Verbum

дзяды́, -о́ў, адз. дзед, -а, М дзе́дзе, м.

1. Пустазелле з калючым лісцем і сцяблом, з лілавата-чырвоным суквеццем; бадзяк.

2. Пустазелле з шырокім лісцем і ўчэпістымі суквеццямі; лопух.

На штаны начаплялася дзядоў.

дзяжа́, -ы́, мн. дзе́жы і (з ліч. 2, 3, 4) дзяжы́, дзеж, ж.

Вялікая дзежка для заквашвання цеста на хлеб.

Хлебная д.

дзяжу́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (разм.).

Памяшканне, пакой для дзяжурства.

дзяжу́рны, -ая, -ае.

1. Які выконвае пэўныя абавязкі ў парадку чаргі.

Д. ўрач.

2. Які працуе ў час адпачынку іншых падобных устаноў.

Дзяжурная аптэка.

Д. магазін.

3. у знач. наз. дзяжу́рны, -ага, м., дзяжу́рная, -ай, ж., мн. -ыя, -ых. Асоба, якая дзяжурыць.

Д. па кухні.

4. Загадзя падрыхтаваны, пастаянна ўжывальны.

Дзяжурная страва ў рэстаране.

Дзяжурныя цытаты.

дзяжу́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак.

1. Выконваць па чарзе якія-н. абавязкі.

Д. па вакзале.

Д. ля склада.

2. Неадлучна прысутнічаць пры кім-, чым-н.

Д. ля пасцелі хворага.

|| наз. дзяжу́рства, -а, н.

дзяк, -а́, мн. -і, -о́ў, м.

У праваслаўнай царкве: ніжэйшы служыцель, які не мае ступені свяшчэнства.

|| прым. дзяко́ўскі, -ая, -ае.

дзя́каваць, -кую, -куеш, -куе; -куй; незак., каму-чаму.

Выказваць падзяку каму-н. за што-н.

Дзякую вам за добрую працу!

|| зак. падзя́каваць, -кую, -куеш, -куе; -куй.

дзяко́віч, -а, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

Сын дзяка.

дзяко́ўна, -ы, мн. -ы, -аў, ж. (разм.).

Дачка дзяка.

дзя́куй, часц.

1. каму і без дап. Ужыв. як выражэнне падзякі; дзякую.

Д. таварышам, што дапамаглі.

Д. за хлеб-соль.

2. у знач. наз. дзя́куй, нескл., м. і н. Падзяка, удзячнасць.

Вялікі (вялікае) д.

Партызанам — народны д.!

◊

Дзякуй (дзякаваць) богу (разм.) — добра, нядрэнна.

Дзякуй за ласку (разм., іран.) — ужыв. як выражэнне нязгоды з чыёй-н. непрымальнай прапановай.

За дзякуй (разм.) — дарма, бясплатна (рабіць што-н.).