ка́ста
(napm. casta = род, пакаленне, ад лац. castus = чысты)
1) грамадская група ў некаторых краінах Усходу, адасобленая паходжаннем, родам заняткаў і прававым становішчам сваіх членаў (напр. к. жрацоў);
2) перан. замкнутая грамадская групоўка, якая ахоўвае свае інтарэсы і адасобленасць (напр. акцёрская к.).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Тля ’дробнае насякомае, якое жывіцца сокам раслін’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Сцяшк., Арх. Вяр.), ’моль, Acarus’: тля мучная, сырная (Ласт.), ’плесня, мох на чым-небудзь гнілым; прах; моль, дробныя чарвякі’ (Нас.), ’плесня’ (Байк. і Некр.), тля́га ’тля’ (Барад.), ст.-бел. тля ’тля’ (1489 г., КГС). Укр. тля, дыял. тлі́я, рус. тля ’тс’. Звязваюць з прасл. *tьliti ’хутка і прагна есці, паглынаць; выгадоўваць, адкормліваць; губіць, знішчаць, псаваць, пажыраць’, параўн. стараж.-рус. тьлити ’псаваць, пажыраць’, роднаснае *tьlěti ’тлець’ (гл. тлець). Акрамя таго, супастаўляецца з грэч. τῖλάω ’вадкія экскрэменты’, ’хварэю на панос’, лат. tĩrelis ’балота’, літ. týras ’балота; чысты’, tỹrė ’каша’, што няпэўна (ЕСУМ, 5, 583; Фасмер, 4, 65).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аб’ём м Úmfang m -s; матэм Ráuminhalt m -(e)s; Volúmen [vo-] n -s, - і -mina (скар V);
агу́льны аб’ём Gesámtvolumen n;
аб’ёмам з адзі́н літр mit éinem Fássungsvermögen von éinem Líter;
аб’ём ве́даў Úmfang des Wíssens, Wíssensschatz m -es;
аб’ём вы́пушчанай праду́кцыі эк Output [´aʊtpʊt] m -s;
аб’ём па́мяці камп Spéicherkapazität f -;
чы́сты аб’ём падатко́вых паступле́нняў фін, эк réines Stéuereinnahmevolumen n -s;
аб’ём по́пыту эк Náchfragevolumen;
чы́сты аб’ём трансфе́ртных плацяжо́ў фін Néttotransfer , -s;
аб’ём паво́дле ко́штаў камерц wértmäßiger Úmfang;
ва ўсім аб’ёме in vóllem Úmfang
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бяско́лерны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае колеру, не афарбаваны. Бясколерная вадкасць. □ Чысты алмаз бясколерны, з моцным бляскам, ён вельмі добра праводзіць электрычны ток. «Маладосць». // Выцвілы, невыразны. І цётка Палагея, не то любуючыся скопам, не то сваёй работай, усміхнулася Антону сваімі некалі сінімі, як васількі, а цяпер бясколернымі вачамі і ўсім сваім маршчыністым, але ззяючым прыемным тварам. Сіўцоў. // перан. Пазбаўлены яркіх рыс, нічым не адметны; невыразны. Мову бясколерную, розныя канцылярскія звароты і штампы прынеслі ў мастацкую літаратуру людзі абыякавыя і сумныя. Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
blank2 [blæŋk] adj.
1. пусты́, чы́сты, незапо́ўнены;
a blank cheque незапо́ўнены чэк;
a blank page пуста́я старо́нка;
blank walls пусты́я сце́ны
2. бязду́мны, тупы́;
a blank stare пусты́ по́зірк;
Suddenly my mind went blank. Раптам у мяне ў галаве памутнела.
3. по́ўны, абсалю́тны;
a blank refusal катэгары́чная адмо́ва; адмо́ва наадрэ́з
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ка́ста
(парт. casta = род, пакаленне, ад лац. castus = чысты)
1) грамадская група людзей у некаторых краінах Усходу, адасобленая паходжаннем, родам заняткаў і прававым становішчам сваіх членаў (напр. к. жрацоў);
2) перан. замкнутая грамадская групоўка, якая ахоўвае свае інтарэсы і адасобленасць (напр. акцёрская к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бланк м Formulár n -s, -e; Vórdruck m (e)s -e; Bestéllzettel m -s, -;
фірмо́вы бланк Fírmenbriefbogen m -s, - і -bögen;
чы́сты бланк Blánkoformular n;
бланк зая́вы Ántragsformular n;
бланк квіта́нцыі Quíttungsschein m -(e)s, -e;
запо́ўніць бланк ein Formulár [einen Vórdruck] áusfüllen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
naked
[ˈneɪkɪd]
adj.
1) го́лы, аго́лены
а) naked fields — аго́леныя палі́
б) a naked sword — аго́лены (вы́няты з но́жнаў) меч
в) naked eye — го́лае (без акуля́раў, мікраско́пу) во́ка
2) чы́сты
the naked truth — чы́стая пра́ўда
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
чэ́сны, ‑ая, ‑ае.
1. Праўдзівы, прамы і добрасумленны. Але Зайкін, чалавек чэсны, бачыў Новікава наскрозь і не паспагадаў яму. Дуброўскі. Слаўны хлопец, гэты Мікола. Сапраўдны таварыш. І чалавек чэсны. Савіцкі. // Прасякнуты праўдзівасцю, добрасумленнасцю. Чэсныя намеры. Чэсная праца. // Атрыманы ў выніку добрасумленных паводзін, адносін. Чэсны заробак.
2. Справядлівы, бездакорны ў маральных адносінах. Чэснае імя. □ [Чарнавус:] Учора, лёг, як чэсны савецкі грамадзянін, а сягоння ўстаў, бачу — нешта няладнае. Крапіва.
3. Маральна чысты, цнатлівы. [Валянціна Васільеўна:] — І Антось не вінаваты. Я чэсная перад ім, як анёл. Гроднеў.
•••
Чэснае слова гл. слова.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
éitel
a
1) пусты́, пыхлі́вы
auf etw. (A) ~ sein — ганары́цца, выхваля́цца чым-н
~ [éitler] Tang — мішура́
2) чы́сты (без дамешкаў)
3) пусты́, нікчэ́мны
~ Lug und Trug — адна́ хлусня́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)