абвалачы́, -лаку́, -лачэ́ш, -лачэ́; -лачо́м, -лачаце́, -лаку́ць; -ло́к, -лакла́, -лакло́; -лачы́; -ло́чаны; зак., каго-што.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Ахутаць, пакрыць сабой з усіх бакоў, зацягнуць.

Хмары абвалаклі ўсё неба.

2. Правалачы, працягнуць каго-, што-н. вакол чаго-н.

А. вакол хаты.

|| незак. абвалака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і абвала́кваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

абгарну́ць, -гарну́, -го́рнеш, -го́рне; -гарні́; -го́рнены і -го́рнуты; зак., каго-што.

1. Абсыпаць чым-н. поўнасцю або часткова.

А. дрэўцы зямлёю.

2. Ахінуць, пакрыць чым-н. з усіх бакоў; укруціць у што-н.

А. дзіця коўдраю.

А. кнігу папераю.

3. перан. Абвалачы, закрыць з усіх бакоў.

Хмары абгарнулі неба.

|| незак. абго́ртваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абго́ртванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

шэ́рань, -і, ж.

1. Тонкі снегавы слой, які ўтвараецца дзякуючы выпарэнням паверхні пры рэзкім пахаладанні; туман з халодным дробным дажджом, імжа; смуга выпарэнняў у сырое надвор’е.

Дрэвы стаялі ў шэрані.

Неба пакрылася шэранню.

2. Змрок, цемра.

Перадранішняя ш.

3. Шэрая афарбоўка чаго-н., шэрасць.

Ш. хмар.

Ш. будзёншчыны (перан.).

|| прым. шэ́раневы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

хму́рыцца

1. (насуплівацца) fínster dréinschauen;

2. разм (пра надвор’е) sich verfínstern; sich verdüstern, sich trüben;

не́ба хму́рыцца der Hímmel [verfínstert, verdüstert, trübt] sich [zieht zu]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

sky

[skaɪ]

1.

n., pl. skies.

1) не́ба n.

a blue sky — сі́няе не́ба

a cloudy sky — хма́рнае не́ба

2) нябёсы pl. only

3) надво́р’е n., клі́мат -у m.

under a warmer sky — у цяпле́йшым клі́маце, пры цяпле́йшым надво́р’і

2.

v.i.

падбіва́ць, кі́даць або́ падніма́ць высо́ка ўго́ру

•

- out of a clear sky

- out of a blue sky

- the sky is the limit

- praise to the skies

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

змрачне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца змрочным, цёмным. Наплывалі хмары, неба змрачнела. / у безас. ужыв. Неба ўсё больш зацягвалі сырыя снегавыя хмары, і ў лесе змрачнела, як усё роўна пад вечар. Лупсякоў.

2. Станавіцца панурым, хмурным; насуплівацца. Твар у Верамейчыка ўсё больш змрачнеў, лоб пачынаў моршчыцца. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

блакі́т, ‑у, М ‑кіце, м.

1. Светла-сіні колер. Блакіт азёр. Блакіт вачэй. □ Пятро ляжаў на спіне і глядзеў у бяздонны блакіт яснага жнівеньскага неба. Шамякін.

2. Чыстае яснае неба. Ні адной хмурынкі на блакіце, Ні павеву ветру на зямлі. Астрэйка. [Андрэй Міхайлавіч] глядзеў на белае кучаравае воблака, што павольна плыло высока ў чыстым блакіце. Самуйлёнак.

[Чэшск. blankyt.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

erhéitern

1.

vt развесялі́ць, пале́пшыць настро́й

2.

∼, sich развесялі́цца

2) прасвятле́ць (пра твар, неба)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

out of a blue sky, out of a clear sky

ра́птам, зьняна́цку, нечака́на, як гром зь я́снага не́ба

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

thunderbolt

[ˈӨʌndərboʊlt]

n.

1) мала́нка з гро́мам

2) Figur. не́шта нечака́нае; гром зь я́снага не́ба

3) Figur. дынамі́чны чалаве́к

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)