за́льбанд

(ням. Salband)

абалонка мінеральнай жылы, якая аддзяляе жылу ад горных парод, што яе акружаюць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

літало́гія

(ад літа- + -логія)

раздзел петраграфіі, які вывучае склад, будову і паходжанне асадачных горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

спелеафа́уна

(ад гр. spelaion = пячора + фауна)

сукупнасць жывёл, якія водзяцца ў пячорах, трэшчынах горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

стратыме́тр

(ад лац. stratum = слой + -метр)

прыбор для вызначэння напрамку падання або нахілу горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

траглабіёнты

(ад гр. trogle = нара, пячора + біёнты)

жывёлы, якія жывуць у пячорах, трэшчынах горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

БАРГУША́ЦКІ ХРЫБЕ́Т,

усходняе адгор’е Зангезурскага хрыбта, у Арменіі. Выш. да 3399 м (г. Арамазд). Складзены пераважна з вулканагенна-асадкавых парод з інтрузіямі гранітаў. На схілах дубовыя і дубова-грабавыя лясы, вышэй — субальпійскія і альпійскія лугі.

т. 2, с. 305

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ДЖЫМА́РА,

вяршыня Вял. Каўказа ў Грузіі, за 9 км на 3 ад гары Казбек. Выш. 4780 м. Складзена з гліністых сланцаў, метамарфічных парод і дыябазаў. Укрыта снегам, на схілах ледавікі (агульная пл. зледзянення 37 км​2).

т. 6, с. 96

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

агламера́т

(лац. agglomeratus = назапашаны)

1) рыхлае скапленне абломкаў горных парод і мінералаў;

2) мет. спечаная ў кавалкі дробная або пылападобная руда;

3) гарадская структура, якая ўтварылася ў выніку зліцця некалькіх дробных населеных пунктаў.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

басе́йн

(фр. bassin)

1) спецыяльна збудаваны штучны вадаём для плавання, купання;

2) тэрыторыя, якая ахоплівае мора, возера, раку разам з прытокамі (напр. б. Нёмана);

3) месца залягання горных парод (напр. каменна-вугольны б.).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

БІЯТЫ́Т

(ад прозвішча франц. вучонага Ж.Б.Біо),

мінерал класа сілікатаў з групы слюдаў, K(Mg,Fe)3[AlSi3O10](OH,Fe)2. Мае шмат розных прымесяў. Высокажалезісты біятыт наз. лепідамеланам, магнезіяльны — флагапітам.

Крышталізуецца ў манакліннай сінганіі. Крышталі таблітчастыя, ліставатыя, лускаватыя. Колер чорны, карычневы, буры. Бляск шкляны. Цв. 2,5—3. Шчыльн. 2,7—3,3 г/см³. Пародаўтваральны мінерал вывергнутых і метамарфічных горных парод; у пегматытах бываюць крышталі пл. да 7 м². У асадкавых пародах Беларусі трапляецца ўсюды. Выкарыстоўваецца для вызначэння абсалютнага ўзросту горных парод аргонавым і стронцыевым метадамі, вытв-сці змазак, бронзавай фарбы, электраізаляцыйных матэрыялаў, дэкар. цэменту, у аптычным прыладабудаванні.

т. 3, с. 179

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)