матэ́рыя, -і, ж.

1. Аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе па-за чалавечай свядомасцю і незалежна ад яе.

Формы існавання матэрыі.

2. Рэчыва, з якога складаюцца фізічныя целы прыроды.

Будова матэрыі.

3. Тканіна, матэрыял (у 4 знач.; разм.).

4. перан. Прадмет размовы, тэма.

Гутарыць аб высокай матэрыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

каляда́, -ы́, ДМ -дзе́, ж.

Старадаўні (у 2 знач.) абрад хаджэння па хатах у калядныя вечары з віншаваннем, велічальнымі песнямі, а таксама песня, што спяваецца ў час гэтага абраду, і пачастункі, атрыманыя ад гаспадара за віншаванне і песні.

|| прым. каля́дны, -ая, -ае.

Калядная песня.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самалёт, -а, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

Лятальны апарат, цяжэйшы за паветра, з рухавіком і звычайна нерухомымі крыламі.

Транспартны с.

Ваенны с.

○

Дыван-самалёт — у казках: чарадзейны дыван, на якім героі пералятаюць па паветры ў любое месца.

|| прым. самалётны, -ая, -ае.

Самалётнае абсталяванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цяп, выкл. (разм.).

1. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння рэзкіх удараў па чым-н. цвёрдым (пры сячэнні).

2. у знач. вык. Ужыв. ў знач. дзеясл. цяпаць—цяпнуць.

Цяп за руку.

◊

Цяп-ляп — ужыв. для абазначэння хуткага, але неахайнага выканання работы; абы-як.

Цяп-ляп і гатова.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пачарго́вы, ‑ая, ‑ае.

Які адбываецца па чарзе, адзін за другім. Пачарговае дзяжурства.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́мушана, прысл.

Не па сваёй волі, ахвоце; з-за неабходнасці. Вымушана ўсміхнуцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біва́к

(ням. Biwack)

стаянка войска па-за населеным пунктам; войска на прывале;

2) стаянка альпіністаў, турыстаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

інкаса́тар

(ад інкасацыя)

службовая асоба, якая займаецца прыёмам і выдачай грошай галоўным чынам па-за ўстановай.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фаршта́т

(ням. Vorstadt, ад vor = перад + Stadt = горад)

пасяленне па-за межамі горада або крэпасці, прадмесце.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

экза-

(гр. ekso = па-за, звонку)

першая састаўная частка складаных слоў, якая выражае паняцці «знешні», «вонкавы».

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)