кантро́лер
(англ. controller = літар. кіраўнік)
прыбор для рэгулявання работы электрарухавіка (у трамваях, тралейбусах, электравозах і інш.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
адрэкамендава́ць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., каго.
1. Знаёмячы, назваць каго‑н., яго занятак. — Знаёмцеся, вось, — адрэкамендавала яго Антаніна Лятроўна, — Леанід Іванавіч, наш гісторык і кіраўнік школьнай самадзейнасці. Васілевіч.
2. Ахарактарызаваць у якасці каго‑н. — Вось, бацька, прывёў я ваяку! Партызанам хоча быць, — адрэкамендаваў Цімох Саўку Мільгуна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэзідэ́нт, ‑а, М ‑нце, м.
1. У некаторых краінах — выбраны на пэўны тэрмін кіраўнік дзяржавы. Прэзідэнт ЗША. Прэзідэнт Францыі.
2. Старшыня, абраны для кіравання арганізацыяй, установай. Прэзідэнт Акадэміі навук БССР. □ Міністр фінансаў Роберт Андэрсан да прызначэння на гэтую пасаду быў прэзідэнтам буйнейшай нікелевай амерыкана-канадскай карпарацыі. Лушчыцкі.
[Ад лац. praesidens, praesidentis — які сядзіць наперадзе, які старшынствуе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фрак, ‑а, м.
Парадны мужчынскі сурдут, звычайна чорнага колеру, з выразанымі спераду поламі і вузкімі доўгімі фалдамі ззаду. А колькі было бегатні, пакуль гурткоўцы раздабылі старую папоўскую расу або чорны хвастаты фрак для гарадскога дарэвалюцыйнага паніча. Краўчанка. Выходзіць у чорным фраку кіраўнік хору кампазітар Рагоўскі. Мядзёлка.
[Фр. frac.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
conductor
[kənˈdʌktər]
n.
1) правадні́к -а́ m. (на чыгу́нцы); канду́ктар -а m. (на аўто́бусе, трамва́і); кіраўні́к -а́, правадні́к -а́ m.
the conductor of a tour — кіраўні́к падаро́жжа, экскурсаво́д
2) дырыге́нт -а m., дырыжо́р -а m. (арке́стру), капэльма́йстар -ра m.
3) Phys. правадні́к -а́ m. (цяпла́, электры́чнага то́ку)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
патрыя́рх
(гр. patriarches = родапачынальнік)
1) кіраўнік роду ў родавым грамадстве;
2) вышэйшая духоўная асоба, кіраўнік праваслаўнай царквы;
3) перан. стары і вельмі паважаны чалавек у якім-н. калектыве.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
operator [ˈɒpəreɪtə] n.
1. апера́тар (у розных знач.);
a computer operator апера́тар ЭВМ
2. тэлефані́ст, сувязі́ст; тэлефані́стка, сувязі́стка
3. улада́льнік, кіраўні́к (прадпрые́мства);
a smooth/slick operator infml ло́ўкі дзяло́к, спрытню́га
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Пракура́т ’прайдзісвет’ (ТСБМ, Нас.), пракура́та ’прайдзісвет (аб жанчыне)’ (Нас.). Рус. прокура́т ’свавольнік, гарэза’, прокурати́ть ’гарэзаваць’. З польск. prokurat ’адвакат, павераны ў справах’, якое паходзіць з лац. prōcūrātor ’апякун, кіраўнік, правіцель’ (Фасмер, 3, 374). Значэнне магло змяніцца пад уплывам пракуда, прайдоха (гл.) (параўн. Праабражэнскі, 2, 130; Зяленім, РФВ 54, 116).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Старшыня́ ‘кіраўнік; асоба якая старшынствуе’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Гарэц., Касп., Бяльк.), старшыня́, старшына́ ‘тс’ (Ласт.), старшына́ ‘тс’ (ТС). Вытворнае ад старшы ‘старэйшы’, формы ступені параўнання да стары (гл.). Паводле Карскага (1, 323), канчатак слова ‑іна быў заменены на ‑іня пад уплывам слоў тыпу вышыня́, шырыня́ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
administrator
[ədˈmɪnɪstreɪtər]
n.
1) адміністра́тар -а, кіраўні́к -а́, арганіза́тар -а, урадо́вец -ўца m.
2) Law адміністра́тар -а, выкана́льнік тэстамэ́нту, паве́рнік -а m.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)