паштэ́т
(польск. pasztet, ад ням. Pastete)
страва з мясных, рыбных прадуктаў, працёртых да пастападобнага стану (напр. пячоначны п.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
scallop [ˈskɒləp] n.
1. ство́ркавая ра́кавіна; фо́рмачка ў вы́глядзе ра́кавіны (для запякання рыбы)
2. во́страя стра́ва з ву́стрыц (прыгатаваная ў ракавіне рыбы-грабянька); эскало́п; сма́жаная бу́льба ў це́сце
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Ква́снік ’хвошч’, ’варыва з расолу і круп’ (ТС), ’страва з хлебнага квасу і сушаных грыбоў’ (Сцяшк. Сл.). Гл. квас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паяду́ха ’вадкая страва’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Да па‑яда́ць < е́сці (гл.). Аналагічнае аддзеяслоўнае ўтварэнне — рус. похлёбка (< по‑хлеба́ть).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Талакно́ ’мука з ачышчанага пражанага аўса; страва з такой мукі’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Ласт., Касп., Серб. Вічын, Шат., Бяльк., Сержп. Прымхі, Пятк. 2, Сл. ПЗБ, ЛА, 4), ’страва з аўса’ (Жд. 3), ’кісель з аўсянай мукі’ (полац., ЛА, 4), ’зацірка з цёртага канаплянага семені’ (Мат. Гом.), ’страва, прыгатавала з грэцкай мукі і кіслага малака’ (лях., Сл. ПЗБ), талакно́, толокно́ ’страва з аўсянай мукі або патоўчанага канаплянага семені’ (Лекс. Бел. Палесся), толокно́ ’страва з аўсянай мукі’ (ТС). Параўн. укр. толокно́ ’мука з падсушанага аўса, тоўчаных сухароў’, рус. толокно́ ’тоўчаная аўсяная мука, каша з гэтай мукі’, польск. tłokno ’ежа з аўсянай мукі, гарачай вады і малака’. Паводле Сноя (гл. Бязлай, 4, 187), сюды ж славен. *tlakno ’нейкая мучная ежа’, рэканструяванае на падставе запазычання ў ням. бавар. Talken ’аўсяныя крупы’, што да *tolkъno, з якога праз усходнеславянскія мовы было запазычана фін. talkkuna ’аўсяная каша’ (Фасмер, 4, 73). Звязана з таўчы (гл.), паколькі рэдкая словаўтваральная мадэль з суф. ‑ъno (параўн. сукно, валакно і пад.) характэрна для старых назваў вынікаў дзеяння, выражаных зыходным дзеясловам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расале́ня, расалёнік ’страва з квашаных буракоў’ (трак., Сл. ПЗБ). Паводле аўтараў слоўніка, з літ. rasaliẽnė ’тс’ (там жа), параўн. расо́льнік.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шашлы́к
(цюрк. šišlik)
страва з кавалачкаў мяса (часцей бараніны), нанізаных на металічны стрыжань (шампур) і засмажаных разам з кольцамі цыбулі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
бефстро́ганаў
(рус. бефстроганов, ад фр. boeuf = ялавічына + рус. Строганов = прозвішча)
мясная страва з невялікіх кавалачкаў струганага мяса ў падліве.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
бі́гас
(польск. bigos, ад ням. Beiguss)
страва з кіслай і свежай капусты, тушанай з рознымі гатункамі мяса і прыправамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
перакіпе́ць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.) Страціць патрэбныя якасці ад празмернага кіпення. Перакіпела страва.
2. перан. Разм. Перастаць бурна праяўляцца; супакоіцца, заціхнуць. — Пачакай, — супакойвала .. [маці дачку], — хай перакіпіць [бацька], апамятаецца. Прокша. Перакіпеў упарты, жорсткі На вуліцах берлінскіх бой. Прануза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)