння ’пяро птушкі’ > ’пэндзлік, зроблены з пер’я’. Да пяро (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
такаві́шча 1, ‑а, н.
Месца, дзе такуюць птушкі. Прыляцелі, сабраліся [глушцы], дзівакі, Дзе было такавішча, на ўзбярэжжы ракі. Лукша.
такаві́шча 2, ‑а, н.
1. Тое, што і ток 2 (у 1 знач.).
2. Месца, дзе быў ток 2 (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шма́лец, ‑льцу, м.
Гусіны тлушч. Птушынае царства, як у газетах пісалі, і не абы якой птушкі! Качкі, як гусі, а гусі, як ладныя індыкі. Адзін шмалец! Грамовіч. [Мацвееў:] — А зімой без кажуха, валёнак, не абмазаўшы твар шмальцам, і носу не вытыркай. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́страб, ‑а, м.
Драпежная птушка сямейства ястрабіных з кароткай кручкаватай дзюбай і доўгімі вострымі кіпцюрамі, якая водзіцца ў лясах розных частак свету. У лесе жылі звяры і драпежныя птушкі: каршуны, совы, пугачы, ястрабы. Колас. Я бачыў, як ястраб галубку забіў. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
kojec
м.
1. клетка для свойскай птушкі;
2. куратнік;
3. стойла; праварына;
4. хадункі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Вы́чык ’свірстун лугавы, палявы’ (Нас., Інстр. II, З нар. сл.). Рус. смал. вы́чик ’невялікая птушка накшталт саракуша’. Гукапераймальнае ад крыку птушкі ві‑чык, ві‑чык.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пе́ўчы
1. прил. пе́вческий;
~чая капэ́ла — пе́вческая капе́лла;
~чыя здо́льнасці — пе́вческие спосо́бности;
2. прил. (о птицах) пе́вчий;
~чыя пту́шкі — пе́вчие пти́цы;
3. в знач. сущ. пе́вчий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Перапо́ліца ’перапёлка’ (Дразд.), пераполячка, пераполка ’тс’ (дзятл., лудз., Сл. ПЗБ). Да перапёлка (гл.), канец слова зменены пад уплывам поле, пало́ць (параўн. перадачу голасу птушкі: піць‑палоць!).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)