Вы́мудры ’мудрагельства, хітрасці’ (БРС, Гарэц., Нас., Бяльк.). Рус. смал. вы́мудры ’тс’. Бязафікснае ўтварэнне ад вымудраць (гл. мудры).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́тычка 2 ’выскачка’ (Нас., Гарэц.). Утварэнне ад залежнага дзеепрыметніка дзеяслова вытыкаць ’высоўваць’ (гл. тыкаць) з суф. ‑к‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Айчы́на (БРС, Гарэц.), айчызна (Яруш.). Магчыма, польскі ўплыў. Параўн. ст.-бел. отчизна, отчинный (Нас. гіст.). Гл. айцец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Адпрата́ць ’пабіць, адлупцаваць’ (Нас., Юрч.) да пратаць (гл.). Параўн. таксама рад адпраніць, адпражыць, які дэманструе фонасемантычнае прыпадабненне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аздо́ба (БРС, КЭС), ст.-бел. оздоба ’тс’ (1592) (Нас. гіст.), укр. оздоба. Мабыць, запазычанне з польск. ozdoba.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прамі́н ’прамінка, перапынак’ (Нас.), сюды ж прамілах ’спакой’ (^перапынак) (шальч., Сл. ПЗБ), прапілоўваць ’мінаць’ (ТС). Да мінаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пружнава́ць ’быць без ужытку’, ’гультаяваць, быць без справы’ (Нас.). З польск. próżnować ’тс’ (Цвяткоў, Запіскі, 1, 56).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́высака ’высакавата’, пры́высакі ’высакаваты’ (Нас.). Да высо́кі (гл.) са значэннем непаўнаты, якая перадаецца прыстаўкай пры‑ (гл. пры).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піхе́нь ’чалавек, якога трэба падштурхоўваць да справы, працы’ (Нас.). Да піхаць ’штурхаць’ (гл.). Параўн. таксама пех (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Размяка́ць ’разбухаць’ (мядз., Сл. ПЗБ), ’размакаць’ (Нас.), размякчэ́ць ’зрабіцца мяккім’ (Юрч. СНЛ). Ад раз- і мя́кнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)