ця́жка,
1. Прысл. да цяжкі (у 1–6 і 9 знач.).
2. безас. у знач. вык. Пра цяжкі фізічны стан, пачуцці стомы, болю і пад. [Віця] ўстаў з мяха, на якім сядзеў, і адчуў, што яму цяжка стаяць. Чарнышэвіч. Людзям было цяжка думаць, што гітлераўскае звяр’ё можа перарваць штодзённую працу. Чорны.
3. безас. у знач. вык. Пра наяўнасць нягод, пакут і пад. Ды і ці варта цяпер ісці да .. [Волькі] — нагоніш маркоты, калі самому цяжка. Каваленка. // Пра непрыемны стан, у якім хто‑н. знаходзіцца. Мне таксама было цяжка ад усяго таго, што вось-вось пабачыў. Кулакоўскі.
4. безас. у знач. вык. Пра сумны, дрэнны настрой. У Івана таксама на душы было цяжка, а ў галаве варушыліся цэлым роем думкі. Колас. На сэрцы было цяжка. Дамашэвіч.
•••
Цяжка сказаць гл. сказаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гра́фік
(гр. graphikos = начэрчаны)
1) схема, якая пры дапамозе крывых ліній паказвае стан, развіццё чаго-н.;
2) каляндарны план работ з дакладнымі паказчыкамі норм (напр. г. выпуску прадукцыі);
3) мат. крывая на плоскасці, якая паказвае залежнасць функцыі 4 ад аргумента 2.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
пове́ргнуть сов.
1. уст. (свалить) звалі́ць, павалі́ць; (бросить) кі́нуць; (положить) пакла́сці; (свергнуть) зве́ргнуць, зры́нуць;
2. перен. (победить) перамагчы́; адо́лець;
пове́ргнуть врага́ перамагчы́, адо́лець во́рага;
3. перен. (в тяжёлое состояние) прыве́сці (у ця́жкі стан); (бросить) кі́нуць; (нагнать) нагна́ць (што); (погрузить) агарну́ць (чым); см. поверга́ть;
◊
пове́ргнуть в прах зні́шчыць дашчэ́нту;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
падпарадкава́нне н
1. (дзеянне) Unterwérfung f -, -en, Únterordnung f -, -en; юрыд Unterstéllung f -, -en;
2. (стан) Unterstéllung f;
службо́вае падпарадкава́нне díenstliche Unterstéllung;
быць у падпарадкава́нні úntergeordnet sein (у каго-н D);
3. грам Únterordnung f -, Hypotáxe f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
зара́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. зараджаць 2 — зарадзіць 2 і стан паводле знач. дзеясл. зараджацца — зарадзіцца 2.
2. Комплекс фізічных практыкаванняў, які выконваецца ў мэтах павышэння жыццядзейнасці арганізма. Ранішняя зарадка. // перан. Уздзеянне, уплыў. Сваім выступленнем старшыня даў моцную зарадку сходу. Колас. Час навучання ў Мядзелі даў мне вялікую гарадку на ўсё жыццё. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіку́нства, ‑а, н.
1. Уласцівасць і стан дзікунскага; дзікасць. У Караліне меўся адбыцца сход сялян, які павінен быў вырашыць пытанне, ці жыць калектыўна, ці гібець у аднаасобніцкім дзікунстве. Сабаленка.
2. Паводзіны, учынкі дзікуна. — Вось яшчэ дзікунства! Да чалавека нельга зайсці. Выдумалі. Шамякін. Даведаўшыся, Загорскі пачаў судзіць сябе і забойцу. Так, гэтаму варварству і дзікунству няма апраўдання. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жало́ба, ‑ы, ж.
1. Стан смутку з прычыны чыёй‑н. смерці, народнага гора, бедства, які выражаецца ў нашэнні асобай вопраткі, адмене гулянак і інш. Жалоба па загінуўшых воінах. Прыспусціць у жалобе сцягі. □ — Калі памрэ стары Юстын, то вяселле не скора справіш. Жалоба, цэлы год чакаць. Чарнышэвіч.
2. Чорнае адзенне, павязка, вуаль і пад. як сімвал смутку. Насіць жалобу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лю́тасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць лютага 1. Больш за два тыдні ішлі бесперапынныя, нечуванай лютасці баі. Кулакоўскі. Здавалася, што зіма ўсе свае апошнія сілы, усю сваю лютасць кінула на гэты невялікі пасёлак. Бяганская.
2. Люты; раз’юшаны, гнеўны стан. З лесу паказалася некалькі адзінокіх аленяў. З’яўленне іх выклікала ў сямейнага аленя прыступ лютасці і гневу. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мя́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. мяк, мякла; незак.
1. Рабіцца мяккім, менш цвёрдым; размякаць.
2. Рабіцца вялым, расслабленым. Хлопец хоча перавярнуцца, ды раптоўны боль забівае яму дух, ён адразу мякне. Карпюк.
3. перан. Прыходзіць у стан душэўнай дабрата, чуласці, спагадлівасць. Бацька, хоць не прызнаваўся, Ды таксама трохі мяк, Калі часам даставаўся З-за сынка ўвагі знак. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаўме́нне, ‑я, н.
Здзіўленне, сумненне, стан нерашучасці як вынік неразумення чаго‑н., няяснасці ў чым‑н. Незнаёмы ўлавіў недаўменне на твары Андрэя і спахапіўся, што ў сумятлівасці сваёй забыў адрэкамендавацца. Дуброўскі. Грушка паціснуў плячыма ў нейкім.. недаўменні і з грымасаю на твары паглядзеў у акно. Пестрак. Садовіч стаяў у недаўменні і не ведаў, што будзе далей. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)