паласа́, ‑ы;
1. Тонкі доўгі кавалак якога‑н. матэрыялу (металу, тканіны, паперы і пад.).
2. Доўгая, параўнальна вузкая частка якой‑н. прасторы, паверхні, якая вылучаецца чым‑н.
3. Раён, пояс, зона, якія адрозніваюцца ад суседніх з імі раёнаў, паясоў, зон.
4. Нешырокі ўчастак ворнай зямлі.
5.
6. Набраная або аддрукаваная старонка газеты, кнігі, часопіса.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вісе́ць
◊ в. на валаску́ — висе́ть на волоске́;
в. над ка́ркам — стоя́ть над душо́й;
в. на шы́і — висе́ть на ше́е;
в. на тэлефо́не — висе́ть на телефо́не;
в. на хвасце́ — висе́ть на хвосте́;
в. на языку́ — верте́ться на языке́;
в. (стая́ць) над душо́й (галаво́й) — висе́ть (стоя́ть) над душо́й (голово́й);
в. у паве́тры — висе́ть в во́здухе
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
гарэ́ць
1.
2.
◊ не гары́ць — не гори́т;
во́чы гара́ць — глаза́ горя́т;
ску́ра гары́ць — (на кім) упра́вы нет (на кого);
душа́ гары́ць — душа́ гори́т;
г. жада́ннем — горе́ть жела́нием;
рабо́та гары́ць у рука́х — рабо́та гори́т в рука́х;
зямля́ гары́ць пад нага́мі — земля́ гори́т под нога́ми;
як мо́крае гары́ць — как мо́крое гори́т; из рук ва́лится;
гары́ яно́ га́рам! — пропади́ оно́ про́падом!;
во́ка гары́ць — (на што) глаза́ горя́т (на что);
на зло́дзеі ша́пка гары́ць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
мя́ккі, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўгінаецца пры націсканні, не робіць уражання цвёрдасці, шчыльнасці пры датыканні; няжорсткі, няцвёрды.
2. Які лёгка паддаецца апрацоўцы, лёгка змяняе форму пры сцісканні;
3.
4.
5.
6. Нястрогі, паблажлівы;
7.
8. Цёплы, несуровы (пра клімат, пагоду і пад.).
9. Які вымаўляецца прыбліжэннем сярэдняй часткі языка да цвёрдага паднябення (аб зычных гуках).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарэ́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць;
1. Паддавацца дзеянню агню, знішчацца агнём.
2. Даваць, выпраменьваць святло, полымя; ярка свяціцца.
3. Траціць маёмасць з прычыны пажару, аказвацца ў становішчы пагарэльца.
4.
5. Быць у гарачцы, у ліхаманкавым стане.
6. Рабіцца гарачым, чырванець ад прыліву крыві.
7.
8. Ззяць бляскам, выдзяляцца яркімі колерамі, афарбоўкай.
9. Цвісці (пра агуркі, гарбузы і пад.).
10. Псавацца, станавіцца непрыгодным ад моцнага перагрэву.
11.
12.
13. Адбываць чаргу пры гульні ў гарэлкі.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дык,
1. Ужываецца ў пачатку пытальных і клічных сказаў, якія указваюць на вывады або падводзяць вынікі таго, аб чым гаварылася раней.
2. Ужываецца ў пачатку сказаў, якія ўказваюць на вынік, што выцякае са зместу папярэдніх сказаў; адпавядае па значэнню: у такім выпадку, тады.
3. Падкрэслівае наяўнасць выключных якасцей, асаблівасцей, уласцівых каму‑, чаму‑н. (звычайна пры паўтарэнні азначаемага слова).
4. Ужываецца пры проціпастаўленні або супастаўленні, каб вылучыць слова, якое проціпастаўляецца.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
а
I союз
1.
2.
◊ а то — а) (в действительности) а то; б) (в противном случае) а то, и́ли, и́на́че;
а то ж — а то ведь;
а не, дык — а не то, а то, а и́на́че
II частица
1. побудительная а; (при выражении намерения — ещё) -ка, а... -ка;
2. вопросительная а;
III
1. (при выражении догадки, удивления) а; (выражение удивления при неожиданности — ещё) ба;
2. (при выражении неудовольствия, злости, досады) а;
3. (при выражении пренебрежения) а;
IV предлог с
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
over
1) над
2) па
3) праз
4) за
5) з
6) больш як, звыш
7) па (уздо́ўж)
8)
а) у ча́се; праз
б) to stay over the whole week — прабы́ць цэ́лы ты́дзень
9) за каго́-што
1) (пака́звае на рух це́раз што-н.)
2) (пака́звае на рух праз адле́гласьць)
3) (пака́звае на пазы́цыю зьве́рху)
4) (азнача́е пераку́льваньне, ста́ўленьне дагары́ нага́мі)
5) (пака́звае на перахо́д з рук у ру́кі)
6) (пака́звае на паўто́р дзе́яньня)
7) (пака́звае на давядзе́ньне дзе́яньня да канца́, на сканчэ́ньне дзе́яньня)
8) (пака́звае на паўсю́днасць зья́вы, дзе́яньня)
9) (пака́звае на адле́гласьць)
10) (азнача́е надвы́шку, дада́так)
1) зро́блены, ско́нчаны
2) лі́шні, залі́шні
3) ве́рхні, вышэ́йшы ра́нгам
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
так,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7. Ужываецца ў рэпліцы-адказе з агульным значэннем неакрэсленасці.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пад,
Спалучэнне з прыназоўнікам «пад» выражае:
Прасторавыя адносіны
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Часавыя адносіны
9.
Аб’ектныя адносіны
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Азначальныя адносіны
16.
Параўнальныя адносіны
17.
18.
19.
Адносіны спосабу дзеяння
20.
Прычынны я адносіны
21.
Мэтавыя адносіны
22.
23.
Адносіны прыблізнасці
24.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)