1. Месца, дзе можна ўратавацца ад каго-, чаго-н., адпачыць, прабыць патрэбны час.
Шукаць прытулку.
Права прытулку (права асобы, якая праследуецца дзяржавай, на абарону з боку іншай дзяржавы; спец.).
2. Дабрачынная ўстанова для выхавання сірот і беспрытульных дзяцей.
Дзіцячы п.
|| прым.прыту́лкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
АСО́БА ў мовазнаўстве, катэгорыя дзеяслова, якая паказвае адносіны вытворцы дзеяння да таго, хто гаворыць. Вызначаюць 3 асобы і адпаведна ім 3 асабовыя дзеяслоўныя формы адзіночнага і множнага ліку. Формамі 1-й асобы абазначаюць дзеянне (стан) таго, хто гаворыць («чытаю, чытаем»); формамі 2-й асобы — дзеянне (стан) таго, да каго звяртаюцца ў гаворцы («чытаеш, чытаеце»); формамі 3-й асобы — дзеянне (стан) таго, пра каго (пра што) гавораць («чытае, чытаюць»).
Сродкі афармлення катэгорыі асобы ў розных мовах розныя: у германскіх і раманскіх — адначасова асабовыя займеннікі і канчаткі, у семіцкіх — асабовыя канчаткі, займеннікі і прыстаўкі. У слав. мовах, у тым ліку і беларускай, асабовыя формы дзеяслова перадаюцца праз канчаткі (у цяперашнім і будучым часе: «чыта-ю, прачыта-ю; чыта-ем, прачыта-ем; чыта-еш, прачыта-еш, чыта-еце, прачыта-еце; чыта-е, прачыта-е; чыта-юць, прачыта-юць»), асабовымі займеннікамі разам з асабовымі канчаткамі («я чыта-ю, я прачыта-ю; ты чыта-еш, ты прачыта-еш» і гэтак далей) ці асабовымі займеннікамі і назоўнікамі (у прошлым часе: «ён чытаў, вучань чытаў»).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
брас1, ‑а, м.
Снасць на марскім судне, якая прывязваецца да рэяў для вярчэння іх у гарызантальнай плоскасці.
[Гал. bras.]
брас2, ‑у, м.
Асобы стыль плавання, пры якім рукі рухаюцца пад вадой.
[Фр. brasse.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэвака́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Адкліканне дыпламатычнага прадстаўніка ці ўпаўнаважанай асобы дзяржавай ці арганізацыяй, якая пасылала іх.
2. Адмена перш дадзенага распараджэння, даручэння.
3. Прапанова таго, хто выдаў чэк, ануляваць яго.
[Ад лац. revocatio — адазванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чалабі́цце, ‑я, н.
1.Гіст. Падача чалабітнай. // Пакорная просьба да цара ці іншай якой‑н. высокапастаўленай асобы.
2. Тое, што і чалабітная.
3.Уст. Нізкі паклон з дакрананнем ілбом да зямлі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
álias
1) ён жа (як злучнік паміж імёнамі адной асобы)
2) такса́ма; акрамя́ таго́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Вый ’енк, лямант’ (Бяльк.). Да быць (гл.). Утварэнне ад 1‑й асобы адз. л. — выю; параўн. рус.вой, вою; ы ў формах цяпер. часу і назоўніках, якія ад іх утвораны, з ъи (Карскі, 1, 234).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дзядо́к, ‑дка, м.
Памянш.-ласк.да дзед 1 (у 2 знач.). Рэдкія асобы засталіся пры хатах: дзе бабулька старая з дзіцём, дзе нядужы дзядок.Гартны.Коней вартуе цяпер нізенькі дзядок Арцём.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ікс, ‑а, м.
1. Назва трэцяй ад канца літары (x) лацінскага алфавіта.
2. Невядомая велічыня, якая абазначаецца гэтай літарай (побач з літарамі y, z). // Умоўнае абазначэнне невядомай або знарок не названай асобы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утраі́х, прысл.
Колькасцю ў тры асобы (рознага полу) або істоты (ніякага роду). Чырвонаармеец, а за ім і Зося з Міхалам рушылі на вакзал. Усе ўтраіх увайшлі ў вялікі пакой для пасажыраў.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)