Verbum

адлучы́ць, -лучу́, -лу́чыш, -лу́чыць; -лу́чаны; зак., каго-што, ад чаго.

Аддзяліць ад каго-, чаго-н., адасобіць; раздзяліць.

А. авечку ад чарады.

А. ад царквы (прызнаць чужым царкве). Пясок адлучыў частку возера.

|| незак. адлу́чваць, -аю, -аеш, -ае і адлуча́ць, -а́е, -а́еш, -а́е.

|| наз. адлучэ́нне, -я, н.

адрэ́зак, -зка, мн. -зкі, -зкаў, м.

1. Невялікі адрэзаны кавалак чаго-н., адцінак.

А. дошкі.

2. Частка чаго-н., што вымяраецца ў прасторы або часе.

А. шляху.

○

Адрэзак прамой — мноства (частка прамой), якое складаецца з двух розных пунктаў і ўсіх пунктаў, якія ляжаць паміж імі.

адвярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Павярнуцца ўбок; павярнуць галаву.

А. ад акна.

2. перан., ад каго-чаго. Парваць сувязі, адносіны з кім-н.; адмовіцца ад чаго-н.

А. ад здрадніка.

◊

Бог адвярнуўся ад каго (разм.) — пра бесперапынныя няўдачы.

|| незак. адваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

культ, -у, М -льце, м.

1. Рэлігійнае служэнне бажаству і звязаныя з гэтым абрады.

К. бога Сонца ў язычнікаў.

Служыцелі культу (духавенства).

2. перан., каго-чаго. Сляпое пакланенне каму-, чаму-н., абагаўленне каго-, чаго-н.

К. асобы.

|| прым. ку́льтавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

пацве́рдзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -дзі; -джаны; зак., што і з дадан.

Прызнаць правільнасць чаго-н., засведчыць, пераканаць у верагоднасці чаго-н.

П. думку прыкладам.

Пацвердзі, што я не абманваю.

|| незак. пацвярджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пацвярджэ́нне, -я, мн. -і, -яў, н.; прым. пацвярджа́льны, -ая, -ае.

пачака́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак., каго (што) і каго-чаго.

1. Правесці некаторы час у чаканні каго-, чаго-н.

П. добрага надвор’я.

Пачакай, усё ўладзіцца.

2. Тое, што і памарудзіць.

◊

Пачакай(це)! (разм.) — выражэнне перасцярогі, пагрозы.

Ах, свавольнікі, пачакайце, я зараз з вамі разбяруся!

прыста́віць, -а́ўлю, -а́віш, -а́віць; -а́ўлены; зак.

1. каго-што. Паставіць ушчыльную да чаго-н., прыкласці.

П. зэдлік да ложка.

2. каго (што). Прызначыць для догляду, нагляду пры кім-, чым-н.

П. варту да чаго-н.

|| незак. прыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. прыстаўле́нне, -я, н.

прыступі́цца, -уплю́ся, -у́пішся, -у́піцца; зак.

1. да каго-чаго. Наблізіцца, падысці блізка; звярнуцца да каго-н.

Па балоцістым беразе не п. да ракі.

Сёння да яго не п., такі злы.

2. да чаго. Тое, што і прыступіць (у 3 знач.).

|| незак. прыступа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

хара́ктар, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць усіх устойлівых псіхічных уласцівасцей чалавека, яго асабістых рыс, якія праяўляюцца ў паводзінах і дзейнасці.

Слабы х.

Мяккі х.

2. Настойлівасць у дасягненні чаго-н.

Чалавек з характарам.

3. Уласцівасць, адметная рыса чаго-н.

Х. эпохі.

Дзелавы х.

цяжа́р, -у, м.

1. Вага чаго-н., звычайна цяжкага.

Ц. ношы.

2. Груз вялікай вагі.

3. перан. Абавязкі, павіннасці, цяжкасці, звязаныя з чым-н. адказным, непрыемным і пад.

4. Адчуванне чаго-н. цяжкага, непрыемнага (у целе, галаве і пад.).

Непрыемны ц. адчуваўся ва ўсім целе.